Konu vekilliğin düşmesi, yer bu kez Knesset: İsrailli Ofer’in sonu Atalay’a benzer mi?
AYM'nin Can Atalay'ın vekilliğinin düşürülmesiyle ilgili 'yok hükmü' kararının ardından TİP heyeti Meclis'te TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş ile görüştü. Erkan Baş Meclisi 14 Ağustos'ta toplanmaya çağıracaklarını söyledi.
Türkiye İşçi Partisi’nden (TİP) Hatay milletvekili seçilmesine rağmen tutukluluğu süren Atalay’ın vekilliğinin düşürülmesine ilişkin Anayasa Mahkemesi (AYM) ‘yok hükmü’ kararı vermişti. Kararın ardından TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş ve TİP heyeti arasında bugün Meclis’te bir görüşme gerçekleşti.
TBMM Başkanlığında yapılan görüşmeye TİP Genel Başkanı Erkan Baş, TİP Sözcüsü Sera Kadıgil ve İstanbul Milletvekili Ahmet Şık katıldı. Görüşmenin ardından Erkan Baş bir basın açıklaması yaptı ve “AYM’nin verdiği son karar TBMM’de gerçekleştirilen işlemin yok hükmünde olduğunu kanaate aldı ve Can Atalay’ın Hatay Milletvekili olduğunu bize bir kez daha teyit etti” dedi.
Erkan Baş’ın açıklamaları şu şekilde:
“Öncelikle Sayın Kurtulmuş’a teşekkür ediyoruz. Görüşmemizin tek konusu Can Atalay ile ilgili verilen AYM kararı. Bizim talebimiz, beklentimiz Milletvekilimiz Can Atalay’ın bir an önce Meclis kütüğüne kaydının yapılması. Umuyoruz ki en kısa zamanda hayata geçirilir. Talebimiz Meclis’in bir genel görüşme olarak bu konuyu gündem yapması. Meclis tatilde olduğu için bu ancak bir olağanüstü toplantıyla mümkün olabilir. Son durum şöyle; Mecliste temsil edilen partilerin tümüyle görüşmeler gerçekleştirildi. CHP, DEM Parti, Saadet-Gelecek grubu, Deva Partisi, Emek Partisi, Demokrat Parti milletvekilleri olağanüstü toplantı çağrımıza ortak bir imza ile destek vereceklerini söyledi. Burada bir takvim tartışması var. Bizim beklentimiz 15 Ağustos’taki Mahmud Abbas’ın konuşma yapacağı toplantıdan önce Meclis’in olağanüstü toplanması. AYM’nin bu kararı varken bu karar hiç yokmuş gibi Meclis’in başka bir gündemle olağanüstü toplanmasını kabul etmediğimizi dile getirdik. Filistin meselesinin öneminin farkındayız. Bütün dünyanın gözü buradayken başka bir meselenin gündeme gelmesini istemediğimizi söyledik. Ama bunun yolu o güne kadar Meclis’in gereken adımları atması.
Sayın Başkan ’16’sı olur mu’ diye önerdi. Teşekkür ederiz, belli ki Meclis düşünüyor bu konuyu. Fakat 15’inde sanki AYM’nin bu kararı hiç yokmuş gibi Meclis’in rutin faaliyetine devam etmesi bizim için mümkün değil. Bizim beklentimiz, konuya ilişkin somut adımların atılması ve Can Atalay’ın milletvekili olduğunun bir kez daha tescil edilmesi ile beraber tahliyenin yolunun açılması. Tahliyenin ardından da gelip yemin ederek görevine başlaması. Sanıyorum yarın itibarıyla da biz diğer siyasi partilerle birlikte olağanüstü toplantı için dilekçemizi Meclis Başkanlığı’na vereceğiz. Meclis’in 14 Ağustos’ta toplanması için ısrarcıyız.
Yarın öğlen saatlerin Meclis’in 14 Ağustos’ta toplanması için dilekçe vereceğiz.
Meclis Can Atalay konusunda bir karar vermedi aslında. Yargıtay’ın olmayan bir kararı Meclis’te okutuldu. AYM bizim o gün söylediklerimiz kayıt altına almış oldu aslında.
