Yeni işler, yeni hayatlar kurmak için yola çıkanları neler bekliyor?

Ekim ayının başından itibaren yine bir işe giriştim. Özyeğin Üniversitesi’nde yarı zamanlı öğretim üyesi olarak son sınıf öğrencilerine haftada bir çarşamba akşamları ders vermeye başladım. Girişimci Kurumlar Platformu Danışma Kurulu’nda birlikte görev yaptığımız Özyeğin Üniversitesi Rektörü Esra Hoca’mız bir akşam telefonla arayıp, son sınıflar için derse girer misin? diye sorduğunda, başıma ne geleceğini bilmeden, hemen evet demişim. Hem gençlerle tecrübe paylaşırım hem de onlardan öğrenmeye devam ederim diye düşünmüştüm. Açıkçası üniversite sistemine girip, mail adresi alacağımı, ödevleri kontrol edeceğimi ve buluşma linklerini bize açılan siteye her hafta yükleyeceğimden haberim yoktu.

Daha önceki örneklerde olduğu gibi her dönem bir derse girerim,  deneyimlerimi anlatıp soruları cevaplar çıkarım diye düşünmüştüm. Şimdi bayağı öğrencilik yıllarıma dönmüş durumdayım. Ödevler veriyor, ödevler okuyor ve puanlıyor, her derste 4 farklı grupla 20 kişiyle önce hazırlık yapıp sonrada derste öğrencilerle paylaşıyorum. Daha çok onların yaptıklarını dinliyor ve fikirlerimi paylaşıyorum. Çakı gibi gençler, 4-5 farklı ülkeden gelenler var. Çok iyi hazırlık yapıp geliyorlar, disiplinleri müthiş. İş bölümü ve takım oyunu anlayışları çok iyi. Kim demiş bu gençlikte iş yok diye.

Öncelikle harika bir kurgu hazırlamışlar. Ağırlıklı İşletme son sınıf öğrencilerini mezun etmeden, şirketlerden gerçek sorunları alıp, öğrencilere dört ay boyunca bu konuyu çözmeleri için süre veriyorlar. Gençler, projenin başında, ortasında ve sonunda şirket üst düzeyine sunuşlar yaparak, çözüm önerilerini anlatıyorlar. Bu işten hem şirket yönetimi, hem de öğrenciler kazançlı çıkıyor. Bizim yaptığımız ise gençleri en başından en sonuna kadar deneyim ve tecrübemizle gerçek iş hayatına hazırlamak ve onlara bu yolculukta pusula olmak.

Girişimler doğar, evlenir, boşanır ve ölür mü?

Kurumsaldan çıkıp iyi işler yapanlar da az değil

Kurumsaldan çıkma ve girişim kurma işini, üniversiteden çıkan gençlerin iş ararken yaşadığı duygulara benzetiyorum. Çok bilmediğiniz denizlerde yüzmek gibi. Çok başarılı üniversitelerden çok iyi notlarla mezun olmak demek, en iyi işe girip en iyi performansı göstermek anlamına gelmiyor. Aynı şey, kurumsalda çok iyi performans gösterip en iyi pozisyonlara gelenlerin girişimcilikte çok iyi olacağı anlamına gelmediği gibi.

Kurumsaldan çıkıp iyi işler yapanlarda az değil. Bu hafta Genwise’ ın altıncı kampına ilk defa eski bir mezunumuzu konuşmacı olarak davet ettik. Bizim için çok heyecan vericiydi. Genwise’ dan çıkan ve kendi işini kurmaya girişen arkadaşları görmek bizi çok heyecanlandırıyor.

Geçen sene 2. kampa katılan ve nisanda mezun olan yeni girişimcimiz tüm enerjisiyle sahnedeydi ve son dokuz aylık yolculuğunu, yeni gruptaki arkadaşlarıyla paylaştı. En iyi okullarda okuyup, en iyi şirketlerde çalışıp belki de ülkenin en önemli avukatlarından biri olma şansı varken, her şeyi bırakarak kendi lüks tekstil markasını yaratma peşine düşmenin hikayesiydi bu.

