Burnumun diki
Kaosa son! Türkçede hangi kelime nasıl yazılacak?
TDK Türkçede kelimelerin yazımı konusunda herkesi ikna edemiyor. Ortaya çıkan ve uzun zamandır süren kaosu sonlandırmak için uzmanların katılımıyla bir sempozyum düzenlenecek. Ama sempozyum için biraz bekleyeceğiz çünkü mayıs ayında düzenlenecek.
Yurt dışı mı yazılıyor yoksa yurtdışı mı, ünvan yazmak mı doğru unvan yazmak mı, Ortadoğu bitişik mi yazılmalı yoksa Orta Doğu şeklinde ayrı yazmak mı? Türkçede yazımı konusunda anlaşılamayan o kadar çok kelime var ki… İşin kolayı var Türk Dil Kurumu’na bakılabilir diye düşünebilirsiniz ama çoğu zaman orası da doğru adres olmayabiliyor. Çünkü Türkçenin imlası konusunda ekol farkları var. Bu ekol farkları nedeniyle her kurum, yayın kendine yakın bulduğu ekolün kurallarını benimsiyor ve bu iş böyle sürüp gidiyor. Ama bu tercihler Türkçenin kullanımındaki kargaşayı hatta kaosu sona erdirmiyor.
İmla ve yazım önerileri resmi kurum ve kamuoyuyla paylaşılacak
İşte 7-8 Mayıs 2025 tarihleri arasında gerçekleştirilecek ‘Geçmişten Günümüze Türkçenin İmlası’ başlıklı sempozyum bunun için düzenlenecek. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Uluslararası Balkan Üniversitesi ve Türkiye Dil ve Edebiyat Derneği (TDED) tarafından düzenlenecek sempozyumun amacı Türkçenin imla, yazım ve söyleyiş açısından durumuna dair farklı görüşlerin dile getirilmesini, imla ve yazım kurallarının tarihi seyrinin ortaya konularak belli başlı meselelerin tespit edilmesini, imla meselelerine dair çözüm önerilerinin sunulmasını ve bu önerilerin resmi kurum, kuruluş ve kamuoyu ile paylaşılmasını amaçlıyor.
Erdem: Toplum tarafından kabul gören bir Yazım Kılavuzu hazırlanamadı
TDED Genel Başkanı Ekrem Erdem, Türk Dil Kurumu (TDK) tarafından yayınlanan imla kılavuzunda bile bugüne dek pek çok değişiklik yapıldığını anlatıyor ve “Geçen bunca zamana rağmen üzerinde mutabakat sağlanan, kendi içinde tutarlı, toplumda kabul gören bir ‘İmla Kılavuzu’ hazırlanamamıştır. Alıntı kelimelerin yazımından birleşik kelimelerin yazımına, uzatma ve inceltme işaretlerinin kullanımından yabancı dillerden alınan kelimelerde çift ‘I’ harfinin yazımına kadar birçok konuda fikir birliğine varılamamış ve kafa karışıklıkları giderilememiştir.
Aksine bir asra yakın sürede TDK tarafından belirlenen imla kurallarının toplum tarafından kabul görmemesine ve güçlü bir gelenek oluşmamasına sebep olmuştur. Bunu artık görmemiz ve gerekeni yapmamız gerekiyor. Bu kapsamda ‘Geçmişten Günümüze Türkçenin İmlası Uluslararası Sempozyumu’nu düzenleyerek, sağlıklı bir zeminde dilbilimciler ve uzmanlar tarafından tartışılıp olgunlaştırılmasına imkan vererek imla meselesini nihayete erdirmeyi hedefliyoruz” diyor.
Prof Çoruk: ‘Güncel bir mesele’
Sempozyum Düzenleme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Ali Şükrü Çoruk da Türkçenin imla ve yazım meselelerinin çok önemli bir mesele olduğunu düşünüyor: “Türkçenin imlası güncel bir mesele olmaya devam ediyor. Bu meselenin yurt dışı ve yurt içinden uzmanlar tarafından bilimsel bir ortamda tartışılması ve sonuçlarının kamuoyuyla paylaşılması hedefiyle yola çıktık.
Türk lehçelerinin imla tecrübelerinin tespit edilmesi, Türkçenin imla ve yazımında karşılaşılan meselelerin ortaya konulması, Türkçenin imlasının tarihi seyrinin değerlendirilmesi, ilköğretimden üniversiteye kadar eğitim öğretimin tüm kademelerinde imla meselesinin ele alınması, Türkçenin imla birliğinin sağlanması için yapılabileceklerin bilimsel bir ortamda tartışılarak çözüm önerilerinin sunulması bu sempozyumun konuları arasındadır.
Ayrıca Türkçenin imlasıyla ilgili, eski ve yeni bilgileri, uygulamaları karşılaştırmak, yeni yaklaşımlarla meseleye odaklanmak, meselelere farklı ve yeni çözüm önerileri üretmek mümkün olacaktır. 7-9 Mayıs 2025 tarihlerinde İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Genel Kurul Salonu’nda gerçekleşecek sempozyumda yurt içi ve yurt dışından pek çok akademisyen bir araya gelecek ve Türkçenin imla meselesini her yönüyle değerlendirecektir.”
Oyunlar ve Bulmacalar