‘Yandaki Oda’ Oscar’da karşınıza çıkarsa şaşırmayın!
Kekemeliğini yenip Darth Vader'in sesi oldu. Irkçılığa karşı sanat dünyasında devleşti. Tony ödülü kazandı, Oscar'a aday olan ikinci siyah oyuncuydu. James Earl Jones'un 93 yıllık hayatı mücadeleyle geçti. Hem sesi hem oyunculuğuyla tarihe geçti.
Sinema tarihinin en ikonik karakterlerinden Darth Vader’e Star Wars’ın ilk üçlemesinde fiziki olarak iki kişi can veriyordu. İlki o kostümün içine giren İngiliz oyuncu David Prowse’tu. Prowse 2020’de hayatını kaybetmişti. Darth Vader’ın o otoriter mekanik seslendirmesini yapan aktör James Earl Jones da dün 93 yaşında yaşamını yitirdi.
Jones sinemaseverlerin yakından tanıdığı bir isim aslında. Stanley Kubrick’in ‘Dr. Garipaşk/ Dr. Strangelove’ filmiyle başlayan sinema kariyerinde birçok filmde oynadı. ‘Zafer Benimdir / The Great White Hope’deki performansıyla Oscar adaylığı almıştı. Ki bu adaylıkla Sidney Poitier’den sonra bu onura layık görülen ikinci siyah oyuncuydu. ‘Barbar Conan’, ‘Coming to America’, ‘Düşler Tarlası’, ‘Tehlikeli Oyunlar’, ‘Açık Tehlike’ gibi filmlerde oynayan Jones’un Darth Vader’e verdiği ses o kadar karizmatikti ki oyunculuğunu bile gölgeledi.
RIP JAMES EARL JONES – one of the most iconic voices in cinema. This is how Darth Vader sounded before and after JEJ’s voice was dubbed in. #rip pic.twitter.com/AhcilzmG0G
— All The Right Movies (@ATRightMovies) September 9, 2024
Ama o sese erişmesi kolay olmamıştı. Jones küçükken kekemeydi. 1931’de, siyahlara yönelik sert ayrımcılığın olduğu Mississippi’de 13 kişilik bir aileye doğmuştu. Babası o doğduktan sonra evi terk edince aile kararıyla büyükannesine gönderildi. Ki bu ayrılık onun büyük travmalarından biriydi.
Lisedeyken bir öğretmeni sayesinde şiirle tanıştı. Öğretmeni onu yüksek sesle yazdığı şiirlerini ve yazıları okumaya teşvik etti. Jones da bir şey fark etti. Yüksek sesle ezberlediği metinleri okuyunca daha az kekeliyordu. Daha çok insanın önünde metinler okuyarak kekemeliği aşmayı başardı. İnsanlar karşısında ve sahnede olmayı sevdi ve tiyatroya meyletti.
Ama ABD’de ırk ayrımcılığın hat safhada olduğu bir dönemdi. Sanat dünyasında bile bu ayrımcılık vardı. Lakin Jones her şeye rağmen Jean Genet’nin ‘The Blacks’ oyunu ile Broadway’de dikkatleri çekti. Sonra bazı oyunlarda beyaz makyajla sahneye çıkmaya başladı.
Siyah oyuncuların rol aldığı New York Tiyatrosu’nun saflarına katıldığında derisinin rengi sorun olmaktan çıkmıştı artık. Shakespeare’in ‘Othello’sunda ‘Kral Lear’ında, Eugene O’Neill’in ‘The Iceman Cometh’inde, John Steinbeck’in ‘Fareler ve İnsanlar’ında ve Tennessee Williams’ın ‘Kızgın Damdaki Kedi’ oyunlarında rol aldı. Sahnedeki başarılı performansları ona 1968’de ‘The Great White Hope’ta siyah boksör Jack Johnson rolünün önünü açtı. Oyundaki performansıyla Tony ödülü aldı. Ki oyunun film uyarlaması da ona Oscar adaylığı kazandırdı.
Kekemelikten Oscar adaylığına uzanan oyunculuk macerasında yolu George Lucas ile kesişti. Ve işte karizmatik sesiyle Darth Vader’ın sesi oldu Jones. Star Wars serisinde o efsanevi otoriter sesiyle Darth Vader’in sinema tarihinin en ikonik karakterlerinden biri olmasını sağladı. En son Darth Vader’i 2016 yılında ‘Rogue One: Bir Star Wars Hikayesi’nde seslendirdi. “Böyle büyük bir hikayenin bir parçası olmaktan dolayı mutluyum” diyen Jones kariyeri boyunca iki Emmy, bir Grammy, üç Tony Ödülü’nün yanı sıra 2011’de Yaşam Boyu Başarı Oscar’ı kazandı.
ABD’liler için Jones CNN ile özdeşleşmişti. Çünkü kanalın “Burası CNN” sloganında kullanılan ses ona aitti. Birçok belgeselin seslendirmesini yaptı. Ömrü boyunca hep çalıştı. Hem sesi hem de oyunculuğuyla unutulmayacak bir isim olsa da görünen o ki Darth Vader’in sesi olarak gönüllerde yer etmiş Jones. Başta tüm Star Wars camiası olmak üzere sinema, tiyatro ve seslendirme dünyasının başı sağ olsun!