Anladığım kadarıyla Meclis Hukuk İşleri de konuyu değerlendiriyor. Hukuki örnekleri, Faruk Gergerlioğlu, Enis Berberoğlu kararlarını inceliyorlar. Biz de aynı örnekleri değerlendiriyoruz. Bunlar üzerinden bir değerlendirme yapacaklarını düşünüyoruz. Bu süreç 14 Mayıs 2023’ten beri hukuksuzluklarla devam eden bir süreç. Bizi umutlandıran AYM’nin kararı. AYM de aslında bu konuda Meclis’in yetkili olduğunu söyledi. Meclis de iradesini daha önce göstererek Can Atalay’ın vekilliğini onayladı, İnsan Hakları Komisyonu’na oy birliğiyle seçildi. Bizim isteğimiz Meclis iradesine saygı duyulması. ”
Ahmet Şık ise şu açıklamayı yaptı:
“Can Atalay, Hatay halkının seçtiği milletvekilidir, burada tartışılacak bir durum yok. Geçmiş dönemde siyasetin dizayn ettiği yargı şimdi siyaseti dizayn etmeye çalışıyor. Tartışmamız gereken, Türkiye yargısının yaptığı hukuksuzluklar. Yargıdan hak, hukuk, liyakati çıkardığınızda işte Türkiye yargısı o.”
Milletvekilliği seçimi yapıldığı sırada Gezi Parkı davasından yargılanan Can Atalay’ın hakkındaki hüküm kesinleşmemişti, dosyası Yargıtay’daydı. Ancak bu durum milletvekilliği adaylığının önüne geçmedi ve Can Atalay milletvekili adayı oldu.
Milletvekili seçildikten sonra Yargıtay tarafından durdurulması gereken yargılama süreci tam aksine hızlandı ve seçimden birkaç ay sonra Can Atalay hakkındaki hüküm kesinleşti ve Atalay mahkum edildi.
Her ne kadar Anayasa Mahkemesi defalarca Can Atalay hakkındaki yargılamanın durdurulmasına ve onun tahliyesine karar verse de bu kararlar uygulanmadı.
Can Atalay’ın milletvekili seçilmesine ve AYM tarafından tutukluluğuna defalarca kez itiraz edilmesine karşın Atalay’ın hukuki durumundaki belirsizlik Meclis tarafından aylarca dile getirilmedi. Şubat ayında Meclis başkanı Numan Kurtulmuş’un Can Atalay’la ilgili Yargıtay kararını Meclis Genel Kurulunda okunmasına karar vermesiyle işin seyri yeniden değişti.
Anayasaya göre bu kararın genel kurulda okunup ‘milletvekillerinin bilgilendirilmesi’ Can Atalay’ın milletvekili sıfatını kaybetmesi için yeterliydi. Karar okundu, kayıt üzerinde Atalay’ın vekilliği düşürüldü. Ancak okunan kararın hükmü okunduğu andan itibaren tartışma konusu.
Çünkü okunan karar Yargıtay’ın Can Atalay’ı mahkum eden kararı değil, yine Can Atalay’la ilgili başka bir karardı. Bu duruma CHP itiraz etti, Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
AYM, oy çokluğuyla Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşmesinin yok hükmünde olduğuna karar verdi. Kararda şu ifadeler yer almıştı:
TBMM’nin Genel Kurulu’nun 31.07.2024 tarihli 53. Birleşiminde Yargıtay 3. Ceza Dairesi’nin 03.01.2024 tarihli ve E.2023/12611, Değişik İş. 2024/1 sayılı kararının ekte gönderildiğine dair anılan Daire Başkanlığı yazısının okunması suretiyle Hatay Milletvekili Şerafettin Can Atalay’ın milletvekilliğinin düşmesinin yok hükmünde olduğunun tespitine ve Anayasa’nın 85. maddesi uyarınca iptaline karar verilmesi talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına, Kadir Özkaya, İrfan Fidan, Muhterem İnce ve Yılmaz Akçil’in karşı oyları ve oy çokluğuyla 22/2/2024 tarihinde karar verildi.
Atalay’ın milletvekilliğini yeniden kazanması için TBMM Genel Kurulu’nun toplanması gerekiyor. TİP’in 14 Ağustos’ta Meclis’i toplama ısrarı bu yüzden.