‘Ya evim çürük çıkar da yıkarlarsa’ korkusu deprem taramasını engelliyor: 79 bin binada yapılamadı
Sık sık sel ve heyelanla mücadele eden Doğu Karadeniz için uzmanlar mikro deprem uyarısı yaptı. İlerleyen günlerde heyelanların artacağını belirten Prof. Dr. Bektaş 6 Şubat depremlerinin buraya etkisini de değerlendirdi.
Doğu Karadeniz son yıllarda şiddetli yağışların neden olduğu sel ve heyelanlarla mücadele ediyor. Hem can hem de mal kaybına neden olan sellerin neden engellenemediği, hatanın nerede olduğu her felaket sonrası konuşuluyor, ancak çözüm bulunmuyor. Dere yatağının taşması sonucu birçok ev su altında kalırken buralara verilen imar izinleri ayrı bir tartışma başlığı açıyor. Bir etken daha var; iklim krizinin etkisiyle ani ve lokal yağışlar toprak hareketlerine de neden oluyor, buna bir de Karadeniz ile Kuzey Anadolu fayı arasındaki mikro depremler eklenince heyelan sahaları tetikleniyor.
Kandilli Rasathanesi’ne göre 2022 yılında 50’ye yakın 2 ile 4 büyüklüğü arası mikro deprem yaşandı ve uzmanlar bunların toprağı hareketlendirdiğini belirtiyor. Doğu Karadeniz’de heyelanların ana nedeninin coğrafi koşullar olduğunu söyleyen Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş son yıllarda buna bir faktörün daha eklendiğini belirtti: “Karadeniz fayı bölgenin aktif tektoniğini oluşturuyor.”
2 büyüklüğündeki bir mikro depremin futbol sahası kadar alanın yer altında kırıldığını gösterdiğini aktaran Prof. Dr. Bektaş “Bu kırılma bir de sığ oluyorsa, 3-4 kilometre derinliğinde oluyorsa bölgedeki yamaçların ve çevrenin etkilenmemesi mümkün değil. Örneğin 2022 yılında Doğu Karadeniz’in kuzeye bakan yamaçlarında Kandilli’nin almış olduğu deprem kayıtları 50’ye yakın 2 ile 4 arasında mikro depremler olduğunu gösteriyor. Bu mikro depremler bölgedeki dağ ve yamaçların stabilitesini önemli ölçüde bozmuştur. 2022’den 2023’e doğru geçtiğimiz sırada Kahramanmaraş Elbistan depremi oldu ki bu depremlerin dinamik stres transferini, deprem dalgalarının buraya olan etkilerini yaşayıp gördük. Bölgede yağışların daha da artacağını düşünecek olursak, bu depremlerin de etkisiyle önümüzdeki aylarda heyelanlarda bir artışın mümkün” dedi.
Heyelanlara karşı alınacak önlemlere de değinen Prof. Dr. Bektaş bu afetin özellikle Karadeniz sahilini kuzeyden güneye bağlayan yollar üzerinde etkili olduğunu söyledi. Buralarda yolların kapandığını belirten Prof. Dr. Bektaş “Heyelan en fazla gece tehlikeli oluyor. İklim değişimi bölgenin tektonik ve coğrafi özelliği nedeniyle heyelanlarda artış olacak. Elbette ki heyelanları önlemek için birtakım mühendislik çalışmalar var. Bunların başında eğimi azaltmak, kaya düşmesini önlemek için bohçalama yapmak gibi temel mühendislik ilkeleri var. Bu önlemlerin alınması lazım. İlgililerce çok daha dikkatli bir şekilde yollarda can güvenliğinin sağlanması lazım” diye konuştu.