10Haber Kitap yazarlarından Burak Görgün, kişisel blogunda yaptığı edebiyat soruşturmasında sosyal medyada etkileşim içinde olduğu kitap kurtlarında 2024'te okudukları ve en çok sevdikleri kitapları sordu. İşte 13 sıkı okurun en sevdiği kitaplar...
Billur Örüntüler / Rıdvan Hatun / Can Yayınları
Kötü Kızlar / Camilla Sosa Villada / Çeviren: Banu Karakaş / Medusa Yayınları
Çalınan / Ann-Helen Laestadeus / Çeviren: Yonca Mete Soy / Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Karanlıkta Yüzmek / Tomasz Jedrowski / Çeviren: Melek Memiş / İthaki Yayınları
Dışarıda Kalanlar / Elfriede Jelinek / Çeviren: Anıl Alacaoğlu / İthaki Yayınları
Vuslatlar Fasarya / Sonat Yurtçu / Everest Yayınları
Gülten / Asuman Susam / Livera Yayınları
O Sonbahar, O Kış / Kamil Erdem / Sel Yayınları
Yanımda Kal / Eylem Ata Güleç/ Yapı Kredi Yayınları
Sular Yükselirken / Anja Kampmann / Çeviren: Regaip Minareci / Can Yayınları
Mumlar Sonuna Kadar Yanar / Sandor Marai / Çeviren: Esen Tezel / Yapı Kredi Yayınları
Kanada / Richard Ford / Çeviren: Umay Öze / Jaguar Kitap
Çevrimiçi / Ayşe Başak Kaban / SRC Yayınları
Babam, Ev ve Yumurta Kabukları / Fatma Nur Kaptanoğlu / Can Yayınları
İntermezzo / Sally Rooney / Çeviren: Begüm Kovulmaz / Can Yayınları
Bir Kadının Kavgaları ve Dönüşümleri / Edouard Louis / Çeviren: Ayberk Erkay / Can Yayınları
Hayvan Hükümranlığı / Jean-Baptiste Del Amo / Çeviren: Şule Çiltaş / Can Yayınları
Kralın Laneti / Will Heinrich / Çeviren: Zeynep Enez / Jaguar Kitap
Türkolmak / Kutay Onaylı / Metis Yayınları
Eski Zaman Türküsü / Cabir Özyıldız / Vacilando Kitap
Gülümsemeler / Onur Bütün / Alakarga Sanat Yayınları
2024’te okuduğum ve en çok sevdiğim 25 kitap; roman, öykü, kurgu dışı karışık…
Kötü Kızlar / Camilla Sosa Villada / Çeviren: Banu Karakaş / Medusa Yayınları
Sular Yükselirken / Anja Kampmann / Çeviren: Regaip Minareci / Can Yayınları
Mumlar Sonuna Kadar Yanar / Sandor Marai / Çeviren: Esen Tezel / Yapı Kredi Yayınları
Kurtların Tarihi / Emily Frindlund / Çeviren: Seda Çıngay Mellor / Yapı Kredi Yayınları
Yakup’un Kitapları / Olga Tokarzcuk / Çeviren: Neşe Taluy Yüce / Everest Yayınları
Çalınan / Ann-Helen Laestadeus / Çeviren: Yonca Mete Soy / Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Ateş Ten Gölge / Uğur Deveci / İthaki Yayınları
Kanada / Richard Ford / Çeviren: Umay Öze / Jaguar Kitap
Dışarıda Kalanlar / Elfriede Jelinek / Çeviren: Anıl Alacaoğlu / İthaki Yayınları
Adam’ın Oğlu / Jean-Baptiste Del Amo / Çeviren: Canan Özatalay / Can Yayınları
Doğum Günüme Çağırmak İstediğim Tek Kişi / Ömer F. Oyal / Yapı Kredi Yayınları
Kırık Rahvan / Semih Öztürk / İletişim
Canavar / Claire Dederer / Çeviren: Berrak Göçer / Medusa Yayınları
Yanımda Kal / Eylem Ata / Yapı Kredi Yayınları
Karanlıkta Yüzmek / Tomasz Jedrowski / Çeviren: Melek Memiş / İthaki Yayınları
Doppelganger / Naomi Klein / Çeviren: Ebru Kılıç / Yapı Kredi Yayınları
Dimdik Bakma Rehberi / Oğulcan Kütük / Everest Yayınları
Bu Yas Yuvası / Helen Garner / Çeviren: Roza Hakmen / Yapı Kredi Yayınları
Öteki Hayvanlar / Derya Sönmez / Sel Yayınları
Çevrimiçi / Ayşe Başak Kaban / SRC Yayınları
Gülten / Asuman Susam / Livera Yayınları
Hayat, Evren ve Sezen Hakkında / Can Öktemer / Everest Yayınları
İtaat Etüdü / Sarah Bernstein / Çeviren: Cem Akaş / Domingo Yayınları
Vuslatlar Fasarya / Sonat Yurtçu / Everest Yayınları
Babam, Ev ve Yumurta Kabukları / Fatma Nur Kaptanoğlu / Can Yayınları
2024’te okuduğunuz en iyi 10 roman hangileri? En çok sevdiğiniz roman sizi hangi yönlerden etkiledi?
