Anagold’un Türkiye Müdürü gönderilen çatlak fotoğraflarını üç gün sonra görmüş

Erzincan’ın İliç ilçesinde Anagold Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş.’nin 2010 Aralık’tan beri altın üretimi yaptığı Çalık Holding’in de ortak olduğu Çöpler Maden Sahası’nda istiflenen siyanürlü toprak 13 Şubat’ta saat 14.28’de kaydı. Dokuz işçi toprak altında kaldı ve günlerdir de toprağın altında. Arama-kurtarma çalışmaları iki gün önce toprak kayması riski nedeniyle durduruldu.

Erzincan Cumhuriyet Başsavcılığı’nın başlattığı soruşturma ise devam ediyor ve Başmühendis Murat Bayraktar, Mühendis Şenol Demir, Vardiya Amiri Soysal Doğan, Saha Sorumlusu Abdülkadir Cansız, Saha Yetkilisi Hüseyin Üstündağ ve Şirket Vekili Kanada uyruklu Iain Ronald Guille tutuklu.

Maden alanında titreşim kaydı tutan A.R.K ve Saha Görevlisi M.T ise adli kontrol şartıyla serbest bırakıldı. Madeni ocağını işleten şirketin “Türkiye Ülke Müdürü” Cengiz Yalçın Demirci de bilirkişi raporu tamamlanmadığı gerekçesiyle 18 Şubat’ta serbest bırakıldı. Cengiz Yalçın Demirci yalnızca altı saat gözaltında kaldı.

T24’ten Cengiz Anıl Bölükbaş’ın haberine göre Cengiz Yalçın Demirci ifadesinde mailine gönderilen üç adet çatlak fotoğrafını üç gün sonra gördüğünü söyledi.

6 Şubat 2024’ten itibaren Anagold Madencilik A.Ş Yönetim Kurulu Başkanı olarak göreve başladığını söyleyen Demirci 2022 Eylül ayı itibariyle Anagold Madencilik’teki sorumluluğunun finans üst mercileri koordinasyonu, bütçe onay hazırlıkları, ortaklık ve ilişkileri, finansal raporları SSR üst yöneticilerine ve Çalık Holding üst yöneticilerine bildirip bunun koordinasyonunun üstlere aktarmak olduğunu söyledi.

‘Teknik konular dışındaki konulardan sorumluyum’

2022 Eylül ayından önce SSR Mining şirketinin dünyadaki maden arama ekibinin başında olduğunu belirten Demirci “O dönemde Anagold Madencilik ile herhangi bir bağlantım yoktu ama görevim nedeniyle maden arama ekibinde bulunduğum için burada da o işlemleri ekibimle yerine getirmiştik. Bunu SSR Mining şirketi kapsamında yürütmüştüm. Anagold Madencilik A.Ş.’te şirketin direktörleriyle iletişim halindeyim. Onlar buranın finansal işleyişi hakkında bana rapor sunar. Teknik konuları ise burada görev yapan Iain’e bildirirler. Ülkedeki işleyiş, madenin durması ile ilgili teknik bir sıkıntı olduğu durumda Iain bana bildirmektedir. Örneğin madenin durdurulması finansal olarak şirketi ilgilendirdiği için bu durumu bana bildirmekle yükümlüdür. Her ne kadar Kenan Özdemir Iain’in alt konumunda çalışan ise de Iain bu durumu direkt bana bildirmekle yükümlüdür” dedi.

Anagold Madencilik şirketinin Türkiye müdürü olarak görev yaptığını ve Türkiye’de bulunan bütün şirketler için üç ayda bir düzenli aralıklarla toplantılara geldiğini söyleyen Demirci “Ben buradaki olağanüstü durum nedeniyle inisiyatif alarak geldim. SSR Mining şirketinde Iain Ronald benim bir alt birimimdir. Ama şirket nezdinde her ikimiz de aynı pozisyonda çalışmaktayız. O teknik konulardan sorumlu, ben de teknik konular dışındaki konulardan sorumluyum” diye konuştu.

