Fukuşimalılar endişeli, komşular öfkeli: Japonya, arıtılmış suyu Pasifik’e boşaltmaya başlıyor

Japonya, Fukuşima Nükleer Santrali’nden çıkan arıtılmış suyu, hem ülkenin balıkçılık sektörü hem de komşu ülkelerin şiddetli itirazlarına rağmen yarından itibaren Pasifik Okyanusu’na boşaltmaya başlayacak. Japonya Başbakanı Kişida Fumio, salı günü yaptığı açıklamada aşağı yukarı 500 olimpik yüzme havuzuna eşdeğer 1 milyon metrik tondan fazla atık suyun boşaltılmının ‘güvenli bir şekilde’ gerçekleşeceğini söyledi.

Günde en fazla 500 bin litre suyun boşaltılacağı belirtiliyor. Bir Japon yetkili, boşaltılan deniz suyuna ilişkin testlerin ilk sonuçlarının gelecek ayın başında alınabileceğini söyledi.

İki yıllık bir incelemenin ardından Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı, geçen ay Japonya’nın arıtılmış suyu Pasifik’e boşaltma planının uluslararası güvenlik standartlarını karşıladığı ve insanlar ile çevre üzerinde ‘göz yumulabilir’ ölçüde radyoaktif etkiye sahip olabileceği sonucuna vardı.

Tokyo’da yapılan kabine toplantısının ardından konuşan Kişida, “Hava ve deniz koşulları bir engel oluşturmazsa 24 Ağustos’ta boşaltımın başlamasını bekliyoruz” diyerek, santralin işletmecisi Tokyo Electric Power’dan boşaltım için hazırlıkları yapmasını istedi. Kişida, “Hükümetimiz, arıtılmış suyun boşaltımı tamamlanana kadar, tamamlanması yıllar sürse bile tüm sorumluluğu üstlenmeye kararlıdır” dedi.

Radyoaktifliğinin giderilmesi için filtrelenen ve trityum yoğunluğunu düşürmek için seyreltilen bu suyun 30 yıl boyunca Pasifik Okyanusu’na bırakılması planlanıyor. Kirlenmiş su yıllardır, Fukuşima Nükleer Santrali’nin yakınındaki büyük metal su tanklarında depolanıyordu. Ancak Japonya’nın bu kirli yeraltı ve yağmur suyunu depolayacak tankları inşa edebileceği bir arazisi kalmadı.

Uzmanlar ikiye ayrıldı

Bazı uzmanlar, dünyanın dört bir yanındaki nükleer santrallerdeki atık suyun benzer bir süreçten geçtiğine dikkat çekiyor. Adelaide Üniversitesi’nden nükleer uzmanı Tony Hooker, The Guardian’a verdiği demeçte, “Nükleer santrallerdeki trityum yıllardır çevreye ya da sağlığa hiçbir zararlı etkisi görülmeden sulara boşaltılıyor” dedi.

Ancak Greenpeace, filtreleme sürecinin kusurlu olduğunu savunuyor ve gelecek yıllarda ‘devasa’ miktarlarda radyoaktif maddenin denize yayılacağı uyarısında bulunuyor. Greenpeace Güneydoğu Asya nükleer uzmanı Shaun Burnie, Japon hükümetinin ‘dünya okyanuslarının zaten büyük bir stres ve baskıyla karşı karşıya olduğu olduğu bir dönemde yanlış bir çözümü tercih ederek denizi yıllar boyunca kasıtlı olarak radyoaktifle kirlettiğini’ söyledi.

Halk da komşular da tedirgin

Yaklaşan boşaltım ise komşu ülkeler tarafından büyük bir tepkiyle karşılanıyor. Bu tepkinin büyük bir kısmını da zaten jeopolitik sebeplerden dolayı Japonya ile ilişkileri kötüleşen Çin’den geldi. Çin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Wang Wenbin, “Çin kirlenmiş suyu ortadan kaldırmak için en güvenli ya da ihtiyatlı yolun suyu okyanusa boşaltmak olmadığını defalarca belirtti. Japonya ise bu yolu sadece ekonomik maliyetleri düşürmek için seçti. Bu durum komşu ülkeler ve dünyanın geri kalanı için lüzumsuz riskler doğuracaktır” diyerek, Japonya’yı planı iptal etmeye çağırdı.

Plan, Fukuşima’dan deniz ürünleri ithalatının yasaklandığı Güney Kore’de de tepki gördü. Ancak ülkenin su boşaltımına ilişkin kendi değerlendirmesi de bu projenin uluslararası standardı karşıladığı hükmüne vardı. Ne varki muhalif siyasetçiler Güney Kore sularının boşaltımdan etkilenebileceği endişesini dile getirerek, ülkenin Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol’u Tokyo ile diplomatik ilişkileri düzeltmek için sağlık risklerini göz ardı etmekle suçladı.

Fukuşima’daki balıkçılar ve çiftçiler de ürünlerinin radyoaktivite damgası yiyerek itibarlarının zedelenmesinden endişeli. Ulusal Balıkçılık Kooperatif Birlikleri Federasyonu Başkanı Sakamoto Masanobu, pazartesi günü Kişida ile görüştükten sonra yaptığı açıklamada, “Duruşumuz değişmedi, bu projeye karşı çıkmaya devam ediyoruz. Arıtılmış suyun güvenliği konusundaki bakış açımız genişledi ancak bilimsel açıdan güvenli hissetmekle toplumsal açıdan güvenli hissetmek farklı şeyler. Su boşaltıldığında itibarımız yerle bir olacak” dedi.

Kyodo’nun kısa bir süre önce yaptığı ankette katılımcıların yüzde 88,1’i su boşaltımının Japonya’nın yurt dışındaki imajına zarar vereceği endişesini dile getirdi. Fukuşima’da balıkçılık sezonu 1 Eylül’de başlayacak ve Japon hükümeti su kalitesinin izlenmesi için boşaltımın ardından gözlem verilerinin her gün toplanacağını taahhüt etti. Salı günü başbakanlık ofisi önünde toplanan yaklaşık 230 kişi, ellerinde pankartlarla boşaltım planını protesto etti ve ‘Balıkçıları dinleyin’ ve ‘Bu su boşaltımı gelecek nesilleri etkileyecek” diye sloganlar attı.

Hükümet, balıkçılık endüstrisinin göreceği zararı telafi etmek için 200 milyon dolar, yerel ekonomi üzerindeki etkisini hafifletmek için de 340 milyon dolar ayıracağını bildirdi.

Japonya, Fukuşima’nın ‘arıtılmış’ radyoaktif suyunu ay sonunda Pasifik’e boşaltacak