Yok artık! Putin’e benziyor diye 600 yıllık tabloya sansür iddiası

Giovanni Amolfini, 1434 yılında sevgili eşi Giovanna Cenami ile dünya evine girdi. Bugünkü Belçika sınırları içinde yer alan ve kuzeyin Venedik’i olarak anılan Bruges’de yaşayan Giovanni, hali vakti yerinde biriydi. O dönem her varlıklı insan gibi hayatının en özel günlerinden birini ölümsüzleştirmek istedi. Dönemin maharetli sanatçısı Jan van Eyck’a bir portre siparişi verdi. Tabloda sevgili eşi Giovanna ile resmedilecekti. Felemenk Rönesansı’nın öncülerinden olan Jan van Eyck da bugün hayranlıkla anılan öncü bir eser ortaya çıkardı.

Sanat tarihçisi Ernst Gombrich’in kullanan perspektif ve geometrik açı nedeniyle ‘öncü ve devrimsel’ olarak nitelendirdiği tablo, tam altı asır sonra farklı bir olayla gündemde. Eserin, sergilendiği Londra’daki ünlü National Gallery’den kaldırılmak istendiği iddia edildi. Kaldırılma nedeni de uzun yıllardır konuşulan Giovanni Amolfini’nin, Vladimir Putin’e olan benzerliği. İddianın sahibi bir Twitter kullanıcısı. Ancak iddiayı ilginç kılan sonrasında bu tweetin pek çok isim tarafından alıntılanması. Alıntılayanlardan biri de Rusya’nın BM Daimi Temsilcisi Dmitry Poyanskiy, tweeti alıntılayıp bu tavrı “çılgınca ve paranoyak bir davranış” olarak nitelendirdi.

National Gallery’nin sicili endişe uyandırıyor

Londra’nın en önemli müzelerinden biri olan National Gallery şu an için sessizliğini koruyor. Hem Londra’daki National Gallery hem de New York’taki Metropolitan yakın zamanda koleksiyonlarında bulunan Edgar Degas’nın tablolarının ‘Rus Dansçılar’ olan isimlerini ‘Ukraynalı Dansçılar’ şeklinde değiştirmişti. Hâl böyle olunca benzeri bir uygulamanın hayata geçirilme olasılığı endişelere yol açıyor.

Rusya’nın Ukrayna’ya başlattığı işgal ve neden olduğu ölümler tüm dünyada tepkiyle karşılansa da Batı’nın sanatın her dalını siyasete alet etmesi kendi içinde de çokça tartışılan bir konu. Jan van Eyck’ın veya Degas’nın bir tablosu veyahut Dostoyevski’nin yazarlık kariyerinin 21. yüzyılın politik gündemine kurban edilmesi gelecek süreçte daha çok gündem olacağa benziyor.

Kültür ambargosunda son nokta: Degas’nın ‘Rus Dansçılar’ tablosunun adı ‘Ukraynalı’ olarak değişti