Devlet zeytinyağı ihracatından da kesintiye başladı

Bütçe açığını azaltmak için vergileri arttıran, ek vergiler getiren hükümet zeytinyağı ihracatında maden buldu. Dökme ve varil zeytinyağı, ihracatında Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu (DFİF) primi kesintisi yapılacak mallar listesine yeniden eklendi ve zeytinyağı ihracatında fon kesintisi geri getirilmiş oldu. Böylece ihracatta devlet yardımları başlığı altında en önemli teşvik araçlarından olan DFİF’te kesintiye gidilmiş oldu. Resmi Gazete’nin dünkü sayısında yayımlanan DFİF hakkında kararda değişiklik yapılmasına ilişkin Cumhurbaşkanı kararına göre, zeytinyağından kilogram başına 20 euro cent DFİF kesintisi yapılacak. Zeytinyağında fon kesintisi 1997’de Necmettin Erbakan’ın başbakanlığı döneminde kaldırılmıştı.

Ticaret Bakanlığı ziyareti işe yaradı

Edinilen bilgiye göre ağırlıklı olarak iç piyasaya satış yapan şirketlerin temsilcileri geçen hafta zeytinyağı konusundaki sıkıntıları görüşmek üzere Ticaret Bakanlığı’nı ziyaret ettiler. Ziyarette ‘aşırı  ihracat’ nedeniyle iç piyasada fiyatların şiştiği ve bu nedenle de ihracatın makul düzeyde yapılması için düzenleme gerektiği dile getirildi. Şirketlerin yakınması kaynak arayışında olan hükümetin bir hafta içinde 26 yıl önce terk edilmiş uygulamaya geri dönmesine neden oldu.

Kuraklık Avrupa’da zeytinyağı fiyatlarını yüzde 75 artırdı

Zeytinyağı ihracatı patladı

Son iki yılda İspanya başta olmak üzere Güney Avrupa ülkelerinde etkili olan kuraklık, zeytinyağı fiyatlarının rekor seviyelere yükselmesine neden olurken Türkiye’nin ihracatını da rekor düzeyde arttırdı. Financial Times gazetesinin aktardığı bilgiye göre, ilk olarak eylül ayında kilo başına 4 euronun (116 TL) üzerine çıkan zeytinyağı fiyatı, dünyanın en büyük üreticisi İspanya’nın yanı sıra İtalya ve Portekiz’de artan sıcaklıklar ve yağış eksikliği nedeniyle  yüzde 75 oranında artarak 7 euronun (205 TL) üzerine çıktı. Bu gelişme geçen sezon 400 bin tonla rekor düzeyde rekoltenin gerçekleştiği Türkiye’nin işine yaradı.

Ayvalıklı zeytinyağı ihracatçısı Halil Aykut, Türkiye’nin bu sezon şimdiye kadar 140 bin ton zeytinyağı ihracatı gerçekleştirdiğini belirtti ve şunları söyledi:

‘İhracat bu yıl gerçekten çok iyi, ülkemize döviz kazandırıyoruz. Biz ağırlıklı olarak İspanya, ABD ve İtalya’ya ihracat yapıyoruz. Yeni ürün çıkıncaya kadar Türkiye 15-20 bin ton daha ihracat yapabilir. Ancak bu kesinti biraz hızımızı kesebilir. 15 gün önce yaptığımız anlaşmanın yüklemesi ancak bugünlerde yapılıyor. Bu durumda o yüklemelerde de ton başına 200 euro kesinti olacak ve biz de kar edeceğiz derken ancak başa başı yakalayabileceğiz. Bu yıl havaların sıcak geçmesi nedeniyle rekolte düşük olacak ve içeride ihracat azalsa bile fiyat artacak. Şu anda biz ihracat için mal alırken kilosuna 200 TL ödüyoruz. Önümüzdeki hafta fiyatın daha da artmasını bekliyoruz.’

Ağırlık olarak iç piyasaya zeytinyağı veren bir şirketin adının açıklanmasını istemeyen yöneticisine göre ihracatçı, kesinti nedeniyle artacak  maliyetini yabancı alıcılara aktarabilir. Çünkü Avrupa’da durum kötü olmaya devam ediyor. ‘İlk başta ihracatçı bir miktar etkilenir ama sonra işler toparlanır’ diyor bu kaynak ve şunları söylüyor:

‘Geçen yıl olağanüstü bir rekolte vardı. Ancak bu sezon zeytinin tomurcuklanma döneminde gece ile gündüz arasındaki ısı farkı ve kuraklık zeytinyağı rekoltesinin ancak 180-200 bin ton arasında gerçekleşmesine neden olacak. İspanya’da rekoltenin toparlandığı anda bizim ihracatçı zorlanır.’

Dünya kayıtlara geçen en sıcak haftayı yaşadı, yeni rekorlar da yolda

İspanya’ya ithalat 26 kat arttı

Kuraklık nedeniyle darboğaza düşen İspanya’ya yapılan zeytinyağı ihracatı ise yılın ilk 6 ayında 26,8 kat birden arttı. İspanya’ya 2022 Ocak-Haziran döneminde 7,6 milyon dolarlık zeytin ve zeytinyağı ihracatı yapan Türkiye, 2023 Ocak-Haziran döneminde bu ihracatını 203,9 milyon dolara çıkardı. Aynı dönemde İtalya’ya yapılan ihracat ise, 1,2 milyon dolardan 30 milyon dolara fırlamış bulunuyor.

Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre, Türkiye’nin zeytin ve zeytinyağı ihracatı 2023 Ocak-Haziran döneminde geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 190 oranında artarak 559,8 milyon dolara yükseldi.