Dersler / Ian McEwan / Çeviren: Lale Akalın / Yapı Kredi Yayınları
Hayat, Sil Baştan / Kate Atkinson / Çeviren: Duygu Akın, Yapı Kredi Yayınları
Kara Kitap / Orhan Pamuk / Yapı Kredi Yayınları
Mal Sayımı / Erlend Loe / Çeviren: Dilek Başak / Yapı Kredi Yayınları
Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı / Bilge Karasu / Metis Yayınları
Sabahtan Akşama / Jon Fosse / Çeviren: Deniz Canefe / Monokl Yayınları
Tanrısız Gençlik / Ödön von Horvath /z Çeviren: Oktay Değirmenci / Jaguar Kitap
Kıymetli Şeylerin Tanzimi / Sezen Ünlüönen / İletişim Yayınları
Tütüncü Çırağı / Robert Seethaler / Çeviren: Oktay Değirmenci / Jaguar Kitap
Koleksiyoncu / John Fowles / Çeviren: Münir Göle / Ayrıntı Yayınları
Her birinin farklı bir hissiyatı olsa da beni en çok etkileyen ‘Dersler’di. Belirli bir zaman aralığına yayılan ve tarihsel kimi olaylarla roman kahramanları arasında bağ da kurabilen ‘Dersler’in kurgusu, konusu ve kahramanları oldukça başarılıydı. İçinden uzun süre ayrılamadım.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 öykü kitabı hangileri? En çok hangi yazarın hangi öyküsünü sevdiniz? Neden?
O Sonbahar, O Kış / Şu Yağmur Bir Yağsa / Bir Kırık Segah / Kamil Erdem / Sel Yayınları
Billur Örüntüler / Rıdvan Hatun / Can Yayınları
Eski Zaman Türküsü / Cabir Özyıldız / Vacilando Kitap
Lanetli Tavşan / Bora Chung / Çeviren: Sevda Kul / İthaki Yayınları
Çizgide Bir Kukla / Vildan Külahlı / Everest Yayınları
Gavur Mahallesi / Mıgırdiç Margosyan / Aras Yayınları
Gülümsemeler / Anlatmaya Değer Bir Hikayen Var Mı? / Onur Bütün / Alakarga Sanat Yayınları – Everest Yayınları
Aslında hemen her öykü kitabında ilgimi çeken öyküler oldu. En çok hangisi denilince, Kamil Erdem’in ‘O Sonbahar, O Kış’ kitabında yer alan ‘Önbüro’yu sevdim. Öykünün girişinde bir Edip Cansever şiiri mısrası vardı. Öykü kahramanı ailemiz ve babamız Karacaburgazlı Hakan Yekta Çakı ile yazar beni doğrudan Turgut Uyar’ın Akçaburgazlı Yekta’sına, Gülbeyaz’ına götürdü. Ve kendi iç tutarlılığım hemen devreye girdi ve öyküye tutuluverdim.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 şiir kitabı hangileri?
‘Yaranın Sayfaları – Şiirler Çizimler Fotoğraflar 1956-96’ (John Berger, Çeviren: Cevat Çapan, Metis Yayınları) haricinde şiir hususunda yeni bir şey okudum diyemem. Turgut Uyar’ın yeni yeni tatlar aldığım yüzlerce şiirinden bahsedebilirim. Kendilerini şiirin yalvacı olarak görüyor ve ‘Terziler Geldiler’ adlı şiiri not edip geçiyorum. Ayrıca bu yıl Edip Cansever’in de bütün şiirlerini yeniden okudum.
2024’te kurmaca dışında neler okudunuz? Bunların arasında en fazla hangisinin okunmasını istersiniz? Neden?
Enis Batur’a Mektuplar ve Ankara Yazıları / Bilge Karasu / Metis Yayınları
Örme Biçimleri – Bir Ters Bir Düz Fragmanlar / Nurdan Gürbilek / Metis Yayınları
Özyurdunda Yabancı Olmak – Demir Özlü Ferit Edgü Mektuplaşmaları / Sel Yayınları
2024’te okuduğunuz en iyi 10 roman hangileri? En çok sevdiğiniz roman sizi hangi yönlerden etkiledi?
Ördekler, Newburyport / Lucy Ellmann / Çeviren: Mahir Koçak / Yedi Yayınları
Adsız Sansız Bir Jude / Thomas Hardy / Çeviren: Taciser Ulaş Belge, İletişim Yayınları
Kanada / Richard Ford / Çevirmen: Umay Öze / Jaguar Kitap
Mumlar Sonuna Kadar Yanar / Sandor Marai / Çeviren: Esen Tezel / Yapı Kredi Yayınları
Bir Solgun Adam / Selçuk Baran / Yapı Kredi Yayınları
Dışarıda Kalanlar / Elfriede Jelinek / Çeviren: Anıl Alacaoğlu / İthaki Yayınları
Abşalom, Abşalom! / William Faulkner / Çeviren: Aslı Biçen / Yapı Kredi Yayınları
Annemin Otobiyografisi / Jamaica Kincaid / Çeviren: Umay Öze / Jaguar Kitap
Goethe’nin İnfazı / Viktor Glass / Çeviren: Regaip Minareci, Everest Yayınları
Arlekenlere Bak! / Vladimir Nabokov / Çeviren: Emrah Serdan / İletişim Yayınları
En sevdiğim roman ‘Ördekler, Newburyport’ oldu. Hala böyle bir romanın nasıl yazılabildiğine şaşırıyorum. Her gün bir şekilde aklıma geliyor. Kaygıyı, kuruntuyu ve iç sıkıntısını o kadar güzel anlatmış ki Lucy Ellmann üstüne kolay kolay çıkılmaz gibi hissediyorum. Ara ara 1-2 sayfa okuyup kapatıyorum, bir gün yeniden baştan sona okuyacağım.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 öykü kitabı hangileri? En çok hangi yazarın hangi öyküsünü sevdiniz? Neden?
