Merkez Bankası yeter, Bitcoin rallisini konuşalım

Ekonomi yazarları dünyası ben dahil orta yaşlılar ve yaşlılar kulübünü andırıyor. Aramızda genç yaşlara yakın diyebileceğimiz, benim bildiğim sadece Murat Muratoğlu var. İnsan bildiği, öteden beri ilgilendiği konuları yazar, biz de günlerdir Merkez Bankası’nı yazıp duruyoruz. Nitekim ben de bugün yine Merkez Bankası’yla ilgili bir yazı yazmayı planlıyordum ama bilgisayarın başına oturunca bu konudan gına geldiğini fark ettim. Başkan değişti ama politikalar değişmedi, olan bitenin özeti bu. Seçim sonrasında hangi politikaların uygulanacağı konusunda son sözü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın söyleyeceği aşikarken oturup enflasyon raporunu tartışmanın bir anlamı var mı Allah aşkına? (Raporu okudum, aslında söylenecek çok şey var ama bir yandan da yukarıda belirttiğim sebeple yok). O yüzden Merkez Bankası’nı bir günlüğüne boş verin, Bitcoin’deki ralliyi konuşalım.

Bitcoin, Amerika’da Blackrock, Fidelity gibi dev yatırım şirketlerinin kripto paranın spot fiyatına dayalı endeks fonu (ETF) kurmak için yaptıkları başvuruların doğurduğu beklentiyle geçen yaz aylarından beri yükselişteydi. Yükseliş Amerika’nın finansal düzenleme otoritesi SEC’in bu başvuruları onaylayacağı beklentisinin güçlenmesiyle Ekim ayından itibaren hızlandı. SEC’in izin vermesinin ardından bu fonlara büyük bir para girişi olacağı, o paranın da Bitcoin talebini artıracağı için fiyatta yükselişe yol açacağı düşünülüyordu. Bu beklenti Bitcoin fiyatını bu yılın başında 47 bin dolara kadar taşıdı.

Bitcoin’e yeni tahmin: 2025 sonunda 170 bin doları aşar

Beklendiği gibi SEC ETF başvurularını 11 Ocak’ta onayladı. Başvuruların onaylanmasının ardından bütün piyasalarda görülen “Beklentiyi satın al, gerçekleşmeyi sat” olgusu burada da görüldü ve yatırımcıların kâr realizasyonu için satışa geçmesiyle fiyat bir anda 40 bin doların altına düştü. Kripto paralara kuşkuyla bakanlar “Bakın, biz dememiş miydik? Bakın görün, Bitcoin daha nerelere düşecek” demeye başlamıştı…

Yükselişin üç ana nedeni var

Ama öyle olmadı, Bitcoin yeniden 40 bin doların üzerine çıktı, bir süre 40-43 bin dolar arasında yatay bir seyir izledi. Ve geçen hafta yeniden yükselişe geçti. Perşembe günü 47 bin doların üzerine çıkıp 47,600 doları gördü, bu yazıya yazdığım pazar sabah saatlerinde 48 bin doların üzerindeydi.

Bitcoin’deki son yükselişin üç ana neden var. En önemlisi Amerika’da kurulan Bitcoin ETF’lerine para girişinin hızlanması. Özellikle çok geniş müşteri tabanları olan Blackrock ve Fidelity’nin fonlarına düzenli para girişi var. Geçen perşembe günü Bitcoin ETF’lerine 400 milyon dolar eklendi. Bu ETF’lerin kurulmasından bu yanaki en büyük ikinci para girişiydi. ETF’lere para girişi Bitcoin talebi demek. Nitekim o gün ETF’ler toplam 9260 Bitcoin daha aldı. Kuruluşlarından bu yana ETF kaynaklı Bitcoin alımı 200 bini geçti.

İkinci neden Çin’deki yeni yıl tatili. Geçen dokuz yılda Çin’deki yeni yıl tatillerinde Bitcoin fiyatı ortalama yüzde 11 yükselmiş. “Ne ilgisi var?” diyeceksiniz. Hatta “Çin’de Bitcoin yasak değil mi?” diye ekleyeceksiniz. Doğru ama Çin halkı Bitcoin almanın yolunu bir şekilde buluyor (Kripto paraların yasaklanamayacağının kanıtı). Ve Çin’deki ekonomik sorunlar ve deflasyon (Fiyatlardaki düşüş) nedeniyle halkın bir kısmı kendi parasına güvenmek yerine altını ve kripto paraları tercih ediyor.

Bitcoin fiyatının yeniden yükselişe geçmesinin üçüncü nedeni ise önümüzdeki nisan veya mayıs ayında gerçekleşecek “yarılanma.” Yarılanmayla birlikte Bitcoin madencilerinin (Bitcoin blok zincirine yeni blok ekleme işlemi karşılığında) elde ettiği Bitcoin sayısı yarıya inecek. Bu da arzı azaltacak. İktisadın alfabesi, bir mal veya hizmetin arzı, talebi sabitken azalırsa fiyatı artar. Nitekim geçen yarılanma dönemleri öncesi ve sonrasında Bitcoin fiyatında belirgin biçimde yükseliş yaşandığı biliniyor. Bu da Bitcoin fiyatının bu yarılanma döneminde de yükseleceği beklentisi doğuruyor.

Bitcoin madenciliği elektrik tüketiminde 167 ülkeyi geride bıraktı

Bitcoin dolandırıcılık mı?

Bitcoin işte bu nedenlerle yükseliyor. Peki ama içsel değeri olmayan bir finansal varlığın fiyatı yükseleceği gibi düşmez mi? Evet düşebilir, Bitcoin bu nedenle çok riskli bir varlık, yatırım yapılacaksa riske edebilecek parayla (Ki bu çoğu durumda çok küçük bir tutar olabilir) yatırım yapılabilir.

Bitcoin’un tümüyle dolandırıcılık olduğu iddiasına gelince… Bir kişinin şu veya bu sebeple yönettiği ülkenin para politikasının 180 derece değiştirilmesi talimatı vermesiyle birkaç ayda yüzde 30 değer kaybedebilen hükmi paralar varken Bitcoin’un dolandırıcılık olduğunu iddia etmek bana haksızlık gibi görünüyor. Hangisi dolandırıcılık?