Seçimin ‘etkisiz elemanları’ DEVA, Saadet, DP ve Gelecek: Dördünün toplamı Saadet’in 2019’daki sonucu etmedi

Geçen yılki genel seçimlerde Altılı Masa’nın dört ayağını oluşturan Saadet Partisi (10), DEVA (15), Gelecek Partisi (10) ve Demokrat Parti (3) CHP’nin listesinden toplamda 38 milletvekili çıkardı. Meclis’teki toplam 600 koltuğa oranlandığında bu partilerin vekil sayısının yüzde 6,33 olduğu görülüyor. Türkiye’deki baraj ve seçim sistemi düşünüldüğünde bu sayıda vekil çıkarabilmek için bu partilerin seçimde yüzde 10 oranına yakın oy alması gerekiyor. Örneğin 2023’te yüzde 9,90 oy oranına ulaşan İYİ Parti’nin çıkardığı vekil sayısı 44 olmuştu.

Bu dört partinin CHP’den seçilen 38 milletvekili CHP grubundan ayrıldı ve kendi aralarında grup kurmak için istişarelere başladı. Saadet ve Gelecek bir anlaşmaya vararak kendi gruplarını kurarken DEVA önüne gelen teklifleri reddederek tek başına ilerleme kararı aldı. CHP’den kopan dört parti TBMM’deki tavrını yerel seçimlerde de sürdürdü. Saadet ve Gelecek yerel seçimlerde işbirliği yapacaklarını duyurdu, DEVA ise yine kendi yolundan gitti. Demokrat Parti (DP) ise bu görüşmelerde hiç yer almadı.

Bu sırada da CHP Genel Başkanı Özgür Özel dahil çoğu CHP’li verilen vekil sayısının fazla olduğunu söyleyip eski lider Kemal Kılıçdaroğlu’nu eleştirdi. Özel ve CHP’lilerin yakarışının ne kadar haklı olduğu yerel seçimlerde aldıkları oylarla gözler önüne serildi. Dört partinin ettiği ‘güç’ seçim sonrasında ortaya çıktı.

Dört partinin toplamı Saadet’in 2019’daki oy oranı etmedi

Sandıkların yüzde 97,21’i açıldığında karşımıza çıkan sonuç şöyle oldu:

📌Saadet Partisi, 479 bin 643 oy alarak yüzde 1,07 ile sekizinci parti oldu. (2019’da oy oranı 2,63’tü.)

📌DEVA 135 bin 158 oy alarak yüzde 0,30 ile 11’inci parti oldu.

📌Demokrat Parti 85 bin 905 oy alarak yüzde 0,19 ile 13’üncü parti oldu. (2019’da oy oranı 0,69’du.)

📌Gelecek Partisi ise oyların 32 bin 604 alarak yüzde 0,07 ile 21’inci parti oldu.

Dört partinin oy yüzdelerini topladığımızda 1,63’e ulaşıyoruz ki bu oran Saadet’in 2019’daki seçimlerde tek başına aldığı 2,63 oyun çok altında kalıyor. Ayrıca bu dört parti CHP listesinden değil de kendi başlarına seçime girmiş olsaydı bir tane bile milletvekili çıkaramayacaklardı. Örneğin geçen yılki seçimde ATA İttifakı oyların 2,43’ünü almış ama milletvekili çıkaramamıştı.

DEVA ‘CHP kendi başına seçime girse kazanması mümkün mü?’ demişti, mümkünmüş

Biraz önce de belirtmiştik, DEVA yerel seçimlere herhangi bir işbirliği yapmadan girdi. CHP seçmeni bu partilerin CHP listesinden milletvekili çıkarmasına büyük tepki göstermişti. DEVA Partisi Genel Başkanı Ali Babacan bu konuyla ilgili açıklamasında biraz sert çıkışarak şu sözleri dile getirmişti:

“Özellikle seçim kaybedildikten sonra CHP’yi destekleyen medya, köşe yazarları, yorumcular biz ve diğer partiler için şiddetli bir şekilde ‘CHP bunları niye taşıdı, CHP bunlarla niye beraber oldu, niye bu kadar milletvekili verdi’ dediler. Bu sesi çok çıkanlara soruyorum: CHP kendi başına bugün herhangi bir seçime girip Türkiye genelinde, Türkiye’nin tümü için kazanması mümkün mü? Ya siz hayal mi görüyorsunuz? Bu ülke öyle bir ülke mi? Bu ülkede ekseriyetin durduğu bir yer var. AK Parti’ye oy veren seçmen şu anda ‘Allah bizi korumuş’ diyor. ‘Demek ki o zihniyet duruyor. Erdoğan’a karşı çıkıp parti kurmuş Ali Babacan’a bunu söyleyenler, CHP’nin içinde olduğu ittifak kazanırsa bize neler neler yaparlar diye düşünüyor AK Partili seçmen. İnanın bu dar ideolojik bakış olduğu sürece iflah olmaz.”