Deniz / Zaven Biberyan / Çeviren: Natali Bağdat / Aras Yayınları
Billur Örüntüler / Rıdvan Hatun / Can Yayınları
Yanımda Kal / Eylem Ata Güleç / Yapı Kredi Yayınları
Battığımız Bataklar / Ahmet Erkam Saraç / Can Yayınları
Ötekinin Rüyası – Bütün Öyküleri 1 / Julio Cortazar / Çeviren: Süleyman Doğru / Everest Yayınları
Her Şey Yanmış, Her Şey Yıkılmış / Wells Tower / Çeviren: Ertuğrul Pek / Holden Kitap
Kırk Üçteki Korkunç Traktör Yağmuru / Afşin Kum / April Yayınları
Buzkandilleri / Kadire Bozkurt / notos Kitap
Son Tiryaki / Müfit Özdeş / Metis Yayınları
Keder / Yordanka Beleva / Çeviren: Hasine Şen / Metis Yayınları
Julio Cortazar’ın dehasına saygıda kusur etmeyeceksem eğer ‘Deniz’ favori öykü kitabıydı benim için. Zaven Biberyan objektif bakamayacak kadar sevdiğim bir yazar ancak beğenimin bununla ilgisi yok. Öyküler gerçekten iyi. Hem tanıdık Biberyan dünyası hem de bir o kadar farklı. Üstelik bu farklılık tondan karakterlere kadar her şeye sirayet eden türden. Hayran olmamak elde değil.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 şiir kitabı hangileri?
Keşke 10 şiir kitabı okusaydım ama ne yazık ki okuyamadım.
‘Türkolmak’ (Kutay Onaylı) favori şiir kitabımdı. Politik şiirin belki de en heyecan verici örneklerinden birisi olduğunu düşünüyorum.
Bunun dışında canımın içi Kae Tempest’in külliyatını okudum. ‘Hold Your Own’ herkesin okumasını isteyeceğim bir kitap.
Lale Müldür’ün bütün şiirleri de yılın güzel okumalarındandı benim için. Özellikle ilk dönemi gerçekten muazzam.
Defterime not almadım belki ama Edip Cansever’den ‘Phoenix’ şiirini de dönüp dönüp okudum.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 roman hangileri? En çok sevdiğiniz roman sizi hangi yönlerden etkiledi?
İntermezzo / Sally Rooney / Çeviren: Begüm Kovulmaz / Can Yayınları
Bir Kadının Kavgaları ve Dönüşümleri / Edouard Louis / Çeviren: Ayberk Erkay / Can Yayınları
Bilinmeyen Boyut / Nona Fernandez / Çeviren: Roza Hakmen / İthaki Yayınları
İnsanların En Gizli Hatırası / Mohamed Mbougar Sarr / Çeviren: Şirin Erkan Leitao
Kötü Kızlar / Camila Sosa Villada / Çeviren: Banu Karakaş / Medusa Yayınları
Kaç ya da Kal / Emilie Pine / Çeviren: Begüm Kovulmaz / Medusa Yayınları
Eğer Beni Ararsan / Alba Arikha / Çeviren: Aylin Ülçer / Notos Kitap
Hakkari’de Bir Mevsim / Ferit Edgü / Everest Yayınları
Karanlıkta Yüzmek / Tomasz Jedrowski / Çeviren: Melek Memiş / İthaki Yayınları
Yıldızın Saati / Clarice Lispector / Çevirmen: Başak Bingöl Yüce / Monokl Yayınları
‘İntermezzo’ yılın edebiyat olayıydı. Eş zamanlı çıkması ve o heyecan güzeldi.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 roman hangileri? En çok sevdiğiniz roman sizi hangi yönlerden etkiledi?
Hayvan Hükümrânlığı / Jean-Baptiste Del Amo / Çevirmen: Şule Çiltaş / Can Yayınları
Duvar / Marlen Haushofer / Çeviren: Ersel Kayaoğlu / Yapı Kredi Yayınları
Dışarıda Kalanlar / Elfriede Jelinek / Çeviren: Anıl Alacaoğlu / İthaki Yayınları
Kadın Tipleri / Rebia Arif / Everest Yayınları
Ankara, Mon Amour! / Şükran Yiğit / İletişim Yayınları
Annelerin Kutsal Pazarı / Graham Swift / Çevirmen: Didar Zeynep Batumlu
Babam, Ev ve Yumurta Kabukları / Fatma Nur Kaptanoğlu / Can Yayınları
Vuslatlar Fasarya / Sonat Yurtçu / Everest Yayınları
Kıyamet Sonrası Olağan Bir Gün / Murat Gülsoy / Can Yayınları
Bu yıl okuduğum en iyi roman Jean-Baphiste Del Amo’nun ‘Hayvan Hükümrânlığı’ydı kesinlikle. Kitabı bitirdikten sonraki birkaç gün dünyanın sonu gelmiş gibi hissetsem de hikâyesi ve niteliğiyle oldukça etkileyiciydi. Burada tabii ki çevirisini yapan Şule Çiltaş’ın kıymetli emeğini de anmadan geçmek olmaz. Bu kurgusal işleyiş nasıl bir bellekten çıktı dedirten bir romandı. İyi ki yazılmış ve iyi ki çevrilmiş.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 öykü kitabı hangileri? En çok hangi yazarın hangi öyküsünü sevdiniz? Neden?
