Hem deprem bölgesindeki yoğun inşaat faaliyeti hem de büyükşehirlerde artan kentsel dönüşüm nedeniyle inşaat işçisine ihtiyaç arttı. İhtiyaç nedeniyle sektörde günde iki bin TL, ayda 40 bin TL’leri bulan ücretler verildiği, buna rağmen çalışan bulmakta zorluk yaşandığı belirtiliyor.
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Hakan Şişik inşaat sektöründe mavi yakalılar konusunda sorunlar yaşandığını söyledi. Bu problemin nedeninin son 15 yıla dayandığını ve son yıllarda usta-çırak ilişkisinde daha büyük kopukluklar yaşandığını aktaran Şişik “Eleman sıkıntısı nedeniyle çıraklar daha işin inceliklerini öğrenmeden usta konumuna geliyor. Türk inşaat firmalarının yurt dışında birçok projesi var. Pandemi döneminden sonra bu firmalar kalifiye elemanları yurt dışına götürdü. Bunun sonucunda sektörde sıkıntı baş gösterdi. Yaşanan enflasyonist ortam da sorunu tetikleyince kalifiyeli eleman bulmada açık ortaya çıktı” dedi.
Deprem inşaat işçisine talebi patlattı, sanayide çalışan sayısı ise düşüyor
Vinç operatörü bulunmuyor
Şişik bu soruna paralel olarak 6 Şubat’taki asrın felaketinden sonra birçok inşaat firmasının deprem bölgesinde faaliyette olduğuna ve büyükşehirlerdeki işçilerin buraya yöneldiğine dikkati çekti.
Bu durumu fırsata çevirmeye kalkanlar da olduğunu vurgulayan Şişik sözlerini şöyle sürdürdü: “Müteahhidin en büyük sorunu zaman. Zamanla yarıştığı için kalfa, sıvacı ya da boyacı ihtiyacı olduğunda, eleman bulmakta sıkıntı yaşadığında, rayicin üstünde ücret ödemek zorunda kalıyor. Piyasadaki meslektaşlarımızdan duyuyoruz; günlüğü iki bin liraya işçi zor bulunuyor. Bu dönem vinç operatörleri ise hiç bulunamıyor. Onlara aylık 100-150 bin lira ödeniyor. 6 Şubat’taki depremden sonra 11 ilde başlatılan inşaatlar nedeniyle kalifiye elemanların bölgeye gitmesi İstanbul başta olmak üzere büyükşehirlerde işçi bulma konusunda sıkıntı yarattı.”
Geçici işçi ithalatı yapılmalı
Bu sorunu çözmek için geçici işçi ithalatı yapılabileceğini, bunun geçici çözüm olduğunu ve dönemsel olarak yapılması gerektiğini de kaydeden Şişik soruna kalıcı çözüm getirmek için meslek okullarına önem vermek gerektiğini söyledi. “Her aile çocuğunun mimar, mühendis olarak yetişmesini istiyor ama sektör ara eleman bulmakta zorlanıyor. Bunun için AYİDER olarak ilgili bakanlıklarla görüşme yapacağız. Çözüm için acilen meslek okullarının da söz sahibi olması lazım. Sektör için ara eleman yetiştirilmesi gerekiyor. Çözümün odağına meslek okullarını koymalıyız” diyen Şişik yurt dışından işçi ithal etmenin tepki çekeceğini dile getirdi. Tepkilerin sorunu ortadan kaldırmayacağını ancak bu çözümü mevcut sorunu aşmak adına geçici bir merhem olarak gördüklerini de anlatan Şişik “Türk işçi standardını yakalayabilecek ülke olarak Pakistan’ı uygun görüyoruz. Ancak bu konuda sıkı kontrol gerekiyor, çalışma süresinin bitiminde işçilerin ülkelerine dönmesi sağlanmalı. Ancak bu sorunun asıl çözümü meslek okullarının aktif hale getirilmesi. İstanbul’daki deprem riski de göz önünde bulundurularak çözüm üretilmeli” diye konuştu.
