Ortadoğu turundaki Blinken’dan Gazze mesajı: Ateşkes yakın

ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken 7 Ekim’de Gazze’de başlayan savaşın ardından altıncı Ortadoğu turunda Suudi Arabistan’ın ardından Mısır’ın yolunu tuttu. Bu ziyarette öncekilerden farklı olarak başta İsrail’e uğramayacağı açıklanan Blinken savaşın giderek kızıştığı Gazze için olumlu mesajlar verdi.

Suudi Arabistan’da ilk olarak Veliaht Prens Muhammed bin Selman ile görüşen Blinken Gazze Şeridi ve çevresinde yaşanan gelişmeler, askeri saldırıların durdurulması, güvenlik ve insani etkilerinin giderilmesine yönelik çabaların yanı sıra bölgesel ve uluslararası ortak öneme sahip gelişmeleri ele aldı.

Crown Prince Mohammed bin Salman meets #US Secretary of State Antony Blinken in Jeddah pic.twitter.com/3GVHFibNSL

— Saudi Gazette (@Saudi_Gazette) March 20, 2024

Daha sonra Suudi mevkidaşı Faysal bin Ferhan’la bir araya gelen ABD’li bakan görüşmede İsrail saldırıları altındaki Gazze Şeridi’nde ateşkesin sağlanması ve çok sayıda yerinden edilmiş Filistinlinin sığındığı İsrail’in hedefindeki Refah kentinin durumunu değerlendirdi ve Gazze’ye acil insani yardım girişi için tüm çabaların gösterilmesini ele aldı.

In Jeddah, I met with Saudi Crown Prince Mohammed bin Salman and Foreign Minister Prince @FaisalbinFarhan to discuss the humanitarian crisis in Gaza and efforts to immediately increase aid to Palestinians.

I reaffirmed our commitment to lasting peace and security in the region. pic.twitter.com/5pYQjytt1d

— Secretary Antony Blinken (@SecBlinken) March 21, 2024

Ziyareti sırasında Suudi Arabistan’ın başkenti Cidde’de Al Hadath televizyon kanalına yaptığı açıklamada Gazze’de ateşkes için yürütülen müzakere sürecine değindi. Blinken olası bir ateşkes için “Gittikçe yaklaşıyor. Bence taraflar arasındaki mesafe de daralıyor ve bir anlaşma çıkması çok mümkün” dedi.

“Masaya güçlü bir öneri koymak için Katar, Mısır ve İsrail ile çok sıkı çalıştık, bunu yaptık. Hamas kabul etmedi. Başka isteklerle, başka taleplerle geri geldiler” diyen bakan “Müzakereciler şu anda bunun üstünde çalışıyor. Ancak ben bunun yapılabilir ve gerekli olduğuna inanıyorum” diye ekledi.

Blinken ayrıca ABD’nin BM Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) Gazze’de “acil ateşkes” çağrısı yapan ve Hamas’ın elindeki rehinelerin “serbest bırakılmasına bağlı” bir karar taslağı sunduğunu söyledi. Suudi Al-Arabiya televizyonuna verdiği demeçte bakan “Şu anda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne sunduğumuz ve rehinelerin serbest bırakılmasına bağlı olarak derhal ateşkes çağrısı yapan bir karar tasarımız var ve ülkelerin bunu destekleyeceğini umuyoruz” dedi.

Olası anlaşmanın Gazze’ye daha fazla insani yardım ulaşmasını sağlayacağını dile getiren Blinken şöyle konuştu:

“Hamas temsil ettiğini iddia ettiği insanları biraz olsun önemsiyorsa anlaşmaya varacaktır. Anlaşmanın sağlanması insanların acılarını hafifleteceği gibi taraflara da daha kalıcı adımlar atma imkanı sunacaktır.”

Sisi’den Refah çıkışı: Tehlikeli sonuçları olur

Mısır Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamaya göre Sisi, ülkesini ziyaret eden ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken’i kabul etti. Görüşmede Gazze Şeridi’ndeki son gelişmelerin yanı sıra Gazze’de ateşkes ve esir takasına ilişkin arabuluculuk çabaları ele alındı.

Blinken ile görüşmesinde Gazze Şeridi’nde sivil halkın maruz kaldığı açlık krizine dikkati çekerek ateşkesin derhal sağlanmasının kaçınılmaz olduğunu belirten Sisi, İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nin Mısır sınırına yakın Refah kentine saldırmasının tehlikeli sonuçlara yol açacağı uyarısında bulundu.

Gazze Şeridi’ne yeterli miktarda insani yardımın ulaştırılması için acil harekete geçilmesi gerektiğini vurgulayan Sisi, başkenti Doğu Kudüs olacak bağımsız Filistin devletinin kurulmasını içeren iki devletli çözüme dayalı siyasi sürece de bir ufuk açılması gerektiğini söyledi.