Billur Örüntüler / Rıdvan Hatun / Can Yayınları
Serinlikler / Ayşenur Tanrıverdi / İletişim Yayınları
Dirlik Düzenlik Apartmanı / Ahmet Karadağ / Mahal Edebiyat
Yabancılar ve Ötekiler / Demet Eker / Epona Kitap
Pencereden Kuş Uçtu / Sinan Terzi / Ötüken Yayınları
Bergama Vapuru / Onur Çalı / Sia Kitap
Şu An Saat Kaç / Halil Yörükoğlu / İletişim Yayınları
Çevrimiçi / Ayşe Başak Kaban / SRC Kitap
Biz de Yarın Güleriz / Özgür Çırak / İletişim Yayınları
Son Öyküler / William Trevor / Çeviren: Püren Özgören / Yüz Kitap
Ev Öldü Ben Ağaçları Seyrettim / Mustafa Orman / Everest Yayınları
En çok hangi yazarın hangi öyküsünü sevdim sorusuna tek bir cevap vermem çok güç ama ilk olarak aklıma gelen birkaçını yazayım. Ayşegül Tanrıverdi’nin ‘Kamburunu Kiralayan Adam’ ve ‘Mükerrer Bey’in Beklenmedik Karşılaşması’; Rıdvan Hatun’un ‘Travesti Bileklerimi Enine’ öyküsü, Demet Eker’in ‘Gel Zıkkı Git Memiş’i, Ayşe Başak Kaban’ın ‘@kerimfirat’ öyküsü aklımda kalan sevdiğim öykülerdi. İçlerinde en özel olanı da Onur Çalı’ya ait olan ezbere bildiğim ‘Ölüm Gibi’ öyküsüydü.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 şiir kitabı hangileri?
Keşke 2024’te 10 şiir kitabı okusaydım. Maalesef üç kitap okudum üçünü de iyi olduğuna tüm kalbimle inanarak elime aldım ve üçü de beni yanıltmadı. Üçü de çiçekliydi.
Dudağım Politik / Okan Yılmaz / Everest Yayınları
Dimdik Bakma Rehberi / Oğulcan Kütük / Everest Yayınları
Aselbent / M. Utku Yeşilöz / Orlando Art Yayınları
Kenan Sarıalioğlu çevirisiyle yayımlanan Charles Baudalaire’in ‘Paris Sıkıntısı’ (Everest Yayınları), şairin 50 düzyazı şiirini bir araya getirmesi bakımından önemli ve kıymetliydi. Deneme ya da masal okuyormuşum hissiyatı yarattığı için tam da böyle şiir kitabı olarak değerlendiremedim fakat çok sevdim onu da.
2024’te kurmaca dışında neler okudunuz? Bunların arasında en fazla hangisinin okunmasını istersiniz? Neden?
Asuman Susam’ın hazırladığı ‘Gülten’ (Livera Yayınları)… Ah Gülten Akın… Çok çok etkileyici bir metindi, tekrar tekrar döneceğime eminim.
Beliz Güçbilmez’in ‘Anne Ben Düştüm mü?’ (Kolektif Kitap) kitabı; kurmacalara neden ihtiyaç duyduğumuza ve hikâyenin hayatımızdaki yerine dair önemli bir metin.
Abdülhak Şinasi Hisar’ın ‘Edebiyat Yazıları 1 ve 2’, ‘İstanbul ve Boğaziçi Yazıları’, Beyza Ertem ve Nisan Erdem emekleriyle Everest Yayınları’ndan çıktı ve çok kıymetli.
Enis Batur’un ‘Ben Var Yaşamak’ı (Orlando Art Yayınları) kısacık ama sık sık dönülecek denemeler içeriyordu. Referanslarını da ayrıca sevdim.
Yine Asuman Susam’ın hazırladığı, içerisinde birçok önemli ismin de yer aldığı ‘Anlatı Üzerine 1: Hayatı Yeniden Kurmak’ bu yıl okuduğum kurgu dışı çok sevdiğim metinlerdi.
En çok ‘Gülten’ okunsun isterim; yeniden yeniden okunsun ve hep yaşasın diye.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 roman hangileri? En çok sevdiğiniz roman sizi hangi yönlerden etkiledi?Öncelik sıralaması yapmaksızın en iyi 10 roman galiba şu şekilde:
Kötü Kızlar / Camila Sosa Villada / Çeviren: Banu Karakaş / Medusa Yayınları
Yenişehirde Bir Öğle Vakti / Sevgi Soysal / İletişim Yayınları
Karanlıkta Yüzmek / Tomasz Jedrowski / Çeviren: Melek Memiş / İthaki Yayınları
Çalınan / Ann-Helen Laestadius / Çeviren: Yonca Mete Soy / Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Lojman / Ebru Ojen /Everest
Kopenhag Üçlemesi: Çocukluk / Gençlik / Bağımlılık / Tove Ditlevsen / Çeviren: Leyla Tamer / Monokl Yayınları
Miras / Vigdis Hjorth / Çeviren: Dilek Başak / Siren Yayınları
Boş Dolaplar / Annie Ernaux / Çeviren: Siren İdemen Can Yayınları
Yalın Tutku / Annie Ernaux / Çeviren: Yaşar Avunç / Can Yayınları
Kırmızı Pelerinli Kent / Aslı Erdoğan / Everest Yayınları
2024’te okuduğunuz en iyi 10 roman hangileri? En çok sevdiğiniz roman sizi hangi yönlerden etkiledi?
Sıralamam karışık olarak şöyle:
Direnişin Melankolisi / Lazslo Krasznahorkai / Çeviren: Leyla Önal / Can Yayınları
Değersiz Bir Hayat / Hanya Yanagihara / Çeviren: Sıla Okur / Doğan Kitap
Almanca Dersi / Siegfried Lenz / Çeviren: Ayşe Sarısayın / Can Yayınları
Dersler / Ian McEwan / Çeviren: Lale Akalın / Yapı Kredi Yayınları
Mephisto / Klaus Mann / Çeviren: Anıl Alacaoğlu / Can Yayınları
Çalınan / Ann-Helen Laestadius / Çeviren: Yonca Mete Soy / Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Sular Yükselirken / Anja Kampmann / Çeviren: Regaip Minareci / Can Yayınları
Kötü Kızlar / Camila Sosa Villada / Çeviren: Banu Karakaş / Medusa Yayınları
Kralın Laneti / Will Heinrich / Çeviren: Zeynep Enez / Jaguar Kitap
İntermezzo / Sally Rooney / Çeviren: Begüm Kovulmaz / Can Yayınları
2024’te okuduğunuz en iyi 10 öykü kitabı hangileri? En çok hangi yazarın hangi öyküsünü sevdiniz? Neden?