Sunuşuna insanın hayatı bir slide’a sığıyormuş diye başladı sevgili Didem. “Ben kimim” diye başladığı slide’ı üç bölüme ayırmıştı. İlk bölüm eğitim, ikinci bölüm harika bir kurumsal hayat, son bölüm ise girişimcilik başlığıydı. Kurumsal hayatımın ortalarında bir aydınlanma yaşadım dedi, kendi işimi, istediğim işi yapmalıyım diye düşündüm ama girişmek için yedi yıl bekledim. En çok bu yedi yıl niye beklediğini sorguladı; kafasının içinde ya da etrafındaki ses ve kişilerin onu nasıl durdurduğunu anlattı. Rahat mı batıyor, mis gibi işin var, bilmediğin işlere giriyorsun hazır değilsin, ya başarısız olursan, ya paranı ve birikimlerini kaybedersen, sorularını yedi yıl boyunca dinlemiş durmuş.

En kolayı şirketi kurmaktı diyor, beş dakikanızı alıyor

Kafasında kendi işini kurma kararı vermesine rağmen, kişisel gelişim seminerleri, koçluk eğitimleri, master, gibi eyleme geçirmeyen kendini geliştiren eğitimlere katılmış. Genwise’dan sonra biriktirme dönemini bitirip, kulaklarını iç ve dış seslere kapatıp eyleme geçmiş. En çok da birlikte mezun olduğu arkadaşlarından destek almış, bir arkadaşı mali müşavir bulurken, bir diğeri pazarlama planını oluşturmaya yardım etmiş, bir başkası ise üretici önermiş. Kafama koymuştum bizim gruptan ilk girişim kuran ben olacaktım heyecanıyla istifa edip, haziran ayında şirketini kurmuş. Genwise sonrasında aksiyon planını hazırlamış, tasarımcı bulmuş, renk eğitimi almış, üreticilerle görüşmeler yapmış, pazarlama planını hazırlamış, hedefi 2024 ilk çeyrekte markasının lansmanını yapmak. Satış kanalları ile görüşmeye başlamış. En kolayı şirketi kurmaktı diyor, beş dakikanızı alıyor. Ama sonrasında her ay muhasebecinin parasını ödemeye başlıyorsunuz. Bu da beni vazgeçmekten alıkoyan bir faktör oldu diyor.

Üç çeşit bağımlılık olduğunu söylüyor; nikotin, gluten ve bordro bağımlılığı. Maaşınızın her ay yatacağını bildiğinizde adım atmaktan sürekli vazgeçiyorsunuz. Döpiyesinizi ve topuklularınızı giyip, tepeden aşağı camlı binalara gidip, akşama kadar çalışıp, mutsuz olarak eve dönüyorsunuz. Bundan vazgeçme kararı verdiğinizde de nasıl yapacağınızı bilmemek sizi durduran en büyük engel oluyor.

Bu süreçte öğrendiği üç önemli şeyin ise kişisel networkun üstüne kafa yor ve geliştir olduğunu söyledi. Tanıdığı veya yeni tanıştığı herkesin, işini kurarken  tüm kaynaklarını ona açtığını ekliyor. Yaptığına inanıp, destek istemekten çekinmezsen, beklemediğin yerlerden bile destek görüyorsun. Arkadaşının arkadaşı onu en önemli satış kanalları ile tanıştırmış, nerede ve kime satacağı ile ilgili tüm kontakları sağlamış. Kurumsaldan farklı olarak girişim dünyasında herkes herkese destek olma konusunda çok istekli  diyor. Somut adımlar at ve aksiyona geç, gerisi geliyor diye ekledi.

İşe alımlarda, girişim kurmuş ya da girişim batırmış kriteri getirilmeli

Amaçları teknolojide güçlü kadın liderler yetiştirmek

‘Sen yola çık yol sana görünür’ diye bitirdi sunuşunu alkışlarla.

Yine aynı akşam aynı gruptan başka bir Genwise mezununun yeni şirket kurduğu  haberi geldi. Gururla Linkedin’de post etmiş, şirket kurucusu, üstelik çok büyük bir global şirketin CEO’su başlığının üstüne. Hemen mesaj attım, tebrikler, buluşup konuşalım diye. En sevdiğimiz iş kanvaslarından biriydi. Sonra da ortağımla, demek ki yeni işlere girişmek için mezuniyetten sonra 8-9 ay gerekiyor diye konuştuk.

