İsrail basını: ABD Netanyahu’nun planını reddetti

İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne sürdürdüğü saldırılarda ölü sayısı 32 bini aşarken bir milyondan fazla Filistinli de şeridin en güneyinde Mısır’a açılan Refah bölgesine sığınmış durumda. İsrail ise bölgedeki Filistinlileri buradan da tahliye edip Hamas’ı tamamen ortadan kaldırma derdinde.

Sivil alanlara saldırılarını sürdüren Tel Aviv yönetimi bu konuda Batılı müttefiklerini dahi ikna etmekte zorlanıyor. Bunlardan şüphesiz en önemlisi ise ABD. İsrail basınından Kanal 12’nin aktardığı habere göre ABD Başkanı Joe Biden ile arasının limoni olduğu bilinen İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ABD’li ortaklarını Refah planına ikna edemedi.

Pazartesi günü Amerikalı ve İsrailli yetkililer arasında İsrail Savunma Kuvvetleri’nin (IDF) Refah’a olası bir kara operasyonunu görüşmek üzere yapılan sanal toplantıya gerginlik ve suçlamaların damga vurduğu bildirildi. Washington İsrail’in Gazze’nin en güneyindeki şehre operasyon yapma planlarına derin şüpheyle yaklaştığını ifade etti.

Kanal 12’nin haberinde ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan ve Dışişleri Bakanı Antony Blinken ile İsrail tarafından Stratejik İşler Bakanı Ron Dermer ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Tzachi Hanegbi arasında yapılan iki saatlik video görüşmesinin son derece “zor” geçtiği belirtildi. İsrail’in Refah’ta planladığı ve “kalan son dört Hamas taburunu imha” operasyon konusunda iki tarafın “tamamen farklı sayfalarda” olduğu iddia edildi.

Report: In ‘difficult’ video call, US tells Israel its Rafah evacuation plan not viablehttps://t.co/8Fi6JIp646

— Ghazi Doleh (@GhaziDoleh) April 2, 2024

ABD’den sert çıkış: 21. yüzyılın üçüncü kıtlık krizinden siz sorumlu olacaksınız

Habere göre ABD’li temsilciler Gazze’deki kıtlık tehdidinden duydukları derin endişeyi dile getirirken IDF’in Refah planlarını da son derece sert eleştirdi ve kentteki bir milyondan fazla sivilin tahliyesi önerisinin etkileyici ve uygulanabilir olmadığını savundu.

İddia edilen İngilizce konuşmanın İbranice çevirisini sunan Kanal 12 Sullivan’ın gruba şunları söylediğini bildirdi: “21. yüzyılın üçüncü kıtlık krizinden siz sorumlu olacaksınız. Bu bizim ortak olarak kabul edebileceğimiz bir şey değil.”

Blinken’ın Dermer ve Hanegbi’ye “Operasyonlarınızın hızına göre Refah’ı tahliye etmeniz dört ay sürecek” dediği söyleniyor.

İsrailli yetkililerin bu eleştiriler karşısında ordu Refah’a girmeden Hamas’ın tasfiye edilemeyeceği inancını yinelemek dışında söyleyecek bir şeyleri olmadığı aktarıldı.

Sullivan’ın ise şu yanıtı verdiği bildirildi: “Ertesi gün için düzgün planınız yoksa Hamas’ı tasfiye etmenize hiçbir şey yardımcı olmaz. Ne Refah’ta operasyon yapmak ne de başka bir şey.”

Kanal 12’nin özetlediği üzere telefon görüşmesindeki ABD temsilcileri İsrail’in Refah operasyonu için ABD’den yeşil ışık almak istiyorsa güvenilir bir tahliye planı ve Gazze’nin savaş sonrası yönetimi için uygulanabilir bir “ertesi gün” planı sunması gerektiğini açıkça ifade etti.

Washington’da yüz yüze görüşecekler

Pazartesi günü yapılan toplantının ardından yayınlanan ortak bildiride İsrail, ABD’nin Refah’la ilgili kaygılarını dikkate almayı kabul etti ve önümüzdeki hafta Washington’da yüz yüze bir takip toplantısı yapılması kararlaştırıldı.

