Hekimlikte yapay zekâ seviyesi: Kanseri, oluşmasından 4 yıl önce gördü
BioNTech, pankreas kanserine karşı aşı yaptı, sonuçlar ümit verici
Bilim insanları, pankreas kanserinin nüksetmesinin önüne geçmek amacıyla hazırladıkları aşının, 18 hastanın yarısında işe yaradığını açıkladı.
Pankreas kanseri hücrelerinin mikroskop altında incelenen görüntüsünden renkli bir kesit. Fotoğraf: Anne Weston/Francis Crick Enstitüsü Pankreas kanserinin tespit ve tedavisi oldukça zor bir iş. ‘Sinsi hastalık’ olarak bilinen pankreas kanserinde karın ağrısı ve kilo kaybı gibi hastalığın habercisi olabilecek semptomlar, kanserli hücreler diğer dokulara yayılana kadar kendini göstermiyor. Zaten bu noktadan sonra da tedavisi epey zor oluyor.
Ancak bu kanser türünü böylesine agresif yapan özelliği onu yeni tedavi için iyi bir aday haline getirdi. Almanya’da iki Türk tarafından kurulan dev biyo teknoloji şirketi BioNTech’teki bilim insanları, bağışıklık sistemini pankreas kanserine yol açan hücreleri yok edecek şekilde eğitmek için her hastanın genetik yapısına göre tasarlanabilecek bir aşı geliştirdi.
Nature dergisinde yayımlanan çalışmada, New York Memorial Sloan Kettering Kanser Merkezi, 16 hastadan tümör örnekleri alarak bunları Almanya’ya gönderdi. BioNTech’teki bilim insanları, örneklerdeki kanser hücrelerinde protein analizi yaptı. Covid-19 aşısı gibi bu aşı da hastanın bağışıklık sistemine kanser hücrelerini yok etme talimatı vermek için mRNA’yı kullanıyor. Temel fark ise aşının her hastanın mRNA’sına özel olarak üretilmesi.
Çalışmanın sonucunda 16 hastadan 8’inde aşının uygulanmasından 18 ay sonra hastalığın nüksetmediği görüldü. Daha da cesaret verici olanıysa bir hastanın karaciğerinde yeni ortaya çıkan kanserin, aşıdan sonra görüntüleme testlerinde kaybolmasıydı. Öte yandan diğer sekiz hastada kanser yaklaşık bir yıl sonra nüksetti.
Sonuçlar umut verici olsa da mutlak başarılı diyebileceğimiz bir noktada değil. Hastalara kemoterapi ve başka kanser ilaçları da verildiğinden aşının tek başına etkisinin ne kadar olduğunu söylemek şimdilik zor.
Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde pankreas kanserinde uzman Dr. Neeha Zaidi, The New York Times’a verdiği demeçte, her bir aşının kişiye özel olarak geliştirilmesinin maliyetinin, bu tür aşıların daha geniş çapta kullanılmasının önünde büyük bir engel olduğunu dile getirdi.
Ama her şey kötü de diyemeyiz. Çalışmanın başladığı Aralık 2019’dan bu yana BioNTech, tedavinin süresini altı haftanın altına indirdi. Şirket, kanser aşılarını dört haftaya indirmeyi amaçlıyor. Ayrıca BioNTech, 10 yılda üretimin bir kısmını otomatik hale getirerek, maliyeti doz başına 350 bin dolardan 100 bin doların altına düşürdü.
Oyunlar ve Bulmacalar