Genwise’dan çıkacak yeni  işler için heyecanlandık. Tam da hedefimiz buydu. Ve tam bir sene sonra, hayata geçtiğini görmek bizi mutlu etti ve gururlandırdı.

Sosyal girişimler her zaman beni heyecanlandırıyor. Bu hafta UP School’un iki  kurucusundan biri ile tanıştım. Uzun zamandır takip ettiğim ve beğendiğim bir girişim. Ondan dinledim. Yaptıkları işler çok etkileyici.

UP School’u uzun yıllar global şirketlerde  çalıştıktan sonra iki kurucu ortak üç sene önce kurmuşlar. Amaçları teknolojide güçlü kadın liderler yetiştirmek. Yeni mezun veya son sınıf genç kadınlara istihdam sağlamak ve onların liderlik rolleri üstlenmelerine fırsat yaratmak için gerekli bilgi, beceri ve özgüveni sağlamak.

2020 Global Gender Gap Raporu’na göre dünyada kadın-erkek eşitliği konusunda Türkiye 153 ülke arasında 130. Sıradaymış. TÜİK verilerine göre ise kadınların istihdam oranı ülkemizde yüzde 33, teknolojide kadın istihdamı ise yüzde 10.  Hem Türkiye’de hem dünyada, kadınların teknoloji alanındaki varlığı açısında almamız gereken çok yol olduğunu söylüyorlar. Tek amaçları, kadının güçlendirilmesi için çalışmak. Hem de en uzak oldukları alanda, teknoloji alanında.

Kadınların yüzde 70’ini meslek sahibi yapmışlar

3 yılda 24 eğitim tasarlamışlar, 6000 kadın mezun vermişler ve yüzde 70’ini meslek sahibi yapmışlar. Bu da yetmemiş teknolojiden uzak kalmış ve teknoloji kaslarını güçlendirmek isteyen kurumsaldaki kadınlara da eğitimler tasarlamışlar.  İngiltere’de ilk yurtdışı ofislerini açmışlar ve gözlerini Doğu Avrupa, Dubai ve Orta Doğu’ya çevirmişler.

Zor dönemlerde en hızlı, en çok etkilenen ve işe alımı durduran şirketler büyük teknoloji şirketleri oluyor. Bu nedenle kadın mezunlarını hızlı işe yerleştirmekte zorlanmaya başlamışlar. Buna karşılık teknoloji alanında yetenek bulma ve tutma, büyük kurumsalların en çok zorlandığı ve iyi elemanlarını kaybettiği alan. Teknoloji alanında yetişmiş eleman ihtiyacı olan şirketler ve yöneticiler tanıyorsanız UP School ile hemen iletişime geçsinler. Genç yetenekler, teknoloji alanındaki işlerinizi çözmeye adaylar.

Son olarak yine sosyal girişim dünyasının önemli oyuncularından olan Ashoka’ nın bir çağrısını paylaşmak isterim. Bu yazıyı biraz bültene çevirdim ama iyi haberleri paylaşmak ve yaymak benim için önemli.

Toplumsal sorunlara çözüm getirmeyi hedefleyen sosyal girişimleri 43 yıldır bir araya getiren ve destekleyen Küresel Ashoka Fellowship Ağı’na katılım ve aday göstermek için başvurular açıldı. Sosyal girişiminiz veya desteklediğiniz sosyal girişimler varsa başvurabilir ya da aday gösterebilirsiniz.

Ashoka, sosyal girişimcilerden gençlere ve kurumlara kadar herkesin değişim yaratma becerilerine sahip olduğu bir dünya hayal ediyor. Ashoka bugüne kadar, 95 ülkeden 4 binden fazla sosyal girişimciyi bir araya getirmiş ve desteklemiş.

Seçilen Fellow’lar Ashoka’nın sunduğu maddi destekten faydalanabilecek ve değişim yaratan sosyal girişimcilerden, gençlerden, kurumlardan oluşan küresel topluluğun parçası olacaklar. Ashoka’nın bugüne kadar desteklediği Türkiye’de 30 Fellow’u bulunuyor. Son başvuru tarihi ise 19 Kasım 2023. Sosyal girişimleri destekleye ve büyütmeye devam.

Mert Fırat’ın sosyal girişimine büyük destek