Bu yıl sadece dört öykü kitabı okuyabildim. Bunlar Rıdvan Hatun ‘Billur Örüntüler’, Zeynep Kaçar ‘Tanrı ve Memeli Hayvanlar’, Kenzaburo Oe ‘Kurbanı Beslemek’ ve Anthony Veasna So ‘Gece Yarısı Partileri’ idi. Hepsini çok sevdim ama en sevdiğim ‘Gece Yarısı Partileri’ oldu. Anlatım tarzı, değindiği konular ve yazarın yaşadıkları beni çok etkilemişti.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 roman hangileri? En çok sevdiğiniz roman sizi hangi yönlerden etkiledi?
Terra Nostra / Carlos Fuentes / Çeviren: Bülent Doğan / Can Yayınları (Çünkü ben bir roman okurken kendimi de keşfetmeliyim. Fuentes bende bu büyük amacı tekrar hatırlattı. Ve beni en çok etkileyen de, Don Kişot’un aslında romanın ana kahramanlarından biri olması.)
Normal İnsanlar / Sally Rooney / Çeviren: Emrah Serdan / Can Yayınları
Sular Yükselirken / Anja Kampmann / Çeviren: Regaip Minareci / Can Yayınları
Huzur (Eleştiren Basım) / Ahmet Hamdi Tanpınar / Dergah Yayınları (Muazzam, kelime bulamıyorum. Romanın geçtiği sokaklar fotoğraflanarak hazırlanmış ve haritalandırılmış özel baskı.)
2024’te kurmaca dışında neler okudunuz? Bunların arasında en fazla hangisinin okunmasını istersiniz? Neden?
Benim okuduğum alanlar dediğim gibi kendi bilgimi yenileme üzerine, herkese çekici gelmeyebilir. Ancak şunu önerebilirim naçizane;
Pardon Neye Bakmıştınız? – Modern Sanatın 150 Yıllık Şaşırtıcı, Sarsıcı, Kimi Zaman da Tuhaf Hikayesi / Will Gompertz / Çeviren: Süreyyya Evren / Yapı Kredi Yayınları (Sanat tarihi haritası ile harika bir Sanat Tarihi 101 kitabıdır.)
Sonraki adımda ben aslında resmin tarihi üzerine okuma yapmak istiyorum derse birileri,
Resmin Tarihi – Mağaradan Bilgisayar Ekranına / David Hockney, Martin Gayford / Çeviren: Mine Haydaroğlu / Yapı Kredi Yayınları
New York Modern Sanat Düşüncesini Nasıl Çaldı? – Soyut Dışavurumculuk, Özgürlük ve Soğuk Savaş / Serge Guilbaut / Çeviren: Elif Gökteke / Sel Yayınları
Beyaz Küpün İçinde / Brian O’doerthy / Çeviren: Ahu Antmen / Sel Yayınları
Sanat Dünyasında Yedi Gün / Sarah Thornton / Çeviren: Mine Haydaroğlu / Yapı Kredi Yayınları
2024’te okuduğunuz en iyi 10 roman hangileri? En çok sevdiğiniz roman sizi hangi yönlerden etkiledi?
Çalınan / Ann-Helen Laestadius / Çevirmen: Yonca Mete Soy / Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları
Yara Bende / Abdullah Ataşçı / Everest Yayınları
Dönüyor Zaman – Kapadokya Dörtlüsü IV / Gürsel Korat / Everest Yayınları
Kralın Laneti / Will Heinrich / Çeviren: Zeynep Enez / Jaguar Kitap
Katedral’de Sohbet / Mario Vargas Llosa / Çeviren: Süleyman Doğru / Can Yayınları
‘Çalınan’, en sevdiğim roman olarak beni en çok meselesiyle etkiledi. İlgili olduğum her şeyi kapsayan ve aynı zamanda okurla mesafesini içtenliği ihlal etmeden kuran bir roman.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 öykü kitabı hangileri? En çok hangi yazarın hangi öyküsünü sevdiniz? Neden?
Doğu Öyküleri / Ferit Edgü / Everest Yayınları
Eski Zaman Türküsü / Cabir Özyıldız / Vacilando Kitap
Dağlar Taşlar Tanığımdır / Sevim Çiçek / Notos Kitap
Cabir Özyıldız’ın ‘Kuş Ağıdı’ öyküsü beni duygu olarak fazlasıyla saran bir öyküydü. Yarasıyla yüzleşme cesaretinden dolayı sevdim.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 şiir kitabı hangileri?
Aşk İçin Ne Yazdıysam / Murathan Mungan / Metis Yayınları
Yaranın Sayfaları – Şiirler Çizimler Fotoğraflar 1956-96 / John Berger / Çeviren: Cevat Çapan / Metis Yayınları
Y’ol / Birhan Keskin / Metis Yayınları
Arkadaşlık Günleriydi / Ahmet Telli / Everest Yayınları
Kendinin Ağacı / Seyyidhan Kömürcü / Everest Yayınları
2024’te okuduğunuz en iyi 10 roman hangileri? En çok sevdiğiniz roman sizi hangi yönlerden etkiledi?
Çok fazla roman okuyan biri değilim. Bu yüzden önereceğim kitaplarda yine ilk kitapların çoğunlukta olduğu ya da belki de çok önceleri yayımlananlar olacaktır. Beni en çok etkileyen roman Abdullah Aren Çelik‘in ‘Yediler Teknesi’ oldu. İlk okuduğum zamandan bu yana bazen bazı bölümleri ara ara açıp okurum. Aren’in romanındaki teknik ve anlatım çok klas. İnsan çok sevdiği ve benimsediği şeyleri iyi anlatamaz ya benim için de bu roman öyle. Tabii Aren’in tüm külliyatı birbirinden özel ve güzel ama benim için bu kitap çok ayrı bir yerde.
