Ay’ın karanlık yüzüne bayrak diken ilk ülke olan Çin taş örneklerini aldı geliyor

Ay’ın karanlık yüzü dünya için en başından beri bir bilinmeyen. Bildiğimiz tek şey donmuş su ve diğer cevherler bakımından zengin olma ihtimali. Ama şimdi bu bilgiyi tasdik etme ve hatta Ay’ın iç yapısı hakkında daha fazla bilgi sahibi olmaya biraz daha yaklaştık. Çünkü Çin’in Chang’e-6 uzay aracı karanlık taraftan topladığı numunelerle havalandı.

Chang’e-6 pazar sabahı Ay’ın dört milyar yıl önce oluşmuş en eski çarpışma havzası olan Aitken’e başarıyla indiği haberini yapmıştık. Uzmanlar Chang’e-6’nın indiği yer itibariyle topladığı örneklerin Ay, Dünya ve Güneş Sistemi’nin kökenleri ve evrim hakkında bizlere önemli ipuçları verebileceğini söylüyor.

Çin Ulusal Uzay Ajansı’ndan yapılan açıklamaya göre Ay’ın uzak tarafından iki gün boyunca şimdiye kadarki ilk numuneleri toplayan uzay aracı salı günü sabah saatlerinde havalanarak Ay yörüngesine girdi. Dünya’ya dönüş yolculuğunun yaklaşık üç hafta süreceği tahmin ediliyor. 25 Haziran’da Çin’in İç Moğolistan bölgesine iniş yapması bekleniyor.

Kalkıştan önceki o sembolik anda Ay’ın Dünya’dan uzağa bakan yüzünde dalgalanan ilk bayrak Çin’inki oldu. Tek sembolik hareket bu değildi. Çin’in sosyal medya platformu Weibo’da “Çin” kelimesinin Çincedeki ilk karakteri olan “zhong” karakterine benzer bir şekilde delinmiş yüzeyin görüldüğü bir fotoğraf yayınlandı.

Delinmiş yüzey. Fotoğraf: Weibo

Ajans uzay aracının yüksek sıcaklık testlerine dayandığını ve Ay’ın yüzeyini delerek mekanik kollarıyla toprak ve kaya örnekleri topladığını söylüyor. İşini tamamlayan araç sonrasında robotik koluyla Çin bayrağını göndere çekiyor. Ajans bu anların animasyon halini paylaştı.

Wow, just happened!
🇨🇳China's national flag unfurled on the far side of 🌑the moon by Chang'e-6 probe!

It is the first time an actual flag, which is made of a new type of composite material, has been displayed on the far side of the moon! pic.twitter.com/RnyVmnj6oN

— Li Jingjing 李菁菁 (@Jingjing_Li) June 4, 2024

Chang’e-6 mühendisi Zhou Changyi’nin açıklamasına göre volkanik kaya bazaltından yapılan bayrak aşınmaya ve aşırı sıcaklıklara dayanacak şekilde tasarlandı. Mühendis bazaltın ezildiğini, eritildiğini, insan saç telinin üçte biri inceliğinde filamentler haline getirildiğini, sonra da iplikler halinde kumaş olarak dokunduğunu söylüyor. Zhou “Ay yüzeyi bazalt bakımından zengin. Gelecekte Ay’da araştırma üssü inşa edeceğimize göre bazaltı lif haline getirip yapı malzemesi olarak kullanmamız gerekecek” dedi.

Zamanında Sovyet Rusya’ya karşı Ay savaşında Ay’ın bildiğimiz yüzüne insan indiren ama son zamanlarda özel uzay şirketleriyle yaptığı anlaşmalar sonucunda yumuşak inişte bile zorlanan ABD için bu meydan okuma olarak yorumlanabilir. Zira Çin Ay’ın uzak yüzüne inmeden önce bile NASA için endişe kaynağı olmaya başlamıştı. NASA Başkanı Bill Nelson, Çin’in kendilerinden önce Ay’ın uzak yüzünde koloni oluşturmasından endişe duyduklarını açık açık söylemişti.

Hele örneklerin sağ salim bilim insanlarına ulaşması Ay keşfinin stratejik ve bilimsel faydalarından yararlanma konusunda Çin’e bir avantaj sağlayacak. Bu arada Çin son yıllarda Ay’a yumuşak iniş yapmayı birkaç defa başarmış tek ülke. Chang’e-5 de 2020’de Ay’ın yakın yüzünden taş örnekleri getirmişti. Ayrıca Chang’e-4 de Ay’ın karanlık yüzüne inen ilk uzay aracı olmuştu.

Her şey planlandığı gibi giderse 3 Mayıs’ta başlayan görev 53 gün içinde tamamlanmış olacak. Çin’in bu kadar planlı programlı ilerlemesi de önemli bir kilometre taşı. Diğer ülkeler her ne kadar planlı programlı ilerlemeye çalışsa da önlerine hep bir engel çıkıyor, sürekli bir ertelenme oluyor. Çin’in planları arasında 2030 yılına kadar Ay’a astronot indirmek var.

Numuneleri inceleme önceliğine Çin’deki bilim insanları sahip olsa da sonrasında dünyanın geri kalanındaki araştırmacılar da bu fırsattan faydalanmak için başvuru yapabilecek.

Çin’in Chang’e-6 uzay aracı Ay’ın karanlık yüzüne başarıyla indi