Savaşın üçüncü aşamasına doğru: İsrail Gazze’yi ikiye bölen yol inşa ediyor

Uluslararası toplum İsrail’in Gazze’den çekilmesi, Filistin Yönetimi’ne devredilecek bir yönetim kurulması için telkinlerde bulunurken İsrail kontrolü kimseye kaptırmamaya kararlı olduğunu gösterecek adımlar atmaya devam ediyor. Bunlardan biri Gazze’de yaptığı yol, diğeri ise İsrail parlamentosu Knesset’te alınan yeni bir karar.

Wall Street Journal’ın aktardığına göre İsrail ordusu işgali kolaylaştırmak için Gazze’nin orta kesimindeki yolu genişletmeye çalışıyor. Çakıl taşlarıyla döşeli yol İsrail’in Gazze’nin çehresini yeniden şekillendirme ve ordusuna hareket özgürlüğü sağlayarak bölgedeki kontrolü daha da sıkılaştırma çabalarından yalnızca biri. İsrail kanalı Kanal 14’ün cumartesi günü yayınladığı görüntülerde İsrailli mühendislerin yol kenarlarındaki evleri ve diğer yapıları yıkmayı planladığı ve açtıkları yeni koridoru genişletmek için yeni bir çakıl zemin döşedikleri görülüyor.

Fotoğraf: Kanal 14

Gazze Merkez’in güneyindeki bu yol İsrail sınırından sahile kadar yaklaşık beş km uzunluğunda ve Gazze’yi doğu ve batı şeridi olmak üzere ikiye bölüyor. WSJ’nin haberine göre askerlerinin büyük kısmını Gazze’den çekse bile İsrail ordusu bu yol aracılığıyla güvenli bir güzergâhta hızlı şekilde hareket etmeye devam edebilecek. İsrail ordusu zaten şu anda Gazze’deki kuzey-güney yollarını kontrol ediyor.

Yolun inşası ve genişletilmesi İsrail ordusunun sınır hattında Filistinlilerin girişine yasaklanacak yaklaşık bir kilometrelik tampon bölgeyi oluşturduğu sırada yapıldı. İsrail’in bu eylemleri askerlerinin büyük bir kısmını geri çekerek geriye sadece elit askerlerini bırakmayı ve bu askerlerin daha hedef gözeten, yani Hamas savaşçılarını arayacak şekilde hareket edeceği savaşın üçüncü aşamasına hazırlık şeklinde yorumlanabilir.

ABD’li yetkililer savaşın üçüncü aşamasına geçilmesi yönünde İsrail’e birtakım baskılar uygulasa da Gazze sınırı üzerinde oynanmaması ve toprakların bölünmemesi yönünde birçok kez uyarı yapmıştı. Ancak bu uyarılar ABD’den İsrail’e yeni yardım paketlerinin arasında yapıldığı için Netanyahu hükümetinin pek ciddiye aldığı söylenemez.

Kuzeyden güneye göçe zorlananlar evlerine dönemeyebilir

İsrailli yetkililer ise Gazze’yi kalıcı olarak işgal etme gibi bir amaçları olmadığını söylüyor ama bölgede “belirsiz bir süre güvenliği sağlamayı” planladıklarını belirtiyorlar. İsrail bu doğu-batı güzergahındaki yolu işgal sonlanıncaya kadar devriye gezmek için kullanmayı planlıyor ama işgal eylemi yıllarca sürebilir. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu savaşın ancak “Hamas ortadan kaldırılınca” biteceğini söylüyor ama analistler, ABD basını ve yorumcular Hamas’ı bitirmenin o kadar kolay bir iş olmayacağı konusunda hemfikir.

Analistler yenilenen yolun Gazze’de askeri bölge oluşturabileceğine, bunun da savaşın ilk aylarında İsrail bombardımanı ve tahliye çağrıları nedeniyle güneye kaçan yaklaşık bir milyon Gazzelinin evlerine geri dönmesini engelleyebileceğine dikkat çekiyor. İsrailli yetkililerden birinin Filistinli direniş gruplarının saldırılarını önlemek için yolun İsrail askerleri tarafından korunacağını söylemesi, bu düşüncenin o kadar da uç olmadığını gösteriyor.

İsrailli yetkililer kuzeydeki işgal faaliyetleri sonlanıncaya ve Hamas’ın rehin aldığı 136 rehine İsrail’e iade edilene kadar yerinden edilmiş Gazzelilerin evlerine geri dönmesine izin vermeyi düşünmediklerini açık açık belirtiyor. Savaş öncesi nüfusu 1.2 milyon olan Gazze Merkez’de hâlâ 150 bin ila 200 bin Gazzeli olduğu tahmin ediliyor.

İsrail Filistin’in tek taraflı tanınmasına karşı oy verdi

Knesset’te dünkü tartışma konusu Filistin devletinin tanınıp tanınmamasıydı. Yapılan oylamada 120 üyeli mecliste 99 milletvekili Filistin devletinin tanınmaması yönünde oy kullandı. Netanyahu kararın ardından yaptığı açıklamada, “İsrail halkı ve seçilmiş milletvekilleri, bugün daha önce hiç olmadığı kadar birlik içinde” dedi.

Netanyahu sözlerinin devamında, “Uluslararası topluma açık bir mesaj veren Knesset, İsrail’e Filistin devletinin dayatılmasına yönelik her türlü girişime karşı çıkmak için ezici bir çoğunlukla birliktelik gösterdi. Filistin’in tanınması yalnızca İsrail’i tehlikeye atacak ve aradığımız gerçek barışı engelleyecek. Barış ancak Hamas’a karşı mutlak zafer kazanıldıktan sonra taraflar arasında koşulsuz müzakerelerle sağlanabilir.

Önergeyi hafta başında meclise sunan kişi Netanyahu olmuştu. Ana muhalefet lideri Yair Lapid ise oylamanın Knesset’in birliğini gösterdiği iddiasını reddederek, “Tek taraflı girişimlere karşı olduğumuz için önergeye oy verdik” dedi. Lapid ayrıca oylamanın gereksiz olduğunu çünkü uluslararası toplumun İsrail’e iki devletli çözümü dayatmak gibi bir girişimi olmadığını belirtti.

Lapid “Hepimizin de bildiği üzere, Amerikan hükümetiyle bağlantılarım sizinkinden daha iyi. Bu yüzden onlara sordum, Filistin devletinin tek taraflı tanınması diye bir şey yok. Bunu siz icat ettiniz. Olmayan bir tehdit icat ettiniz. Dünya’da Filistin’in tek taraflı tanınmasını öneren tek bir yetkili yok. Siz, suçlu olduğunuzu konuşmasınlar diye böyle bir şey uydurdunuz. Tek isteğiniz Knesset’in 7 Ekim saldırılarından sizin sorumlu olduğunuzu, haklı olarak ‘firar yasası’ olarak bilinen askerlik yasasını ve geçirdiğiniz bütçeyi konuşmamasını sağlamaktı” dedi.

ABD Gazze’de ateşkesi yine veto etti

Gazze’de sekiz bin kişiye sığınak olan Nasır Hastanesi hizmet dışı