Bakandan itiraf: Rusya gaz faturasını ödemeler dengesi için ertelemiş

Enerji Bakanı Fatih Dönmez, son zamanlarda doğru olup olmadığı tartışılan, Türkiye’nin Rusya’dan ithal ettiği doğalgazın belirli bir tutarın üzerinde kalan bölümünün ödemelerinin ertelenmesi konusunda Ankara ile Moskova arasında anlaşma olduğunu kabul etti.

Dönmez, bir televizyon programı ile yaptığı söyleşide Rusya’dan ithal doğalgaz için yapılacak ödemelerin ertelendiği iddiası hakkındaki soruya cevap verdi. Dönmez, “Rusya ile, Gazprom şirketi ile geçen yıl fiyatlar olağanüstü artınca belli bir rakamın üzerindeki ödemelerin ertelenmesi konusunda mutabakat sağlandı, bir müzakere yapıldı” dedi. Anlaşmanın ne zaman yapıldığı konusunda bilgi vermeyen Dönmez, ocak ayında ertelenme dahil olmak üzere Rusya ile enerji konusunda çok boyutlu görüşmeler yapıldığını ifade etmişti.

Bedava doğalgazın bedeli 38 milyar lira

20 milyar dolar rakamını yalanladı

Dönmez, Rusya’nın ertelediği doğalgaz faturasının 20 milyar dolar tutarında olup olmadığı sorusuna, “Denilen rakam öyle değil, onu da düzeltmiş olalım” cevabını verdi ancak ertelenen tutarı belirtmedi. Dönmez anlaşmanın ödemeler dengesi için yapıldığını belirterek, “Bu (müzakereler) tamamen Hazine ve Maliye Bakanlığı koordinasyonunda götürdüğümüz, ödemeler dengesi açısındandır. Bu ticari ilişkiler açısından her zaman yapılabilen, geçmişte de yapılan hadiseler” dedi.

Merkez Bankası’nın Boru Hatları ile Petrol Taşıma A.Ş.’ye (BOTAŞ) 2022 Temmuz ayından bu yana döviz satmaması, Rusya’ya doğalgaz borcunun ertelendiğinin işareti olarak değerlendirilmişti. BOTAŞ’tan yapılan açıklamada Rusya’ya olan yükümlülüklerin zamanında yerine getirildiği belirtilmişti. Açıklamada, “Gaz tedarikçilerimizden biri olan Rusya’ya, alınan doğalgaz karşılığı ödeme yapıldığı malumlarınızdır. Söz konusu haberlerde iddia edildiği gibi 20 milyar dolarlık ödenmemiş bir doğalgaz borcumuzun bulunduğu haberleri gerçeklikten uzaktır Rusya’ya olan doğalgaz yükümlülüklerimiz yapılan anlaşmalar doğrultusunda zamanında yerine getirilmektedir” ifadelerine yer verilmişti.

Bakan ayrıca Türkiye’ye Rus petrolü ithalatı ile ilgili özel tarife uygulanıp uygulanmadığı sorusuna ise net cevap vermedi. Bakan Dönmez, petrol ithalatını devletin yapmadığını, TÜPRAŞ ve Star Rafineri aracılığı ile ithalatın yapıldığını belirtti. “Rusya’dan bir takım fırsatların son dönemde değerlendirilip değerlendirilmediğini soruyorsanız, açıkçası o ticari bilgi. Satın alımı bu şirketler yapıyor. Devlet bu ticaretin içinde değil. Petrol satış fiyatı da serbest piyasada belirleniyor. Dağıtım süreci, depolama ve perakende satış süreçlerinden geçer. Petrol ülkesi olmuş olsak doğal olarak Türkiye’deki pompa fiyatları daha düşük olacak” dedi.

Geçen yıl iki katına çıkan enerji ithalatı faturası bu yılın ilk çeyreğinde azaldı

Doğalgaz başta olmak üzere petrol ve kömür fiyatlarının keskin şekilde yükselmesi nedeniyle Türkiye’nin enerji ithalatı geçen yıl, uzun yıllar ortalamasının neredeyse iki katına çıkarak 97 milyar dolara tırmandı. Enerji ithalat faturası ocak ayından itibaren ise düşüşe geçerek, ocak-nisan döneminde yüzde 19 azaldı. Aynı dönemde uluslararası fiyatlarda da düşüş görüldü.

‘Nükleer santralle Türkiye, enerjide Rusya’ya daha da bağımlı olacak’