EuroLeague’de yeni dönem başlıyor: Finansal Fair Play/Salary Cap sistemi hayata geçiyor

Salary Cap, NBA’de takımların oyuncularına verebilecekleri maaşları temsil eden bütçenin adı. Bu maaş sınırı her takım için geçerli olup belli başlı esnetmeler uygulanabiliyor. Bu esnetmeleri aşan takımlar aştıkları dilim yüzdesince ceza ödüyor. Avrupa futbolunda ise finansal fair play kuralları gereği kulüpler sattıkları oyuncu kadar oyuncu alabiliyor veya bonservis alım satımında belli oranda zarar edebiliyorlar. Sınırı aşan takımlar UEFA tarafından organizasyondan menedilmeye varan cezalarla karşılaşabiliyorlar.

İşte Avrupa basketbolunun kulüpler düzeyindeki bir numaralı organizasyonu EuroLeague de buna benzer bir düzenlemeye gidiliyor. Bu düzenlemeyle ligdeki rekabetçilik düzeyini en yukarı çekmeyi hedefleyen yönetim, her sene aynı takımların favori olduğu düzeni değiştirmek ve EuroLeague’i daha izlenir, daha sürdürülebilir hale getirmeyi amaçlıyor. EuroLeague yönetimi 2027-28 sezonu itibariyle tam olarak devreye girecek sistemi resmi sitesinden duyurdu. Sistem biraz kafa karıştırıcı olsa da takımların kadro mimarisinde belli başlı net kısıtlamalar olduğu açık.

Ömer Faruk Yurtseven artık Ergin Ataman’ın öğrencisi

Her şeyden önce kulüplerin finansal yapılarını stabilize etmesi ve bunu yeni kurallara uygun hale getirmeleri için üç sezonları var. 2027-28 itibariyle yürürlüğe girecek kurallar öncesi gelecek üç sezonda kuralların uygulanması açısından çeşitli çalışmalar ve kulüplere bilgilendirmeler yapılacak.

EuroLeague’in açıklamasına göre lisanslı kulüplerin ne kadar harcama yapabileceği iki sezonluk dönemdeki ortalama gelirlerine bağlı olacak. Bu gelirler maç günü, reklam ve diğer gelir kalemlerini kapsayacak. EuroLeague’de an itibariyle 12 lisanslı takım var. Bunlar Barcelona, Real Madrid, Baskonia, Milano, Anadolu Efes, Fenerbahçe, Maccabi Tel-Aviv, Zalgiris Kaunas, Bayern Münih, Asvel, Panathinaikos ve Olympiakos. Bu kulüplerin bütçe seviyeleri üçe ayrılacak: Düşük ücretlendirme seviyesi, temel ücretlendirme seviyesi ve yüksek ücretlendirme seviyesi.

Düşük ücretlendirme seviyesi: Buna göre lisanslı kulüpler elde ettikleri gelirlerin minimum yüzde 32’si kadarını oyuncuların maaşları için harcayacaklar. Lisanslı olmayan kulüpler için bu yüzdenin altına inilmesine izin verilecek. Örnek vermek gerekirse 10 milyon euro geliri olan bir lisanslı kulüp bunun vergiler hariç 3.2 milyon euro’sunu kadrodaki oyuncularının maaş bütçesi olarak belirleyebilecek.

Şube sorumlusu açıkladı: Fenerbahçe’de yeni transfer yolda

Taban ücretlendirme seviyesi: Buna göre lisanslı kulüpler elde ettikleri gelirlerin maksimum yüzde 40’ı kadarını oyuncuların maaşları için harcayacaklar. Yani 10 milyon euro geliri olan takımlar bu paranın 4 milyonunu oyuncularına maaş olarak verebilecekler. Ancak temel bütçelendirme seviyesinden itibaren bazı istisnalar devreye girecek. Bu 4 milyon euro’luk dilime şu oyuncuların maaşları dahil edilmeyecek:

