Hindistan’da 1.5 ay sürecek seçimler başladı: Süreç neden bu kadar uzun?
Şahbaz Şerif hile ve usulsüzlük iddialarıyla gölgelenen Pakistan seçimlerinden yaklaşık bir ay sonra başbakan olarak yemin etti. Muhalifler Şerif milletvekillerine seslendiği sırada "hırsız" sloganlarıyla onu protesto etti.
Dört gün geç açıklanan, bizzat emniyet yetkilisinin “Seçime hile karıştırıldı” itirafıyla lekelenen Pakistan seçimlerinden yaklaşık bir ay sonra Şahbaz Şerif resmen yemin ederek ikinci kez Pakistan başbakanı oldu.
8 Şubat’taki seçimlerde hiçbir parti mecliste çoğunluğu elde etmesini sağlayacak 134 sandalye kazanmayı başaramadı. Hapisteki eski Başbakan İmran Han’ın partisi PTI’den aday olmalarına izin verilmeyen siyasetçiler bağımsız aday olarak yarışmak zorunda kaldı ve bağımsızlar 102 sandalyeyle en fazla milletvekili çıkaran taraf oldu. Bu bağımsızlardan en az 90’ının İmran Han destekçisi olduğu biliniyor.
Şahbaz Şerif’in ağabeyi eski Başbakan Navaz Şerif’in genel başkanlığını yaptığı Pakistan Müslüman Birliği Nawaz (PML-N) ise 73 sandalyeyle ikinci sırada yer aldı. Üçüncü sırayı 54 saldalyeyle ülkenin eski kadın başbakanı ve suikasta kurban giden Benazir Butto’nun eşi ve oğlunun yönettiği Pakistan Halk Partisi (PPP) elde etti.
Hiçbir parti tek başına iktidara gelemediği için koalisyon kurulması kaçınılmazdı. Bağımsızlar PML-N ile aynı masaya oturmaya sıcak bakmadığını zaten söylemişti. PPP ise bağımsızlarla bir olmaya o kadar soğuk yaklaşmıyordu ama İmran Han’ın destekçilerinin ayağına gitmek de istemiyordu. Sonuçta PML-N ve PPP bir ittifak kurdu. Ağabeyinin de onayını alan PML-N ve PPP’nin ortak ve tek adayı Şahbaz Şerif yemin edip başbakanlığa geri döndü. PPP’nin bu işbirliğinden isteği cumhurbaşkanlığı elinde tutup iktidara hiç bulaşmamak.
Siyasi analist Benazir Şah birkaç hafta önceki açıklamasında PPP’nin kararının akıllıca bir hamle olduğunu söyleyerek “PPP son birkaç yıldır Pakistan’ın en kalabalık eyaleti Pencap’a girmeye çalışıyordu. Özellikle de bu seçim sonuçları PML-N’nin oy tabanının zayıfladığını gösterdiği için bu önümüzdeki beş yıl, onlara eyalette partilerini canlandırma fırsatı verecek. PPP gözünü 2024’e değil, 2029’a dikmiş durumda” demişti.
Şerif’in başbakan seçilmesi ve PPP’nin Eş Başkanı Asıf Ali Zerdari’nin yakında cumhurbaşkanı olarak atanacak olması yıllardır iktidarı elinde tutan iki ailenin, Şerifler ve Buttoların hakimiyetinin devam ettiğini gösteriyor.
Yeni ulusal meclisin pazar günkü toplantısında Şerif, İmran Han’ın destekçilerinin adayı Ömer Eyüp’e karşı başarı kazandı. Şerif zafer konuşmasında ağabeyi Navaz’a teşekkür ederek Pakistan’ı inşa edenin o olduğunu iddia etti. Parlamentonun alt kanadında yapılan oylama sırasında Şerif için her şey yolunda gitmedi. Muhalefet Şerif’in milletvekillerine yaptığı konuşma sırasında ona “hırsız” diye bağırdı. Muhalifler yeni koalisyon hükümetini de “kaybedenler koalisyonu” olarak nitelendirdi.
Pencap eyaletinin Rawalpindi kentinin Emniyet Müdürü Liyakat Ali Çatta iki hafta önce gazetecilere eyalet yetkililerinin 70 binden fazla oy farkıyla önde giden bağımsız adayların oylarına müdahale ederek kaybedenlerin kazanmasını sağladığını itiraf etmişti. Üst düzey bir seçim yetkilisi de PTI’yle bağlantılı adaylara verilen oyları değiştirmesi için baskı gördüğünü söylemiş, tutuklandıktan sonra ifadesini geri çekmişti. Seçim komisyonunda görevli bazı kişiler ise seçimlere hile karıştırıldığı iddiasını reddetmişti.
Navaz ilk kez 1990’da başbakan oldu; son olarak da 2013 yılında. Yolsuzluk nedeniyle hapis cezasına çarptırıldıktan sonra İngiltere’ye kaçan, ama geçen yıl Pakistan’a dönen Navaz’ın yeniden iktidara gelmesi bekleniyordu, ama o görevi kardeşine devretti. Yine de Navaz’ın siyaset sahnesinde etkili bir rol oynaması bekleniyor. Kızı Meryem Navaz bu hafta Pencap eyaletinin yöneticisi seçildi mesela.
Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif ile telefon görüşmesi gerçekleştirerek, Şerif’in yeni dönemini kutladı. İkili görüşmede Türkiye-Pakistan ilişkilerini, bölgesel ve küresel konuları ele aldı. Erdoğan görüşmede, yeni dönemde Türkiye ile Pakistan ilişkilerinin derinleşerek gelişeceğine inandığını belirtti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Pakistan’da gerçekleşen terör saldırılarını kınayarak, Pakistan halkına taziyelerini de iletti. Seçim dönemi Pakistan kana bulanmış, Afganistan ile sınırı olan Hayber Paktunhva ile ayrılıkcı Belucilerin bulunduğu Belucistan’da birçok terör saldırısı gerçekleşmişti.
Analistler Şerif liderliğindeki yeni koalisyon hükümetinin önünde zorlu bir yol olduğu konusunda hemfikir. Sokaklar Han ve PTI destekçileriyle dolu, yeni koalisyon hükümetini halkın büyük kesimi kabul etmiyor.
Ayrıca PML-N ve PPP daha önce birlikte çalışmış olsa da bazı temel konularda ideolojik olarak birbirlerinden farklı konumdalar. Bu da zaten halktan destek görmeyen ittifakın birkaç ay içinde çökme riski taşıdığını gösteriyor.
Yeni hükümetin önündeki en büyük engel ise Pakistan’ın çöken ekonomisini canlandırmak. Bunun için de önce yüzde 30 civarında seyreden enflasyonu düşürmek için kemer sıkma politikasını getirmeleri gerekiyor.
İmran Han bu hafta Uluslararası Para Fonu (IMF) yetkililerine gönderdiği bir mektupta yeni hükümet döneminde nakit sıkıntısını çözmek için Pakistan’a para vermeden önce seçimlerin güvenilirliğinin denetlenmesini istedi.