MHK’da kaos TFF’de kaos!
TFF’den dev hakem adımı: VAR kayıtları açıklanacak, yabancı gözlemci geliyor
Türk futbolunda yeni dönem: VAR kayıtları açıklanacak, MHK'nin yapısı değişecek, 10 yabancı ve dünyaca ünlü eski hakem gözlemci notlarının yüzde 50'sine etki edecek.
VAR hakemi Mustafa İlker Coşkun, yarı otomatik ofsayt sisteminin nasıl işlediğini anlattı. Türkiye Futbol Federasyonu (TFF) Başkanvekili Mustafa Eröğüt spor medyasının temsilcileri ile bir araya gelerek gündemdeki konulara ilişkin sohbet etti. Riva’daki Hasan Doğan Milli Takımlar Kamp ve Eğitim Tesisleri’nde yapılan toplantıda VAR hakemi Mustafa İlker Coşkun yarı otomatik ofsayt sisteminin nasıl işlediğini anlattı. Basın mensuplarının yer aldığı toplantının son bölümlerinde TFF Başkanı Mehmet Büyükekşi, MHK Başkanı Ahmet İbanoğlu ve TFF Basın Müşaviri Armağan Pekkaya da yer aldı. Hakemlere yabancı gözlemci, VAR kayıtlarının açıklanması, e-bilet ihalesi ve Süper Lig yayın ihalesine kadar bir çok konuda önemli açıklamalar yapan Ersoğüt’ün özetle şunları söyledi…
Aynı anda 10 maça VAR ekibi: Yarı Otomatik Ofsayt Sistemi’nde aynı anda görev yapabilecek 10 VAR ekibi kurdu. Hakemler, operatörler ve teknik elemanlardan oluşan ekip aynı anda oynanabilecek dokuz maça müdahale edebilecek kapasiteye ulaşıtı. Bu sayı 10 ekibe çıkacak.
Yayıncı kuruluşa formül aranıyor: Özellikle yarı otomatik ofsayt sisteminin devreye girmesiyle hatalar azaldı. Karar sürelerinin kısalması son haftalardaki maçlarda dikkat çeken konulardan biri oldu. Ofsaytın belirlenmesi 20 saniyeye kadar düştü. Yayıncı kuruluşun bunu bir an önce ekrana yansıtması için de görüşmeler sürüyor. Yayıncı kuruluş oyunun durmasını beklerken pozisyonun ekrana gelmesi süreci uzatsa da, bunun için formül aranıyor. Belki ekranda kelebek açarak belki başka bir yöntemle topun durması beklenmeden yarı otomatik ofsayt animasyonunun ekrana gelmesi sağlanacak.
Yarı otomatik ofsayt sistemi olağanüstü koşullarda devre dışı kalıyor: Yarı otomatik ofsayt sisteminin şu ana kadar uygulandığı 20 statta olağanüstü durumlar (sis, kar, aşırı yağmur, iki futbolcunun bedeninin yapışık olduğunda tek kişi olarak algılanması) dışında bir sorun yaşanmadı. Hakemler de yeni teknolojik uygulamadan memnun. Karar aşamasında kendilerine sistemin yardımcı olduğunu ifade ettiklerini söyledi.
VAR kayıtları açıklanacak: İspanya Futbol Federasyonu La Liga’da kayıtları günün maçları bittikten sonra yayınlıyor. Türkiye’de de benzer bir organizasyon için çalışmalar tamamlanmak üzere. Kısa süre içinde Süper Lig’de de kayıtların yayınlanması için test çalışmaları yapıldı. IFAB, VAR konuşmalarının eğitim amaçlı yayınına izin veriyor. Önümüzdeki günlerde maçlardan sonra kamuoyunun merak ettiği VAR odası ile hakem arasındaki görüşmeler açıklanacak. Ama sadece tartışmalı pozisyonlarda, yani VAR’a gidilen pozisyonlarda hakemin işaretinden itibaren yapılan konuşmalar yayınlanacak.