Yediler Teknesi / Abdullah Aren Çelik / Everest Yayınları
Eve Dönmenin Yolları / Alejandro Zambra / Çeviren: Çiğdem Öztürk / Notos Yayınları
Vuslatlar Fasarya / Sonat Yurtçu / Everest Yayınları
Mevsim Yas / Mehtap Ceyran / Everest Yayınları
Yusuf’u Bulmak / Onur Orhan / Can Yayınları
2024’te okuduğunuz en iyi 10 öykü kitabı hangileri? En çok hangi yazarın hangi öyküsünü sevdiniz? Neden?
2024 yılında bol bol öykü kitapları okudum. Çoğunlukla ilk kitapları seçtim ve pişman olmadığımı rahatlıkla söyleyebilirim. Tabii yine okumakta geciktiğim öykü kitapları vardı ama beni heyecanlandıran ilk kitaplar oldu. Örneğin Hatice Kocabay’ın ‘Halaza’ kitabını geç okuduğum için müthiş üzülmüştüm. Kocabay’ın öyküleri o kadar gerçeğin ve gözlemin tokatlarıyla dolu ki yormayan, okurunu akışından koparmayan bir örgüye sahip. Bundan çok farklı bir diğer öykü kitabı da Duygu Terim’in ‘Aslında Her Şey Yolunda’ kitabıydı. Terim, öyküsünde detayı güzel ve kaliteyle gizleyen bir yazar. Aslında son dönem öykülerinde aşırı avare bir dille ele alınan bazı noktaları Terim rahatlıkla ve ustaca bir araya getirebiliyor. Aşağıda bunlarla birlikte okuduğum ve heyecandan baygınlıklar geçirdiğim öykü kitaplarını listeledim.
Yanımda Kal / Eylem Ata Güleç / Yapı Kredi Yayınları
Hazala / Hatice Kocabay / Eksik Parça Yayınları
Aslında Her Şey Yolunda / Duygu Terim / Notos Yayınları
Taşıyacak Bizi Rüzgar / Merve Uygun / Ketebe Yayınları
O Sonbahar, O Kış / Kâmil Erdem / Sel Yayınları
Kırık Rahvan / Semih Öztürk / İletişim Yayınları
2024’te okuduğunuz en iyi 10 şiir kitabı hangileri?
Şiir bir yılda çok güzel 10 kitap bize sunuyor mu? Önce buna bakmak gerekiyor. Maalesef bu yıl yayımlanan birçok şiir kitabından bu en iyi sayısına ulaşmamız çok çok zor olur. Bunun tabii bir sebebi de bence iyi şairlerin kitaplarını henüz yayımlamaması denebilir. Çünkü ‘en iyi’ şiir kategorisinde benim için çok başka ve keskin bir şey. Diğer türler için o kadar en iyi detayına takılmayabilirim ama şiir için öyle değil. Her şeye rağmen yine de bu yıl iyi şiir kitapları okudum. Defterime şiir not almıyorum genelde çat diye bir ortamda o şairin kitabını konuşurken ‘Bak şu şiirinde şu geçiyordu’ diyorum. Bu sene dilimde gezen dize şu oldu: “üzülünce bütün üzgünlere doğru bir ıslık çalmış olursun çünkü”.
Saçlarına Çöken Her Beyazın Neşeli Bir Siyahı Vardı / Belya Düz / Ketebe Yayınları
Dimdik Bakma Rehberi / Oğulcan Kütük / Everest Yayınları
Yüzü Kelebeklerle Örtülü / Nilay Özer / Everest Yayınları
Türkolmak / Kutay Onaylı / Metis Yayınları
Sorma Şeker / Betül Aydın / Natama Yayınları
2024’te kurmaca dışında neler okudunuz? Bunların arasında en fazla hangisinin okunmasını istersiniz? Neden?
Bu yıl kurmaca dışında okumalarımı Ketebe Yayınların’dan yaptım. Özellikle ‘Exlibris’ dizisinin tamamını okudum. Kurmaca ve şiir okumalarının arasında iyi gidiyordu ve çok doyurucu oldu benim için. Exlibris dizisindeki her kitap kıymetli bence ama özellikle ‘Çamurdan Doğanlar’ (Octavio Paz, Çeviren: Kemal Atakay), ‘Nasıl ve Neden Okumalıyız’ (Harold Bloom, Çevirmen: Ahmet Ölmez) ve ‘Kurmacanın Keşfi’ (Yan Lianke, Çevirmen: Erdem Kurtuldu) mutlaka okunmasını istediğim kitaplar. Bunun yanı sıra yine Ketebe tarafından yayımlanan Octavıo Paz imzasıyla iki özel kitap var. ‘Yay ve Lir’ ve ‘Öteki Ses’. Yıl sonuna doğru bu iki kitap bayağı parça pinçik ettiğim kitaplar oldu.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 roman hangileri? En çok sevdiğiniz roman sizi hangi yönlerden etkiledi?
Okuduğum sırayla yazacağım.
