Talât Sait Halman Çeviri Ödülü için başvurular başladı
28. İstanbul Tiyatro Festivali, Uniq İstanbul’da, Melih Cevdet Anday'ın oyunu ‘Müfettişler’ ile başladı. 19 Kasım’a kadar, yerli ve yabancı 19 gösterinin izleyiciyle buluşacağı festivalde 'Müfettişler' bugün de sahnelenecek.
‘Sayın misafirlerimiz yoğunluk dolayısıyla içeri henüz giremeyen misafirlerimiz var, onlar için beş dakika daha bekliyoruz, daha sonra oyunumuz başlayacaktır.’
İstanbul Tiyatro Festivali 28. kez perdelerini açmadan önce hemen bu duyuru yapılıyor. Maximum Uniq Hall’de saatler 20.15’i gösteriyor, salon tıklım tıklım dolu. Tıpkı tuvalet, otopark ve bilet kuyruğu gibi… Oyuna yetişemeyeceğinden endişelenen arkadaşlara, iç rahatlatan o mesajı atıyoruz salona girmeyi başarmış şanslılar olarak: “Acele etmeyin, geç başlayacak.”
Sahnede bir masa, iki koltuktan oluşan basit bir dekor var. 2024 Türkiyesi’nde değiliz, tahmin etmek güç değil. Ancak hemen solda duran gazete yığınları dikkat çekiyor. Kocaman puntolarla hazırlanmış gazeteye biraz dikkatli bakınca isminin Kıyı gazetesi olduğunu görüyoruz. ‘Ölülerle doğumlar birbirine karıştı’ , ‘Pencereden baktın mı?’ başlıklı haberlerin, biraz sonra izleyeceğimiz oyunda nasıl bir rolü var henüz bilmiyoruz.
Ve perde! Festivali Melih Cevdet Anday imzalı ‘Müfettişler’ ile başladı. Anday, absürt tiyatronun Türkiye’deki öncülerinden. Daha önceden kulağına çalınmış olanlar ya da Anday’a aşina seyirciler oyuna karşı temkinli. (Nereden biliyorsunuz diyenlere, Uniq’teki upuzun tuvalet sıralarından selamlar…)
Ancak ‘Mikado’nun Çöpleri’yle geçen sezon övgüler toplayan Tiyatro İN yapımı bu oyun için heyecan da yüksek. Ekip bu kez yazarın çok daha az bilinen ‘Müfettişler’ini sahneye taşıdı. Bu absürt gerilim de festivali açtı.
Sahnede Aslıhan Gürbüz, Erkan Kolçak Köstendil, Kadir Çermik ve Burak Altay var. Oyunun rejisi ise Engin Hepileri’ye emanet. Müzikler ise Kenan Doğulu imzalı. Hepileri ve Doğulu da festivalin açılış oyunu için salondalar. Doğulu oyunun sonlarına doğru duyduğumuz -seyircilerin eşlik etmekte tereddüt ettiği- ‘Bir gemi gider yelkenli/Evim yuvam nerede benim?’ sözlerinden oluşan bestesine alkışla tempo tutarak eşlik ediyordu bir ara…
İster nazar boncuğu, ister tiyatro tanrılarının aziziliği deyin ister dümdüz teknik aksaklik deyin; Uniq İstanbul’daki ilk gösterim oyuncuların kafa mikrofonlarının teknik sorunlar yaşadığı bazı talihsiz anlara da sahne oldu. Ön sıradaki izleyicilerin şanslı olduğu bir gerçek ancak onlar da yüksek ses ve bahsettiğimiz bu arızalardan muzdaripti.
85 dakikalık ‘Müfettişler’in sonunda -prömiyer adetidir- ekip tek tek alkışlarla sahneye çıktı. Yönetmen Engin Hepileri, sadece oyununu seyirciye sunmakla kalmadı aynı zamanda festivali de açtı. Salondaki herkese teşekkür ettikten sonra sözü hocaların hocası Yıldız Kenter’e getirdi. “Siz olmasaydınız olmazdı” dedi ve sözlerine şunları ekledi: “Çok uzun süre çalıştık, bu kadar büyük bir salonda. Böyle güzel bir gecede bizi yalnız bırakmadığınız için size teşekkür ediyorum. Böyle bir ekibim olduğu için çok şanslıyım, her biri bir pırlanta gibi. Harika oyuncularla, tasarımcılarla ve sanatçılarına teşekkür ediyorum. İstanbul Tiyatro Festivali’ne çok teşekkür ediyorum. Ve tabii ki hocalarıma. Yıldız Kenter ve Müşfik Kenter’e teşekkür ediyorum. Onlar olmasa biz olmazdık. Ve tabii siz sayın seyirciler de olmazsa bu festival de biz de olmazdık…”
Kalabalık, “Festivale daha farklı bir oyunla merhaba diyebilir miydik” sorusuyla -ön sıralardaki izleyicilerin arada parlayan telefon ışıkları ve oyun bitmeden salonu terk eden izleyicilerin de bunda etkisi var- dağıldı. Malum Uniq’ten çıkmak ayrı bir macera. Herkes bir an önce dağılmanın hayalini kursa da oyundan ağır adımlarla çıkarken izleyicilere kulak misafiri olmak hiç de fena değil. Taze taze duyulan ilk yorumlarda “Absürt bir metindi biliyordum ama…”, ‘Acaba başka bir oyunla açılsa mıydı?’, ‘Ses sizi de çok rahatsız etti mi?’ler ağırlıktaydı…
10Haber tiyatro eleştirmeni Bahar Çuhadar’ın ‘Müffettişler’ eleştirisini buradan okuyabilirsiniz. Ancak tam burada yazıdan bir ‘spoiler’ verelim: “İstanbul Tiyatro Festivali’nin açılış oyunu olarak daha yüksek bir heyecan ve coşku dolu bir oyun bekleyen seyirciyi bir parça hayal kırıklığına uğratmış olabileceğini cepte tutarak söylüyorum; Melih Cevdet Anday’ın bu zorlu metnini başarıyla ayağa kaldırmış bir oyun izledik dün gece…”
Bir daha ne zaman izleyeceğiz derseniz, ‘Müffettişler’, bu akşam 20.00’de Maximum Uniq Hall’de.