Fransa’da laiklik tartışması: Notre Dame Katedrali’ne paralı girişe tepkiler büyüyor

15 Nisan 2019’da ajansların geçtiği son dakika haberi tüm dünyanın dikkatini Paris’e çevirmişti. 857 yaşındaki Notre Dame Katedrali’nde çıkan yangınnda tarihi yapı büyük zarar görmüştü. Bu gotik şaheserin bir kulesi ve çatısı yangından ötürü büyük oranda çökmüş, içindeki tarihi eserler zarar görmüştü.

Napoleon’un imparatorluk tacı giydiği, Victor Hugo’nun romanıyla tüm dünyada tanınırlık kazanan ve empresyonist ressamların büyük ilham kaynaklarından birine dönüşen katedralin bu pop ikonu hali restorasyon sürecinde de hep dikkatlerin üstünde olmasını sağladı. Toplanan 847 milyon dolarla beş yıl süren restorasyon çalışmalarında nihayet sona gelindi. Aslında Notre Dame Katedrali’nin Yaz Olimpiyatları’na yetiştirilmesi hedefleniyordu. Ancak kapsamlı restorasyon sürenin sarkmasına neden oldu.

Laiklik tartışmaları alevlendi

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron bir süre önce Notre Dame Katedrali’nin yeniden açılacağını müjdelemişti. Bu müjdede dikkat çekici bir ayrıntı vardı. Artık katedrale girmek 5 euro olacak. Büyük yangından önce de katedralin 48 metre yüksekliğindeki kulelerine çıkmak ve bu dini yapıya ait tarihi mücevherleri görmek ücrete tâbiydi. Ancak bunun dışındaki alanları dileyen herkes ücretsiz ziyaret edebiliyordu.

Notre Dame Katedrali’ne girişte 5 euro talep edilmesi Fransa’da laiklik tartışmalarını da alevlendirdi. 1905 tarihli yasaya göre dini yapıların herhangi bir ücret ya da aidat alınmaksızın halka açık kalması gerekiyor. Aralık ayında kapılarını yeniden açmaya hazırlanan Notre Dame Katedrali’ne girişte ücret talep edilmesini Kültür Bakanı Rachida Dati savundu. Fransa’nın prestijli gazetelerinden Le Figaro’ya konuşan Dati bu sayede yıllık 75 milyon dolar gelir elde edeceklerini, bunun da Fransa genelindeki katedrallerin bakımına harcanacağını söyledi. Dati Le Figaro’ya “Ayinler ve dini hizmetler elbette ücretsiz kalmalıdır, ancak her kültürel ziyaretçi mirasımızın korunmasına katkıda bulunmalıdır” dedi.

‘Çok kötü bir fikir’

Rachida Dati yaptığı açıklamayla tartışmayı sonlandırmayı amaçlarken daha da alevlendirmişe benziyor. Ancak mimarlık tarihçisi ve Notre Dame Katedrali hakkında bir kitap yazan Alexandre Gady France Info’ya verdiği röportajda katedrale giriş için ücret alınmasının “çok kötü bir fikir” olduğunu ve “gerçekçi olmamakla kalmayıp kültürel demokratikleşmeyle felsefi kopuşu temsil ettiğini” söyledi. Bunun yerine ziyaretçilerin bir otelde ya da başka bir konaklama yerinde kaldıkları her gece için ödedikleri turist vergisinde küçük bir artış yapılmasını ve bunun da kültürel mirasın korunmasına ayrılmasını önerdi.

Fransa genelinde 40 binden fazla kilise, katedral ve bazilika var. Bunlardan beş binin bakıma muhtaç olduğu 1400’ünün ise çok kötü durumda olduğu bilgisi paylaşıldı.

İyi ki modernleştik: Antik Çağ’da ne kadının adı var ne tuvalet!