F-16 satışında Menendez engeli devam ediyor

Türkiye, hava kuvvetlerinde 2025’ten itibaren başlayacak uçak açığının kapatmak için ABD’den F-16 uçakları almak istiyor. Ancak bunun için sadece Amerikan yönetiminin izin vermesi yetmiyor; Amerikan Senatosu’nın Dış İlişkiler Komitesi’nin de itiraz etmemesi lazım.

ABDF’deki Joe Biden yönetimi Türkiye’ye bu satışın yapılması için gereken yazıyı yazdı, Senato’ya gönderdi. Ama Senato’da kuvvetli bir engel var: Senato’nun Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Bob Menendez, Yunanistan yanlısı görüşleri ve Türkiye’ye yönelttiği ağır eleştirilerle biliniyor. Dün Menendez, Amerikan Dışişleri Bakanı Anthony Blinken’in de katıldığı bir oturumu daha fırsat bildi ve Türkiye ile ilgili uzun mu uzun bir soru sordu, daha çok da aslında yargılarını bildirdi.

Bob Menendez’in konuşmasında 90 saniye boyunca Türkiye’nin iç ve dış politikasını eleştirerek, Türkiye’ye F-16 satılmasını değerlendirdi. Menendez’in eleştirisi, Dışişleri Bakanı Blinken’in, ‘Rusya’nın saldırganlığı’ ve Çin ile süregelen rekabete karşın bakanlığın artan bütçesine dair senatörleri bilgilendirdiği görüşmede geldi.

Menendez eleştirilerini şu sözlerle dile getirdi:

“Başka bir ülkenin münhasır ekonomik bölgesinde tatbikat yapan, ABD yasalarını ihlal ederek Rus teçhizatını satın alan, neredeyse diğer tüm ülkelerden daha fazla avukat ve gazeteciyi hapse atan ve seçimden önce muhalif rakibini hapse atan, AB üyesi bir ülkenin kendi kıta sahanlığında araştırma yapma hakkını zorla engellemeye çalışan, AB’nin Rus yaptırımlarına katılmayıp üstüne bir de Rusya’ya yaklaşık 800 milyon değerinde mal ihraç eden, Irak ve Suriye’de hava saldırılarına devam eden, NATO’nun kritik genişlemesinin önünde engel oluşturan, BM Güvenlik Konseyi kararlarını ihlal ederek 40 bin askerle bir AB ülkesini işgal etmeye devam eden ve BM tarafından askıya alınan bir bölgeyi açmaya çalışan, Rum Ortodoks dünyasının ruhani liderinin dini bağımsızlığını reddeden, UNESCO taahhütlerini ihlal ederek bir kiliseyi camiye çeviren, ABD Büyükelçiliği çalışanlarını tutuklayarak hapse atan bir ülkeye ne denilir?”

Senator Bob Menendez launches 90 -second long tirade criticising Turkey on everything from human rights, ties w/Greece, delay of NATO expansion & asks “What do you call such a country?” Blinken responds: “A challenging ally.” Menendez says Ankara doesn’t deserve to get the F-16s. pic.twitter.com/kf7gZIrXsU

— Hümeyra Pamuk (@humeyra_pamuk) March 22, 2023

Blinken ise Menendez’in sorusuna, “Zorlu bir müttefik derim” yanıtını verdi.

Menendez ise bu saydıklarının Türkiye’yi özetlediğini söyleyerek, Türkiye’nin F-16 almayı hak etmediğini dile getirdi.

Blinken ise Türkiye’nin F-16’lara sahip olmasının NATO ittifakı için de önemli olduğunu belirtmekle birlikte, Türkiye’nin Yunanistan ile arasındaki gerilimin sürmesi halinde, verecekleri teknolojinin herhangi bir şekilde Yunanistan’a karşı kullanılmasının önüne geçeceklerinin altını çizdi.

F-16 satışına İsveç ve Finlandiya şartı

Türkiye, Rusya’dan S-400 aldığı için F-35 programından çıkarılmıştı. Filosunu yenilemek için F-16’ların yeni versiyonlarını ve modernizasyon kitlerini satın almak isteyen Türkiye, bu doğrultuda Ekim 2021’de ABD’den 40 adet F-16 savaş uçağı ile 80 adet modernizasyon kiti talebinde bulunmuştu.

Biden yönetimi F-16 satışına yönelik net bir olumsuz tavır sergilemese de ABD Kongresi’nin onayının alınması gerekiyor. Senatörler ise ABD Başkanı Joe Biden’a, Türkiye’ye ancak İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğini onayladığında verilebileceğini vurgulayan bir mektup kaleme aldı. Türkiye, Finlandiya’nın NATO üyeliğini 23 Mart’ta TBMM Dışişleri Komisyonu’nda geçirse de İsveç’in NATO üyeliği Türkiye için hâlâ bir tabu. İsveç’in üyeliğini yokuşa süren sebep ise aşırı sağcı Sıkı Yön Partisi’nin lideri Rasmus Paludan’ın Stockholm’deki Türkiye Büyükelçiliği önünde Kuran yakması. İsveç ise Türkiye’nin tutumuna rağmen 23 Mart’ta kendi parlamentosunda NATO’ya üyeliğini onayladı.

İki partiden 27 Senatör, Başkan Biden’a mektup yazdı: Türkiye, İsveç ve Finlandiya’yı onaylamazsa F-16 satışı olmaz