Ne var ki CHP bu seçimde DEVA, Gelecek ve Saadet’ten öyle çok büyük bir yardım almadı. Buna rağmen oyların yüzde 37’sini alarak birinci parti çıktı, büyükşehirlerden 15’ini aldı.

Bunda AK Parti’nin oylarının bir kısmının Yeniden Refah Partisi’ne (YRP) gitmesinin de etkisi oldu. YRP bu seçimde oyların yüzde 5,94’ünü alarak CHP ve AK Parti’den sonra üçüncü parti çıktı. Saadet’ten ayrılan Fatih Erbakan’ın kurduğu parti geçen yılki seçimlerde AK Parti’ye destek vermişti ancak bu kez mesafesini koruyarak kendi başına girdi seçimlere. Bunun meyvesini de Şanlıurfa’nın belediye başkanlığını alarak gördü.

Yani keramet bu dört partide değilmiş…

Tek başına seçime girdi, yüzde 1 bile alamadı

Babacan o sert konuşmasının ardından da herhangi bir grup, işbirliği, ittifak kurmadı. Bu kararını da “Bu seçimlerde kendi özgün kimliğimizi vatandaşımıza anlatmak istiyoruz. Bazı küçük ilçelerde teşkilatlarımız arasında iş birliği senaryoları olabilir, ama bu senaryolar şu anda genel merkezin bilgisi dahilinde olan senaryolar değil. Yerel seçimler teşkilatın üzerindeki travmayı atlatmak ve özgün DEVA ruhunu anlatmak için bir fırsat. Biz bütün o çalışmaları 15 vekil için yapmadık, bu ülkeyi yönetmek için yaptık” şeklinde açıklamıştı.

Babacan geçen yıl ekim ayında da “O yüzden 3-5 belediye alacağız diye kimsenin yanlışına ortak olmayız. ‘Kendimiz seçime gireceğiz’ deyip İstanbul’da, Ankara’da adayımız olmayacak mı?” sözlerini dile getirmişti.  DEVA’nın İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) başkan adayı İdris Şahin’ken Ankara Büyükşehir Belediye (ABB) başkan adayı Celal Mümtaz Akıncı oldu.

Ama seçimden üç gün önce Babacan’ın YouTube kanalında yayınlanan bir seçim videosu dikkatimizi çekti. “Gelin, bu pazar DEVA’ya ilk oyumuzu verelim” başlıklı videoda Babacan söze “DEVA Partisi’ne vereceğiniz oy şehrinizdeki belediye başkanını belki değiştirecek, belki değiştirmeyecek ama” diye başlıyor. Devamında umuttan bahsetse de söze olumsuz başladı.

El ele veren Saadet ve Gelecek

Biraz önce de belirtmiştik, her dört parti de siyasi partilere verilen hazine yardımından faydalanamıyor. Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu yerel seçim süreciyle ilgili olarak “Biz yokluk ile savaşıyoruz” sözlerini dile getirmişti. 24 Ocak 2024 tarihinde Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu “Geçen hafta sayın Karamollaoğlu ile birlikte ortak bir toplantı yaptık. Büyükşehirlerden, illerden, ilçelerden, beldelerden oluşan 100 seçim bölgesinde seçimlere ortak olarak gireceğiz. Bazı yerlerde ayrı ayrı girmemiz gerekiyorsa ayrı ayrı gireriz. Samimiyetle karşılıklı dürüst bir ilişki içinde bu sayıyı mümkün olan en üst noktaya çekmeye çalışacağız” demişti.

Saadet ve Gelecek, 107 seçim bölgesinde ortak aday çıkardı. İki parti İstanbul ve Ankara’da birbirinden ayrıldı. Saadet İBB’de Bi̇rol Aydın’ı aday gösterirken Gelecek Partisi aday çıkarmadı. ABB’de ise Saadet Cafer Güneş’i çıkarırken Gelecek yine aday çıkarmadı.

Demokrat Parti İmamoğlu ve Yavaş’a destek verdi

2007’de kurulan Demokrat Parti bu dört parti arasında Saadet ile önceki yerel seçimleri görebilen iki partiden biri. Örneğin 2019 yerel seçimlerinde oy oranı 0,69’du.

Bu seçimlerde DEVA gibi ittifak kurmayan Demokrat Parti 15 Şubat 2024 tarihinde Demokrat Parti Genel Başkanı Gültekin Uysal, İstanbul ve Ankara’da aday çıkarmayarak İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ı destekleyeceklerini ifade etmişti.

AKP’yi yerel seçimlerde tüketici güveni götürdü