10’ca bilim arasından: Karanlık maddeden cyborg Japon balığına haftanın 10 bilim haberi
ABD'li milyarder Bill Gates'in ocak ayında ABC News muhabiri Sarah Ferguson'a verdiği röportaj deepfakecilerin eline düşünce bir gümbürtüdür gitti. Reuters'a konuşan uzmanlar, deepfake'i gerçek videodan nasıl ayırt edebileceğimizin püf noktalarını anlattı.
Microsoft’un kurucusu Bill Gates, 30 Ocak 2023’te ABC News’in ‘7.30’ programında, gazeteci Sarah Ferguson’a bir röportaj verdi. Söz konusu röportajda Gates’in Covid-19 aşısına yönelik komplo teorileriyle mücadele etmesi gibi konular ele alındı. Röportajın orijinal versiyonu, ABC News’in resmi YouTube kanalında duruyor.
Ne var ki sosyal medyaya yansıyan videoda, röportajı yapan Ferguson’un Gates’e, “Dünyaya ne gibi bir katkınız oldu?” ve “İlk ürününü programlamamış bir bilgisayar mühendisi olarak sizi ilaç sektörünün muteber temsilcisi yapan şey tam olarak nedir?” gibi agresif sorular sorduğu görülüyor. Sosyal medyada yayılan söz konusu videoda Gates bir noktadan sonra sinirlenerek röportajı sonlandırıyor.
Gates are Closed ❗😅 no more questions pic.twitter.com/Uxzr2n8Tvh
— REPTILE OF SULTANPALYA (@AVSBLR) March 8, 2023
Orijinal videodan tamamen farklı olan ve gerçekleri yansıtmayan bu video, X’teki yüksek takipçili hesaplar tarafından paylaşılınca geniş kitlelere yayıldı. Kişilerin hiç söylemediği şeyleri söylemiş, hiç yapmadığı şeyleri yapmış gibi gösteren deepfake teknolojisinden habersiz olan ve esas videoyu araştırma zahmetine girmeyi tercih etmeyen internet kullanıcıları sahte videoyu gerçek kabul etse de sonunda olayın aslı anlaşıldı ve deepfake teknolojisinin nelere yol açabileceği gözler önüne serildi.
İngiliz haber ajansı Reuters, bunun üzerine uzmanlar ile iletişime geçerek bir videonun deepfake olup olmadığını nasıl anlayabileceğimizi sorguladı.
Reading Üniversitesi’nde film yapımı alanında doçent olan Dominic Lees’e göre bu videoda, bir sahte video görülmesi beklenen pek çok unsur mevcut. Reuters’a konuşan Lees, “Gates ve röportajı yapan gazetecinin sesini taklit etmek için ‘ses klonlama’ tekniği kullanılmış. Sonra da bu sahte ses, röportajın üzerinde oynanmış versiyonuna eklenmiş” diyor. Ayrıca ‘sıçramalı kesme’ (jump cut) denilen bir teknik de kullanılmış. Bu teknikte videonun ortası kesilerek başıyla sonu birleştiriliyor. Lee’ye göre televizyon stüdyolarında böyle bir tekniğin kullanıldığına pek rastlanılmaz.
Lees, “Deepfake’in en belirgin özelliği gizleme tekniğidir. Altyazılar her iki yüzü de kapatacak şekilde yerleştirilmiş, bu da bir izleyicinin videoya daha çabuk inanmasını kolaylaştırıyor. Görüntünün boyutunun küçük olması da ‘ucuz deepfake’ olarak adlandırdığımız, çok düşük çözünürlüklü videoların üretilmesini sağlayan deepfake yazılımının kullanıldığını gösteriyor” dedi.
SUNY Buffalo Üniversitesi’nde bilgisayar bilimleri mühendisliği profesörü olan Siwei Lyu ise deepfake videonun belirli karelerine dikkat çekerek, “Görüntülerde söylenenle ağzın oynanış şekli birbiriyle uyuşmuyor. Bu da videoda müdahale olduğunu gösteren başka bir işaret” diye belirtiyor.
Deepfake o zamandan bu yana daha da yaygınlaştı ve insanlar artık videoları daha dikkatli ve gerçek olmayabileceğinin bilinciyle izliyor. Uzmanların paylaştığı bu taktikler, izlediğiniz videonun deepfake olup olmadığını anlamanıza bir nebze yardımcı olabilir.