Yabancı gözlemci geliyor: 26. haftadan itibaren uygulanacak yeni bir gözlemci organizasyonu için hazırlıklar tamamlanmak üzere. Artık yabancı gözlemciler hakemlerin notunda büyük pay sahibi olacak. Şimdiye kadar sahadaki hakemin performansını iki gözlemci yüzde 35’er olarak belirliyordu. Bunlardan biri stattan maçı izleyen, diğeri televizyondan karşılaşmayı seyreden gözlemciydi. Yüzde 30’da maçın tartışmalı beş pozisyonu için tüm gözlemcilere gönderilen ankete verilen oydu. Yeni planlama doğrultusunda 10 kişiden oluşan UEFA’nın üst düzey yabancı gözlemcilerinin hakem notuna etkisi yüzde 50 olacak. Statta görevlendirilecek olan gözlemcinin hakem puanına etkisi yüzde 30’la sınırlandırılacak. Kalan yüzde 20’lik bölümde ise anket devreye girecek. Var hakemleri ve maç hakemlerinden oluşan 119 kişinin anketiyle verilecek notun toplam nota etkisi de yüzde 20 sayılacak.
Dünyaca ünlü isimler hakemleri değerlendirecek: Yeni uygulamada 10 yabancı ve dünyaca ünlü eski hakem gözlemci notlarının yüzde 50’sine etki edecek. Bu ünlü hakemler İngiltere, İspanya, Portekiz, Hollanda, Almanya ve Kuzey İrlanda gibi ülkelerden olacak. Futbol Federasyonu’nun anlaştığı bu isimlere maçlar bittikten sonra karşılaşmaların linkleri atılacak. Daha sonra onlardan rapor istenecek.
Merkez Hakem Kurulu’nun yapısı değişiyor: Yeni sezonda uygulanması hedeflenen yeni Merkez Hakem Kurulu’nu (MHK) kulüpler ve TFF birlikte kuracak. Yeni yapıda hakem atamalarında TFF’den üç, Kulüpler Birliği’nden iki olmak üzere beş kişilik bir konsorsiyum kurulacak. Bu beş kişilik kurul hakemlerin idaresi, atanması, puanlanması, klasman gibi konularda karar verecek. Ancak Kulüpler Birliği adına görev yapacak olan iki üyenin herhangi bir kulüpte çalışmaması, kulüplerde herhangi bir yönetici olmaması gerekiyor.
Elektronik bilet uygulaması devam edecek: Kulüpler elektronik bilet uygulamasının kaldırılmasını istiyor. Yasal zorunluluk olan e-bilet sistemi devam edecek. Şu anda Passolig markası ihalenin sahibi olurken pandemideki bir yıllık kayıptan dolayı 10 yıl olan süreleri yeni sezonda tamamlanacak. Hazırlanan yeni e-bilet modelinde Kulüpler Birliği ile birlikte yapılan çalışmalar belirleyici olacak ve konu ihaleye açılacak.
Süper Lig yayın ihalesine ilgi var: Türkiye Futbol Federasyonu Yayın İhale Komisyonu 2024-2025, 2025-2026 ve 2026-2027 futbol sezonlarına ilişkin TFF Süper Lig ve TFF 1. Lig Müsabakaları Yayın Haklarının Devri hakkında düzenlenecek ihale dokümanlarının son teslim alınma süresinin 2 Şubat’a kadar uzattı. Yeni dönem yayın ihalesi için şu ana kadar dört şirket ve kurum şartname aldı. Yabancı ülkelerden de ilgi var. Yayın ihalesi sürecinin 29 Şubat’ta tamamlanması hedefleniyor.
Yarı otomatik ofsayt sistemi nasıl işliyor?
VAR hakemi Mustafa İlker Coşkun’un verdiği bilgilere göre sistem 10 sabit kamera ile futbolcuların 29 farklı bölgesinden işaretlenerek çalışıyor. Bu esnada VAR hakeminin her biri 3-4 saniyeye denk gelen 4-5 onayı gerekiyor. Yani dünyada ortalama 70 saniyeyi bulan ofsayt kararı yarı otomatik sistemle yaklaşık 20 saniyeye düşüyor. Topun ayaktan çıktığı an ve hücum oyuncusuna temas anı tamamen Yarı Otomatik Sistem tarafından belirleniyor. Yarı otomatik sistemde futbolcuların yakınlığı, uzaklığı gibi kriterler ekranda dört farklı renkle uyarıyı veriyor. Renklerin anlamı şöyle…
Yeşil: Futbolcular yakın ama ofsayt değil.
Turuncu: Futbolcular birbirine yakın ama ofsayt.
Mavi: Ofsaytta oyuncu var ama top ona gelmiyor.
Kırmızı: Net ve açık bir ofsayt.
Oyunlar ve Bulmacalar