Kızın Hikayesi / Annie Ernaux / Çeviren: Siren İdemen / Can Yayınları
Dünyalar Arasında / Ayhan Geçgin / Metis Yayınları
Sırça Fanus / Sylvia Plath / Çeviren: Handan Saraç / Kırmızı Kedi Yayınları
Yenişehir’de Bir Öğle Vakti / Sevgi Soysal / İletişim Yayınları
Hayvan Hükümranlığı / Jean-Baptiste Del Amo / Çeviren: Şule Çiltaş / Can Yayınları
Narla İncire Gazel / Bilge Karasu / Metis Yayınları
Çılgın Palmiyeler / William Faulkner / Çeviren: Necla Aytür, Ünal Aytür / Yapı Kredi Yayınları
Sempatizan / Viet Thanh Nguyen / Çevirmen: Duygu Akın / Kafka Kitap
Günler Aylar Yıllar / Yan Lianke / Erdem Kurtuld / Jaguar Kitap
Tatar Çölü / Dino Buzzati / Çeviren: Hülya Tufan / Timaş Yayınları
Karanlıkta Yüzmek / Tomasz Jerowski / Çeviren: Melek Memiş / İthaki Yayınları
En sevdiğimi seçmek o kadar zor ki. Zaten 10 romanda da kalamadım. Sanırım daha yakın zamanda okuduğum için ‘Karanlıkta Yüzmek’i seçeceğim. Hem toplumsal arka planı ele alışı ve politik eleştirileri hem toplumca kabul görmeyen bir aşkın iç parçalayıcı hikayesi çok etkiledi.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 öykü kitabı hangileri? En çok hangi yazarın hangi öyküsünü sevdiniz? Neden?
Öykü, romana göre daha az sevdiğim bir tür. Onları da okuduğum sırayla yazacağım.
Gülümsemeler / Onur Bütün / Alakarga Sanat Yayınları
Billur Örüntüler / Rıdvan Hatun / Can Yayınları
Metal Yorgunluğu / Tomris Uyar / Can Yayınları
Lanetli Tavşan / Bora Chung / Çeviren: Sevda Kul / İthaki Yayınları
Ev Öldü Ben Ağaçları Seyrettim / Mustafa Orman / Everest Yayınları
Yaşamasız / Vüs’at O. Bener / Everest Yayınları
O Sonbahar, O Kış / Kamil Erdem / Sel Yayınları
Katedral / Raymond Carver / Çeviren: Ayça Sabuncuoğlu / Can Yayınları
Roni / İsa Balcı / Liman Yayınları
Arzunun Serbest Dolaşımı / Ahmet Tulgar / İletişim yayınları
Seçmek oldukça zor. Raymond Carver’in ‘Katedral’ öyküsünü beğendim. Sanırım metaforlar, zaman geçişleri, denk gelememe temasının iyi işlenmiş olması ve zihnimde kalması öyküyü sevdirdi.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 şiir kitabı hangileri?
İyi bir şiir okuru değilimdir. Şiir kitaplarını baştan sona okumam. İkinci Yenicileri severim. Baş ucumda Turgut Uyar’ın ‘Dünyanın En Güzel Arabistanı’ (YKY) kitabı ve Rainer Maria Rilke’nin ‘Duino Ağıtları’ (Everest Yayınları, Çeviren: Can Alkor) durur.
2024’te kurmaca dışında neler okudunuz? Bunların arasında en fazla hangisinin okunmasını istersiniz? Neden?
Kurmaca dışında genellikle psikanaliz okuyorum. Bu yıl da öyle oldu. Psikanalizle ilgilenenler psikanalitik metinlerin tekrar tekrar okunması gerektiğini bilir. Sigmund Freud’un ‘Kitle Psikolojisi ve Benlik Analizi’ (Can Yayınları, Çeviren: Saffet Emrem) ve Thomas Ogden’in ‘Deneyimin İlkel Ucu’ (Sfenks Kitap, Çeviren: Aylin Deniz Ülkümen) kitaplarının okunmasını isterim. Bir de Onur Bütün’ün ‘Evdeki Meleği Öldürmek – Feminist Edebiyat Eleştirisi ve Feminist Eleştiri Yazıları’ (Hayalci Hücre Yayınları) kitabının okunmasını isterim.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 roman hangileri? En çok sevdiğiniz roman sizi hangi yönlerden etkiledi?
Bu sene okuduğum romanların içinde beni en çok etkileyen oyunculuğuyla tanıdığımız Sera Kutlubey’in ilk romanı ‘Plüton’un Düş’üşü’ (İthaki Yayınları) oldu. Anlatımın içtenliğinden ve satır aralarına gizlenen mistik detaylarından etkilendiğimi söyleyebilirim. Okurken Tesis’le ve Hicran’la yolları hep kesişti zihnimde, belki de o yüzden bu kadar çok sevmişimdir bu romanı.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 öykü kitabı hangileri? En çok hangi yazarın hangi öyküsünü sevdiniz? Neden?
Senenin başında, sevgili Meltem Dağcı ile birlikte derlediğimiz ‘Gezegenin Etrafındaki Kadınlar’ adlı feminist spekülatif öykü seçkisi dijitalde yayımlandı. Alt türlerde feminist öyküleri ‘derleyen’ olmak bir yana, onları herkesten önce okuyabilmek benim için büyük bir şans oldu. Bu arada Meltem Dağcı ile şu sıralar ikinci spekülatif öykü seçkimiz üzerine çalışıyoruz, yakında basılı formatta kavuşacağımızı müjdeleyeyim.
Ayrıca yıl içerisinde -çalışmaktan hep büyük keyif aldığım değerli Roket ekibi -Ruhşen Doğan Nar ve Emre Bozkuş ile Roket’e gelen öyküleri değerlendirdik, yeni yeni sayılar çıkardık. Roket sayesinde bol bol bilimkurgu öyküsü okudum bu sene.
Bilimkurgu demişken, sevenleriyle paylaşayım. Bir öykümle benim de yer aldığım ‘Yerli Bilimkurgu Yükseliyor – 2024 Öykü Seçkisi’ artık satışta. İçindeki farklı ve özgün öykülerle çoktan favorim oldu bile.
