Karl Marx’tan Charles Darwin’e sevgilerle

Charles Darwin ‘Türlerin Kökeni’ni yayınladığında takvim yaprakları 1859’u gösteriyordu. Evrim teorisinin temel kitabı hayatımıza böyle girdi. İlk baskısı 1.250 kopyaydı. Kitap satışa çıkar çıkmaz tükendi. Kitabı alanlardan biri de Friedrich Engels’ti. Engels kitabı okuduktan sonra heyecanla Marx’a tavsiye etti. Marx kitabın yazım dilinden pek hoşnut kalmasa da anlattıklarından çok etkilenmişti. Nitekim Friedrich Engels ile birlikte ‘Alman İdeolojisi’ni yazarken ‘Türlerin Kökeni’ne referans verilecekti.

Aradan sekiz yıl geçmiş Karl Marx ‘Kapital’i yayınladı. 1867’de yayınlanan ‘Kapital’de Marx ‘Türlerin Kökeni için “Çığır açan bir başyapıt. Görüşümüzün doğa tarihindeki temelini oluşturuyor” demişti. Üç ciltten oluşan kitabını Marx çok etkilendiği Charles Darwin’e imzalı olarak göndermişti. İşte o kitap Charles Darwin’in 215. doğum günü şerefine sergilenmeye başlandı. ‘Kapital’ şimdi Darwin’in kapsamlı bir restorasyondan geçip müzeye dönüştürülen evinde (Down House) sergileniyor.

‘Samimi bir hayranından Charles Darwin’e’

Karl Marx kitabını Charles Darwin’e Haziran 1873’te “samimi hayranı Karl Marx” yazarak göndermiş. Ancak restorasyon sırasında kitap üzerinde yapılan araştırmalara göre Darwin kitaba pek özen göstermemiş.

Karl Marx’ın 1873 yılında imzalayıp Darwin’e gönderdiği ‘Kapital’ kitabı müzede yerini aldı.

Charles Darwin kendisine hediye edilen ‘Kapital’ için Karl Marx’a yazdığı mektupta ise şunları söylemiş: “Sermaye hakkındaki büyük çalışmanızı bana göndererek beni onurlandırdığınız için teşekkür ederim. Ekonomi politiğin derin ve önemli konusunu daha iyi anlayarak ona daha layık olmayı yürekten dilerdim. Çalışmalarımız çok farklı olsa da ikimizin de bilginin yayılmasını içtenlikle arzuladığımıza ve bunun uzun vadede insanlığın mutluluğuna katkıda bulunacağına inanıyorum.”

Darwin ‘Kapital’in tamamını okumamış

Müzede sergilenen kitabın restorasyon sürecinde yer alan English Heritage ekibinden Tessa Kilgariff hediye kitaba dair “Marx’ın Darwin’in teorilerinin takipçisi olduğu kişisel hediyesinden ve sonraki çalışmalarından anlaşılıyor. Ancak kitap üstündeki araştırmalarda kitabın bir bölümün okunmadığı anlaşılıyor. Alışılagelmiş kalem işaretlerinin olmaması Darwin’in Marx’ın yazılarından pet etkilenmediğini ya da büyük olasılıkla Almancasının yeterli olmadığını gösteriyor” diyor.

Down House’u ziyaret edenler kitabın sahibi olan Cambridge Üniversitesi Kütüphanesi tarafından yapılan koruma çalışmalarının ardından beş yıl sonra ilk kez kitabı sergide görebilecek.

215. doğum yılı nedeniyle Charles Darwin başta İngiltere olmak üzere dünyanın dört bir yanında çeşitli konferans ve kitaplarla anılıyor. Evrim Teorisi’ni kitabıyla temellendiren Darwin’in teorisi pek çok ülkenin müfredatında yer alıyor. Yakın zamana kadar Türkiye de bu ülkeler arasındaydı. Ancak Milli Eğitim Bakanlığı’nın hazırladığı yeni biyoloji müfredatında evrim yerine Yaradılış Teorisi’ne yer verileceği anlaşıldı.

Kayıp kütüphanenin izinde 18 yıl: Darwin’in okuduğu kitapların hepsi ilk kez bir arada