‘Hep kahır’ temalı bir haftayı daha geride bıraktık
Arjantin’de yıllık yüzde 160’ı geçen enflasyon kiracıları zorlarken yeni Başkan Milei kira zamlarına ilişkin sınırlamayı kaldırdı. Bu kararın kiraları daha da yükseltmesinden endişe eden halk protestolara başladı.
Türkiye’de olduğu gibi Arjantin’de de halk kiralık konut sorunuyla boğuşurken yeni başkan Javier Milei çareyi kiralık konut piyasasına ilişkin sınırlamaları kaldırmakta buldu. Üç haneli enflasyon yüzünden kiralık ev fiyatları hızla artarken zam sınırlaması nedeniyle pek çok ev sahibi evini boş bırakmaya başladı. Kriz nedeniyle Milei sınırlamaları kaldırma kararı aldı. Ancak kararın kira fiyatlarını daha da yükseltmesinden endişe ediliyor.
Üç haneli enflasyon, sıkı düzenlemeler ve dolar kullanan yabancıların akını kentin kiralık konut piyasasını altüst ederken ev sahipleri Buenos Aires’teki her yedi evden birini Arjantin pezosu ile kiralamak yerine boş bırakıyor.
Ülkede kasım enflasyonu yıllık yüzde 160,9 seviyesinde. Ayrıca ekonomik sorunlar ülkenin işlevsiz maliyesini düzeltmek için “şok terapisi” vaat eden yeni başkan Javier Milei’nin kasımdaki başkanlık seçimlerindeki zaferinde büyük etken.
Ev sahiplerinin kiraları belirlemekte ve güvenilir şekilde toplamakta zorlanmasına neden olan enflasyonun yol açtığı aksaklığın bir işareti olarak, başkentteki 1 milyon 586 bin 200 evin aylık ortalama 228 bin 500’ü boş kaldı.
Ancak boş evlerin sayısı artarken bile Buenos Aires sakinleri yaşayacak yer bulmakta zorlanıyor. Şehir sakinlerine göre Buenos Aires son 30 yılın en kötü konut kriziyle karşı karşıya. Başkentte yönetici asistanı olarak çalışan 39 yaşındaki Gastón Levy yerel halk için yeni bir daire bulmanın imkansız hale geldiğini söyledi. Buenos Aires’te oturduğu eve 46 bin peso kira ödeyen Levy bölgede ev kiralarının 400 bin pesodan başladığını belirtti. Milei de bu zorluklar karşısında Arjantin’in kira yasasını hedef aldı. Yeni başkan çarşamba gecesi ülke ekonomisini kuralsızlaştırmaya yönelik 300’den fazla önlemi zorunlu kılan kapsamlı bir acil durum kararnamesini açıkladı. Kararname Arjantin’in konut kiralama yasasını ortadan kaldırıyor.
2020’de kabul edilen ve ekim ayında güncellenen yasa sözleşmeler için minimum üç yıl süre belirliyor ve ev sahiplerinin fiyatları yılda yalnızca iki kez artırmasına izin veriyordu. Kiracı dernekleri yasanın kiracıları koruduğunu söylerken emlakçılar öngörülemeyen enflasyon karşısında yasanın ev sahiplerini sözleşme yapmakta isteksizleştirdiğini söylüyor.
Kararların ardından binlerce kişi Milei’yi protesto etmek amacıyla sokaklara döküldü. Başkent Buenos Aires’teki sembolik Mayıs Meydanı’na (Plaza de Mayo) yürüyen göstericiler ülkedeki ticaret birliklerine “genel greve gitmeleri” çağrısı yaptı.
Arjantin basınında geçen hafta çıkan haberlerde hükümetin pesoyu dolar karşısında yüzde 54 oranında devalüe edeceği ve enerji ile ulaşımdaki sübvansiyonları da azaltacağı bildirilmişti. Ülkede yaklaşık 365,50 Arjantin pesoya karşılık gelen dolar kurunun 800 pesonun üstünü görmesi bekleniyor. Arjantin’in yeni devlet başkanı Javier Milei’nin Ekonomi Bakanı Luis Caputo sosyal medyadan yaptığı açıklamada ciddi bir mali krizle boğuştuklarını ve bunun aşılması için bir takım önlemleri devreye aldıklarını belirtti. Ülkeyi zor günlerin beklediğinin altını çizen Caputo “Birkaç ay boyunca özellikle enflasyon açısından daha kötü olacağız. Bu şekilde devam edersek hiperenflasyona gideceğimizden şüpheniz olmasın” demişti.