Blinken: Bağımsız Filistin devletinin var olacağı bir yol

X hesabından görüşmelerine ilişkin yaptığı fotoğraflı paylaşımda Blinken “Bugün Kahire’de, rehinelerin serbest bırakılmasını da içeren ve Gazze’ye yapılan yardımın sürekli olarak artırılmasının önünü açacak bir ateşkes anlaşmasına varılması yönünde devam eden çabalarımızı ele almak üzere Başkan Abdülfettah Sisi ve Dışişleri Bakanı Şukri ile görüştüm” dedi.

Today in Cairo, I met with President @AlSisiOfficial and Foreign Minister Shoukry to discuss our ongoing efforts to reach a ceasefire deal that includes the release of hostages, and would allow a sustained increase in aid for Gaza. pic.twitter.com/gqu8Jw5nTh

— Secretary Antony Blinken (@SecBlinken) March 21, 2024

Kahire’de konuşan Blinken, “Bugün çatışma sonrası Gazze’yi ve kalıcı barış için nelerin gerekli olduğunu görüşme fırsatımız oldu. Buna Filistinlilerin devletinin olması ve İsraillilerin güvenlik garantileri de dahildir. Öfkenin boyutu, 7 Ekim’de yaşanan korkunç olaylar, Filistinlilerin son birkaç aydır çektiği acılar göz önüne alındığında karar açıktır. İsrail’in bölgeye tamamen entegre olduğu ve bağımsız bir Filistin devletinin var olacağı bir yol var. Bu yolun önü hem açık hem de mümkün. Alternatifi ise sonu gelmeyen şiddet döngüsüne yol açacak yoldur” dedi.

Suudi Arabistan’a bir günlük ziyaretinden sonra Mısır’a geçen ABD Dışişleri Bakanı Blinken Mısırlı mevkidaşı Sami Şükri ile de bir araya geldi. ABD’li bakan son bölge turuna Çarşamba günü Gazze’de olası ateşkes anlaşmasını görüşmek üzere Suudi Arabistan’da yaptığı görüşmelerle başladı. Blinken’ın Cuma günü de İsrail’i ziyaret etmesi planlanıyor. Dün Reuters Blinken’ın bu seferki Ortadoğu turunda İsrail’e uğramayacağını yazmıştı.

Yaklaşık 130 İsrailli rehineyi elinde tuttuğuna inanılan Hamas, İsrail ile varılacak herhangi bir rehine anlaşması karşılığında Tel Aviv yönetiminin Gazze Şeridi’nde devam eden saldırılarına son vermesini talep ediyor.

Geçen Kasım ayında yapılan bir anlaşma ile 71’i kadın ve 169’u çocuk olmak üzere 240 Filistinli karşılığında 81 İsrailli ve 24 yabancı serbest bırakılmıştı.

Yerinden edilen Filistinlilerin tek sığınağı: Refah

İsrail’in 7 Ekim 2023’ten bu yana sürdürdüğü saldırıları nedeniyle yaklaşık 2.3 milyon nüfuslu Gazze Şeridi’nde 1,9 milyon kişi yerinden edildi. Yerinden edilen Filistinlilerin çoğu, İsrail’in daha önce “güvenli olduğunu” iddia ettiği Refah kentine sığındı. Gazze Şeridi’nin en güneyinde Mısır sınırında yer alan ve İsrail saldırılarından önce 280 bin olan Refah kentinin nüfusu 5 katından fazla artarak 1.5 milyona ulaştı.

Yeterli miktarda kalacak yerin bulunmadığı ve altyapının yetersiz kaldığı Refah’a İsrail saldırılarından kaçarak sığınan Filistinlilerin büyük bir bölümü derme çatma çadırlardan oluşan kamplarda yaşam mücadelesi veriyor. İsrail ordusunun sık sık hava saldırıları düzenlediği Refah’a kara saldırısı başlatması halinde sivillerin Gazze Şeridi’nde sığınacak yerinin kalmayacağından endişe ediliyor. Refah’a kara saldırısı düzenlememe konusunda uyarılar sürerken İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu sık sık bu bölgeye yönelik saldırı planı dillendiriyor.

Gazze Savaşı: 7 Ekim sonrası neler yaşandı?

Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlere yönelik sürekli ihlallere karşılık verme” gerekçesiyle İsrail’e 7 Ekim 2023’te kapsamlı saldırı düzenledi. İsrail 7 Ekim’deki saldırılarda 1200 İsraillinin öldüğünü, 5 bin 132 kişinin de yaralandığını açıkladı.

Tel Aviv’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda en az 12 bini çocuk, 8 bin 190’ı kadın olmak üzere 29 binin üzerinde Filistinli öldürüldü, 70 binden fazla kişi yaralandı. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.

Öte yandan İsrail binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti. İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail güçleri ile yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında en az 400 Filistinli hayatını kaybetti.

İsrail ordusu ve Hizbullah arasında 8 Ekim 2023’ten beri yaşanan çatışmalarda en az 240 Hizbullah mensubu ve 40’tan fazla Lübnanlı sivil, 30’u aşkın Filistinli örgüt mensubu ile 6 İsrailli sivil ve 11 asker öldü.

İsrail Şifa Hastanesi’nde bir binayı yok etti: ‘Burayı boşaltın’

Ateşkes masasından yine hüsran: İsrail heyeti teklifi reddetti