Okuduğum öykü kitapları arasından en çok beğendiklerim şunlar:
Gerçeğe Aykırı Beyanlar / Aslıhan Kocabal / İthaki Yayınları
Eksiliyorum Gitgide / Seçil Erginler / Luna Yayınları
Gidenler Kalanlar / Nilüfer Çeken Özbay / Armoni Yayınları
Kontra / Antonis Samarakis / Çeviren: Onur Öner / Kibele Yayınları
Bir Yer Var / Kolektif / Kuzey Işığı Yayınları
En çok Onur Selamet’in bir öyküsünü sevdim. Henüz yayımlanmadığı için öykünün ismini paylaşmayacağım. Umarım en yakın zamanda öyküsüyle buluşuruz. Neden bu öyküyü seçtiğime gelecek olursam, tuhaf ve kendine özgü bir kurgusu var. Ayrıca sürreal geçişleriyle bana farklı bir okuma deneyimi yaşattığı için.
2024’te okuduğunuz en iyi 10 roman hangileri? En çok sevdiğiniz roman sizi hangi yönlerden etkiledi?
Utz / Bruce Chatwin / Çeviren: Çiğdem Erkal Yeşilbademli / Can Yayınları
Bir Kadının Kavgaları ve Dönüşümleri / Edouard Louis / Çeviren: Ayberk Erkay / Can Yayınları
Aşk Romanları Okuyan İhtiyar / Luis Sepulveda’ / Çeviren: Emrah İmre / Everest Yayınları
Mürted Julianus / Dimitri Merejkovski / Çeviren: Kayhan Yükseler / Ketebe Yayınları
2024’te okuduğunuz en iyi 10 öykü kitabı hangileri? En çok hangi yazarın hangi öyküsünü sevdiniz? Neden?
Lenz / Georg Büchner / Çeviren: Cem Yavuz / Everest Yayınları
Tanrı Korkusu / Fleur Jaeggy / Çeviren: Şemsa Gezgin / Can Yayınları
Kâğıt Haplar / Sherwood Anderson / Çeviren: Kübra Gamsız / Galata Yayınları
2024’te okuduğunuz en iyi 10 şiir kitabı hangileri?
Levent Sunal’ın ‘Mohikanların Sonu’ ve Bülent Keçeli’nin ‘Düş Görgüsü’ adlı tüm şiirlerinin 160. Kilometre’den çıkmasını, kendi adıma, 2024’ün şiir adına en dikkat çekici yayıncılık verimi olduğunu düşünüyorum. Yine 160. Kilometre’den bir de 2023’ün sonlarında çıkan Ahmet Güntan ve Mehmet Davut Özdal’ın bir başka ortak işi ‘Punk Âşıklar’ var. Gelenekse gelenek, modernizm ise yine öyle. Çok özel bir yapıttı.
Ayrıca,
Duino Ağıtları / Rainer Maria Rilke / Çeviren: Cem Yavuz / Everest Yayınları
Harfiyat Kamyonları / Roni Margulies / Yapı Kredi Yayınları (Kendi adıma bu yılın en hüzünlü okumasıydı. Sevdiğiniz bir şairin ‘yeni şiirlerini’ son kez okuyor olmanın bilinciyle…)
Akıl Savaşından Sonra – Toplu Şiirleri / Dylan Thomas / Çeviren: Tamer Gülbek / Ötüken Yayınları (Her şiir kitaplığına lazım, bir çeşit demirbaş çeviri-kitap.)
İnsanın Şarkısı /El-Mütenebbi / Çeviren: Mehmet Hakkı Suçin / Everest Yayınları (Bu yıl okuduklarım içinde en çok keyif aldığım kitaplardandı.)
Çimen Yaprakları (4 cilt) / Walt Whitman / Fahri Öz / Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları (Keşke tek ciltte toplansa…)
Seçme Şiirler / Thomas Chatterton / Çeviren: H. Saniye Kısakürek / Medakitap (Yayınevini kutlamak isterim. Türkçede bir ilkti.)
Hiçin Rüyasını Görmemek / Rüzgardan Başka Bir İşaret Var mı? / Sirous Nozari / Çeviren: Mojtaba Nahani / Aleni Kitap (Büyük keyif alarak okudum.)
Son olarak, tamamlanması 2024’ü bulan Doğu Batı Dergisi’nin şiir özel sayılarına dikkat çekmek isterim. Şair Yücel Kayıran editörlüğünde ortaya 8 sayılık bir külliyat kondu. Çok sayıda sıkı yazıyı içerdiği için 2024’ün şiir adına önemli işlerinden biri sayıyorum.
Bu yılın verimi değil ama Marcus Valerius Martialis’in ‘Epigramlar’ı (Yapı Kredi Yayınları, Çeviren: Güngör Varınlıoğlu) bu yıl beni en mutlu eden deneyim oldu belki de.
2024’te kurmaca dışında neler okudunuz? Bunların arasında en fazla hangisinin okunmasını istersiniz? Neden?
Pessoa / Richard Zenith / Çeviren: Can Sezer / Everest Yayınları (Bu yılın bence en özel işlerinden biriydi.)
Makine Sanatı ve Diğer Yazılar / Ezra Pound / Çeviren: Fatma Büşra Helvacıoğlu / Ketebe Yayınları
Şiir Hayvanı / Enis Batur / Kırmızı Yayınları
Delilik Melankoli Cinlenme – Hıristiyan Batı Dünyasında Aykırılık Yaratan Hallerin Tarihi / Haydar Akın / Alfa Yayınları
Denemeler / Michel De Montaigne / Çeviren: İsmail Yerguz / Alfa Yayınları (‘Denemeler’in eksiksiz yayımlanması gurur verici bir iş.)
Gülten / Asuman Susam / Liverna Yayınları