ABD’den yapılan açıklamada tarafların iki saat süren görüşmede “Hamas’ın Refah’ta yenilgiye uğratılması hedefini paylaştıkları konusunda mutabık kaldıkları” belirtildi.

Başbakan Binyamin Netanyahu pazar akşamı düzenlediği basın toplantısında ordunun Refah’a operasyon planını onayladığını söyledi ve “IDF sivil halkın tahliyesi ve insani yardım sağlanması için hazırdır” dedi. Gerçi Netanyahu son aylarda bu tür açıklamaları birkaç kez yaptı ancak ordunun Gazze’deki birliklerinin büyük çoğunu çektiği göz önüne alındığında Refah’ta bir IDF operasyonunun yakın olup olmadığı belirsizliğini koruyor.

Netanyahu sözlerine şunları da ekledi: “Bu hem operasyonel hem de uluslararası açıdan doğru olan şeydir. Elbette zaman alacak fakat yapılacaktır. Refah’a gireceğiz ve oradaki Hamas taburlarını basit bir nedenden ötürü yok edeceğiz; Refah’a girmeden ve oradaki Hamas taburlarını ortadan kaldırmadan da zafer olmaz.”

ABD-İsrail kurumlar arası toplantısının geçen hafta yüz yüze yapılması gerekiyordu ancak bu toplantı, Netanyahu’nun ABD’nin geçici ateşkes ve rehinelerin serbest bırakılmasını öngören bir BM Güvenlik Konseyi kararının kabul edilmesine izin vermesini protesto etmek amacıyla üst düzey yardımcılarını Washington’a göndermeyi reddetmesi üzerine ertelendi.

Beyaz Saray böyle bir saldırının İsrail’in savaş hedeflerini ilerletmeyeceğini, çünkü daha fazla sivil kayba yol açacağını, Refah’ta yoğunlaşan insani yardımların dağıtımını keseceğini, İsrail’i uluslararası alanda daha da yalnızlaştıracağını ve İsrail’in uzun vadeli güvenliğine zarar vereceğini savunuyor. Dahası The Times of Israel’e konuşan ABD’li yetkililer Washington’un İsrail’in bu kadar çok Filistinliyi tahliye etme hedefini gerçekçi bulmadığını, Gazze’de sivillerin güvenli bir şekilde tahliye edilebileceği ve barınabileceği hiçbir yer kalmadığını savundu.

Geçen ay İsrail basınına konuşan iki üst düzey Amerikalı yetkili, İsrail’in bunun yerine Mısır-Gazze sınırının güvenliğini sağlamaya odaklanması ve Hamas’ın yeniden silahlanmasına olanak tanıyan silah kaçakçılığını engellemesi gerektiğini söyledi.

7 Ekim sonrası yaşananlar

Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlere yönelik sürekli ihlallere karşılık verme” gerekçesiyle İsrail’e 7 Ekim 2023’te kapsamlı saldırı düzenledi. İsrail 7 Ekim’deki saldırılarda 1200 İsraillinin öldüğünü, 5 bin 132 kişinin de yaralandığını açıkladı.

Tel Aviv’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda en az 12 bini çocuk, 8 bin 190’ı kadın olmak üzere 32 binin üzerinde Filistinli öldürüldü, 70 binden fazla kişi yaralandı. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.

İsrail ordusu ise Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 240’ı karadan işgal sürecinde olmak üzere en az 580 askerinin öldürüldüğünü duyurdu. Çatışmalara 24 Kasım 2023’te 4 günlüğüne verilen ve daha sonra 3 gün daha uzatılan “insani ara”da 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı.

Öte yandan İsrail binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti. İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail güçleri ile yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında en az 400 Filistinli hayatını kaybetti.

İsrail ordusu ve Hizbullah arasında 8 Ekim 2023’ten beri yaşanan çatışmalarda en az 240 Hizbullah mensubu ve 40’tan fazla Lübnanlı sivil, 30’u aşkın Filistinli örgüt mensubu ile 6 İsrailli sivil ve 11 asker öldü.

İsrail basınının iddiası: Erdoğan İsrail ile ilişkileri düzeltmek istiyor

İsrail 7 Ekim’den bu yana ilk kez özür diledi