Filmi Rusya’da gişe rekortmeni, yönetmense istenmeyen adam

Çocukluğu Moskova’da geçen sonra da ABD’ye taşınan yönetmen Michael Lockshin bir süredir Rusya’da istenmeyen adam ilan edildi. Ama yönetmenin Rusya devletinden aldığı ödenekle çektiği ‘Usta ve Margarita’, ülkede şu an en çok izlenen film. Ancak Yuliya Snigir ve August Diehl’in başrolünde yer aldığı yapımın afişlerinde yönetmenin adı yazmıyor.

Mihail Bulgakov’un 20. yüzyılın başyapıtlarından sayılan romanı ‘Usta ve Margarita’nın sinema uyarlamasının ülkede ilgi görmesi, beklenen bir durumdu. Ne de olsa Stalin rejiminin en karanlık günlerinde yazılmış, uzun süre yasaklanmış, yazarın ölümünden yıllar sonra, üstelik sansürlenmiş haliyle 1966’da yayımlanabilmişti. Günümüz Rusyası da Stalin döneminden pek haz etmiyordu. Film de Stalin Rusya’sında sansüre uğrayan bir yazarın hikayesini anlatıyordu.

Film çekimi Ukrayna-Rusya Savaşı öncesi yapıldı. Hatta filmin bütçesinin yüzde 40’ı, Rusya’daki devlete bağlı sinema fonundan sağlandı. Ama savaş fimle ilgili bir belirsizlik yarattı. Ne zaman vizyona çıkacağını kestirmek zordu artık. Üstelik Los Angeles’ta yaşayan yönetmen Lockshin, savaş başladığında Rusya’yı açıktan eleştirmeye başladı.

Yönetmen Michael Lockshin.

17 milyon dolara mal oldu 26 milyon dolar hasılat elde etti

Mevcut yasalara göre Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısını eleştirmek suç. Bunu defalarca yapan 43 yaşındaki yönetmen ülkeye girdiği an tutuklanacak. Dolayısıyla filmin ne ilk gösterimine ne de sonraki bir gösterimine katılabildi. Hatta şu an Putin destekçilerinin de hedef tahtasında.

Ama Rusya halkı filmi sevmiş durumda. 17 milyon dolara mal olan film 25 Ocak’ta vizyona girdiğinden beri 26 milyon dolarlık hasılat elde etti. Ama buna rağmen yönetmen eleştirilerin odağında. Rusya’nın en çok izlenen televizyon sunucularından Vladimir Solovyov programında “Bu vatanseverlik dışı filme nasıl izin verilmiş olabilir?” diye sordu. Halkın Çağrısı adlı bir grup da yönetmen Michael Lockshin’in yalanı teşvik etmekle suçlanması gerektiğini söyledi.

Filmin başrolünde Yuliya Snigir ve August Diehl yer alıyor.

Yönetmen Lockshin 2020’de projeye başladığında siyasi tepkilerden endişe duymadığını söylüyor: “Film Stalin’in 30’lu yıllarında sansürlenen bir yazar, Stalin döneminin sansürü, baskıları, tasfiyeleri ve terörüyle ilgiliydi. O zamanlar bu temaların Putin’in Rusya’sıyla ilgili olduğunun çok bilincindeydik, ancak sansür şu an olduğu kadar yoğun değildi. Bugünden bakınca sadece üç yıl önce çok farklı bir dünyada olduğumuzu hayal etmek zor.”

Zaten yönetmenin hedefe konmasının sebebi de bu. Film Stalin dönemini anlatsa da fena halde bugünün Rusya’sıyla benzerlikler var. Rus film eleştirmeni Anton Dolin de  The New York Times’a bu yönde bir tespit yapıyor: “Film, Rusya’nın yaşadığı tarihi anla şaşırtıcı bir şekilde örtüşüyor.”

Şarkılar seni söyler dillerde marş adın