AYİDER üyesi müteahhit Melih Tavukçuoğlu da depremin adından devletin başlattığı özverili imar çalışmaları nedeniyle Türkiye’nin her bölgesinden inşaat işçilerinin bölgeye gittiğine dikkati çekti. Bu nedenle büyükşehirlerde inşaat sektöründe kalifiye eleman sıkıntısı çektiklerine işaret eden Tavukçuoğlu şöyle devam etti: “Sektörün en önemli sorunu ara eleman yetişmemesi. Üniversitelerden çok sayıda mimar, mühendis mezun ediyoruz ama ara eleman yetiştiren meslek ve teknik liselerimiz yeterli değil. İnşaat sektörü riski yüksek bir iş kolu. Kışın soğukta, yazın sıcakta çalışmak gerekiyor. O yüzden herkes çalışmak istemiyor. Bu da ücretlere yansıyor. Bazen kalfa, kalıpçı ustası ya da vinç operatörü bir mimar ve mühendisten daha fazla maaş alabiliyor. Bugün iyi bir ustanın yevmiyesi 2 bin 500 liradan aşağı değil. Vinç operatörünün aylığı ise 80 bin liradan başlıyor. Düz bir işçinin yevmiyesi de 1500 lira civarında. Bir vinç ve makine operatörü kolay yetişmiyor. En az 5-10 yıl deneyim gerekiyor. Aynı şekilde kalfalık için de bu kadar deneyim gerekiyor. İyi bir usta için 3-5 yıla ihtiyaç var. ”
Teknik lise talebi
Deprem Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Başkanı Sinan Türkkan ise İstanbul’daki yaklaşık 1 milyon 200 bin konutun 600’ünün problemli olduğunu belirterek her binanın yıkılıp yeniden yapılamasına gerek olmadığını, güçlendirerek de depreme dayanıklı hale getirilebileceğini söyledi. Onarım ile güçlendirmenin karıştırıldığını söyleyen Türkkan “Bir binanın yıkılıp yeniden yapılmasının 3’te 1 maliyetine binalar güçlendirilebilir. Yıkılıp yeniden yapılan bina için 18 ay gerekirken güçlendirme ile altı ayda bina oturulabilir hale geliyor. Maliyeti de aynı şekilde düşürüyor” dedi.
Güçlendirme konusunda inşaatta çalışacak işçilerin daha kalifiye olması gerektiğinin altını çizen Türkkan “11 ilde inşaat çalışmaları devam ettiği için İstanbul’da güçlendirme alanında teknik ve kalifiye eleman bulmakta ciddi sıkıntı yaşıyoruz. Özellikle İstanbul’da kentsel dönüşüm nedeniyle inşaat sektörünün eleman ihtiyacı var ama karşılanamadığını görüyoruz. Hızlı şekilde ara eleman yetiştirme konusunun ele alınması ve teknik liselerin sayısının artırılması lazım” diye konuştu.
Türkkan yurt dışından işçi getirmek yerine ülkedeki yabancıların eğitilip inşaat sektörüne kazandırılmasının daha iyi olacağını dile getirdi.
Kule vinç operatörünün maaşı 80 bin liradan başlıyor
Yaklaşık 12 yıldır kule vinç operatörü olarak çalışan İsmail Aydemir mesleğe başladığında bir yıl eğitim aldığını vurgulayarak zor ve riskli bir iş yapmasına rağmen mesleğini sevdiğini söyledi. Aydemir vinçin tepesine çıkmak için metrelerce tırmandığını, bina yükseldikçe tırmanma mesafesinin yükseldiğini, yükseklik korkusu olsa bu işi yapamayacağını ve genellikle sekiz saat çalıştığını, ancak duruma göre 12-13 saat de mesai harcayabildiğini belirtti. Yüksek maaş eleştirilerine de değinen Aydemir şöyle dedi: “Buna anlam veremiyorum. Maaşımız 80 bin liradan başlıyor ama iş öyle kolay bir iş değil. Aldığımız her kuruşu fazlasıyla hak ediyoruz. Yapmak isteyen ve cesareti olan varsa gelsin yapsın. İstanbul’da inşaat şirketinin konteynerinde kalıyorum. Eşim, çocuklarım Sivas’ta yaşıyor, üç ayda bir onları görmeye gidiyorum. Kendi ihtiyaçlarımı karşıladıktan sonra maaşımın büyük bir kısmını aileme gönderiyorum. Çocuklarım ve eşim beni o vincin tepesinde görünce korkuyor, endişeleniyor. Birçok arkadaşım maaşından dolayı vinç operatörü olmak istiyor, ‘Gelin öğreteyim’ diyorum ama yükseğe çıkmaya korkuyorlar.”
İnşaat ustalarının ücretleri Avrupa’yı yakaladı
AYİDER Başkanı Hakan Şişik, inşaat sektöründe mavi yakalılar konusunda sorunlar yaşandığını söyledi. 
Oyunlar ve Bulmacalar