• En yüksek maaşı alan iki oyuncu
• 23 yaş altı oyuncular
• Uzun süreli sakatlığı bulunan oyuncular: Sakatlık nedeniyle iki ay veya daha uzun süre oynayamayacak olan oyuncuları kapsayacak. Böyle bir oyuncunun sakat olduğu süre boyunca kazanması öngörülen maaş hariç tutulacak.
• Uzun süredir takımda yer alan oyuncular: aynı takımı üç yıldan fazla süreyle temsil etmiş olan oyuncular için geçerli olacak. Ancak, bu oyuncuların tam maaşlarının yalnızca %25’i hariç tutulacak.
• Orta ölçekli maaş istisnası: Taban maaş seviyesinin minimum ve maksimum yüzdesine dayalı olarak takım başına bir oyuncunun tam maaşı denebilir. EuroLeague kendi internet sitesinde yer alan şemalarda ve örneklendirmelerde bunu, 20 milyon euro geliri olan bir takımın 600 bin euro maaş alan oyuncusuna denk geldiğini açıkladı.

Yüksek ücretlendirme seviyesi: Buna göre takımların ortalama gelirlerinin maksimum yüzde 60’ını harcayabilecekler. Ancak en çok kazanan iki oyuncu istisnalar listesinde yer alamayacak. Yani 10 milyon euro’luk örnek üzerinden takımlar 6 milyon euro maaş ödemesi yapabilecekler. İstisna listesinde ise şu oyuncular yer alabilecek:

• 23 yaş altı oyuncular
• Uzun süreli sakatlığı bulunan oyuncular
• Uzun süredir takımda olan oyuncular 
• Orta ölçekli maaş istisnası bulunan oyuncular

Ceza sistemi kulüpleri bekliyor

Haberin başında bahsedildiği gibi tıpkı NBA’de ve Avrupa futbolunda olduğu gibi bu regülasyonlara uymayan takımlar için çeşitli cezalar uygulanacak. NBA’deki lüks vergisine benzer olarak EuroLeague’de de maaş sınırını aşan takımlara cezalar gelecek. Bu cezalar taban ve yüksek maaş seviyelerine uygulanacak. Bir kulüp hem yüksek hem de taban olmak üzere iki seviyeyi de aşarsa yüksek olan miktarı ödemek durumunda kalacak. Takımlardan alınan lüks vergisi cezaları tıpkı NBA’de olduğu gibi belirlenen sınırları aşmayan diğer kulüplere paylaştırılacak.

Ceza sistemiyle alakalı oranlı bu görsel Basketnews.com sitesinden alınmıştır.

İşte örnekli anlatım

EuroLeague’deki harcama limitleriyle alakalı örnek tablo yukarıdaki gibi. Burada iki senelik ortalama geliri 20 milyon euro olan bir takımın tablosu görünüyor. EuroLeague’in resmi sitesinin hazırladığı bu tabloya göre 23 yaş altı oyunculara 500 bin euro gitmiş durumda. İki en pahalı oyuncu için 5 milyon euro gözden çıkarılmış. Uzun süredir takımın formasını giyen oyuncular için 2 milyon euro ve orta ölçekli maaş olarak maaş alan oyuncu için 600 bin euro kasadan çıkmış. Kadronun kalanı için 7 milyon euro harcanmış. Böylelikle maaş bütçesi 15.1 milyon euro olarak belirlenmiş.

Buna göre düşük ücretlendirme seviyesindeki bir takım minimum 6.4 milyon euro ödemek zorundayken 15.1 milyon euro ödemiş, dolayısıyla bu tarz bir takım için kurallar dahilinde bir sorun yok. Orta ölçekli bir takımın 20 milyon euro geliri varken vermesi gereken minimum maksimum maaş 8 milyon euro olarak belirlenmiş. Ancak aşağıdaki örnekte belirtildiği üzere orta ölçekte 8.5 milyon euro maaş ödenmiş ve 500 bin euro’luk aşım söz konusu olmuş. Bu noktada yüzde 0-10 arasında aşım söz konusu olduğundan kulüp 250 bin euro ceza ödemek zorunda. Yüksek ücretlendirme seviyesindeki bir kulüp ise 12 milyon euro maaş ödeme hakkına sahip. Buradaki istisnalar çıkarıldığında kulübün 13.5 milyon dolar ödediği görülüyor. Bu noktada da kulüp 900 bin euro cezaya tabi tutuluyor. Söz konusu cezalarda daha önce de belirtildiği gibi kulüpler üst sınırdan aldığı cezayı ödemek zorundalar. Bu senaryoyu yaşayan bir kulübün 900 bin euro ceza ödemesi gerekiyor.