Geçmişe dönüş modası: Avrupa’da okullar telefonu yasaklıyor
Yunanistan Kültür Bakanı Lina Mendoni 'Büyük İskender' belgeselini eleştirdi. Netflix yapımı belgeselde Büyük İskender'in yansıtılış biçimi Yunan kamuoyunda da tepki çekti. Milliyetçi çevreler komutanın eşcinsel yönünün işlenmesine karşı çıkıyor.
Netflix’te geçen ay gösterime giren ‘Alexander: The Making of a God’ belgeseli tartışmaların odağında. Belgeselde Büyük İskender’in cinsel kimliğine odaklanan anlatım hem Yunanistan Kültür Bakanı Lina Mendoni hem de ülkedeki farklı kesimlerin tepkisini çekti. Makedonyalı komutanın yakın arkadaşı Hephaestion ile eşcinsel ilişkisini Yunan Bakan Mendoni “son derece düşük kalitede bir kurgu” olarak nitelendirdi. Açıklamalarına devam eden Bakan Mendoni özellikle milliyetçi kesimlerden gelen dizinin yasaklanması talepleriniyse reddettiğini söyledi. Ortaya çıkan belgeseli hiç beğenmediğini vurgulayan Mendoni buna karşın sanatsal ifade özgürlüğünü savunduğunu ve sansüre karşı olduğunu sözlerine ekledi.
Sanatsal ifade özgürlüğünün Yunan Anayasası’nda 19. yüzyıldan beri var olduğunu hatırlatan Bakan Lina Mendoni sansürün anayasayı ihlal anlamına geleceğini belirtti. Lina Mendoni son olarak şunları söyledi: “Şu açık ki sanatçıların aldığı ilham, kişisel yorumları ve bireylerin kanaatleri düzenleyici bir rejime ve kontrole tabi tutulamaz, mahkemeler tarafından yönetilemez veya mahkemelere sürüklenemez.”
Oliver Stone’un yönettiği 2004 yapımı ‘Büyük İskender’ filminde de benzeri sahneler yer almış ve o film de eleştirilerin hedefi olmuştu. Filmde Makedonyalı komutanı canlandıran Colin Farrell ve General Hephaestion’u canlandıran Jared Leto arasındaki romantik ilişki tepki çekmişti. Benzer sahneler aradan geçen 20 yılın ardından yine benzeri tepkilerle karşılaşmış durumda. Yunanistan Kültür Bakanı Lina Mendoni’nin açıklamalarından memnun kalmayan kilise ve milliyetçi çevreler Netflix yapımı belgesele yönelik eleştirilerini sürdürüyor. Bu çevrelerin talepleri arasında dizinin yasaklanması da var.
Netflix yapımı belgesel Yunanistan Meclisi’ne de taşındı. Niki Partisi lideri Dimitris Natsiou belgesel için “tiksinç, kabul edilemez ve tarihe aykırı” dedi. Natsiou belgeselin “subliminal biçimde eşcinselliğin antik dönemde kabul edilebilir olduğu mesajı verdiğini” söyledi. Natsiou’ya göre ise bunun hiçbir tarihsel temeli yok. Muhalif lider Büyük İskender’in hocası Aristo’ya referansla temellendirdiği görüşlerinde filozofun ikilinin çok yakın dostu olduğunu, ancak aralarında eşcinsel ilişki olmadığını savundu.
Netflix’in tartışmalara neden olan Büyük İskender belgeselini The Guardian gazetesine yorumlayan Cardiff Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Lloyd Llewellyn-Jones “Eşcinsel ilişki Yunan dünyasında gayet normaldi. Öyle ki Yunanların eşcinselliği tanımlayan sözcükleri bile yoktu” dedi. Yunanistan’da tartışmalara neden olan belgeselin bir benzeri Mısır’da uzun süre gündemde yer etmişti. Kleopatra’nın hayatını anlatan belgeselde Mısır Kraliçesi’ni siyahi bir oyuncunun oynaması ülkede protesto edilmiş, yapımın yasaklanması için gösteriler düzenlenmişti.