Anagold Madencilik’in Iain Ronald Guille’den sonraki sorumlusunun madenin operasyon müdürü Kenan Özdemir olduğu söyleyen Demirci onun şu an geçici görevle ABD’de olduğunu, ama faciadan sonra Türkiye’ye gelmesi için talepte bulunulduğunu belirtti. Kenan Özdemir’in ne cevap verdiğini bilmediğini söyleyen Demirci “Onun yerine şu an vekaleten Abdulkadir Cansız bakmaktadır. Vekaleten bakan kişi baktığı kişinin bütün sorumluluklarını alır” dedi.

‘Üç gün sonra maili gördüm’

Madendeki göçüğün olduğu gün şirkette toplantısı olmadığını ve olaydan Anagold Madencilik Halkla İlişkiler Koordinatörü Onur Acar’ın araması üzerine haberi olduğunu ileri süren Demirci, Acar’ın gürültü duyduğunu ve sesin liç sahasından geldiğini söylediğini anlattı. Onur Acar’ın bu bilgiyi kişisel ilişkileri nedeniyle verdiğini belirten Demirci şunları söyledi:

“Olay hakkında detaylı bilgi almak için oradaki kişilere ulaşmaya çalıştım. 1.5 saat sonra olayın detayı ile ilgili mail geldi. Ben Iain ile görüştüm. Kendisine bütün operasyonu durdurmayı unutmaması gerektiğini söyledim. O da zaten durdurduğunu söyledi. 24 saat boyunca bütün durumdan haberdar oldum. Ben de hemen üstüm olan Bill Macnevin’i aradım. Olaydan haberdar olduğunu söyledi. Bana herhangi bir talimat vermedi. SSR Mining şirketindeki beş kişilik üst yönetici kadrosuyla online toplantı yaparak yapılması gereken hususları görüştüm. Gerekli bilgileri toplayarak 16 Şubat’ta Türkiye’ye geldim. Olaydan iki saat önce Iain benim mail adresime bilgilendirme amaçlı üç adet çatlağın fotoğrafını ve alınan önlemlere ilişkin maili gönderdi. Ben maili saat farkı nedeniyle görmemişim. Hatta olaydan sonra direktör arkadaşların uyarması sonucunda maili olaydan üç gün sonra gördüm. Böyle durumlarda oradaki sorumlu bütün üst yöneticilere bilgi amaçlı mailler atmaktadır. Bunlar rutin bilgilendirme amaçlıdır. Iain aslında benden talimat almak için bu maili atmış değildir. Böyle durumlarda maden sahasının çok tehlikeli sınıf kategorisinde bulunması nedeni ile en alttaki işçinin dahi durdurma yetkisi bulunmaktadır. Buradaki durumda en yetkili kişi Iain’dir. Zaten o da durdurma kararı vermiş. Ancak neden söz konusu yerde incelemeler yapıldığını bilmiyorum.”

Yığın liç sahasının kuruluşu ile ilgili herhangi bir bilgisi olmadığını iddia eden Demirci o dönemde SSR Mining şirketinde görevli olmadığını söyledi. Teknik konular ile ilgili hiçbir şekilde bilgilendirilmediğini dile getiren Demirci şunları anlattı:

“Buranın denetimini, kimin hangi aralıklarla ne şekilde yaptığını bilmiyorum. Bildiğim kadarıyla olay nedeniyle dokuz işçi halen bulunamamıştır. Bunların hangi görevde, hangi şirkette çalıştıklarını tam olarak bilmemekle birlikte dört işçinin Anagold işçisi diğerlerinin ise alt yüklenici işçisi olduğunu biliyorum. Ben alt yüklenicilerin de kimler olduğunu bilmiyorum. Bu kişilerin hangi amaçla yığın liçinde olduğunu da bilmiyorum. Kaybolan dokuz işçinin de görevlerini bilmiyorum. Ben olay öncesinde kimseye herhangi bir talimat vermedim. Çünkü haberdar değildim. Haberdar olsam durdururdum. Bu olaya neyin sebebiyet verdiğini bilmiyorum. Radar sistemindeki uyarı hakkında uyarının ne şekilde olduğunu hangi ivmede olduğunu bilmemekteyim. 2023 yılı aralık ayında radar sisteminde ait cihazların bu yılki bütçeye girdiğini biliyorum. Hatta alımı ile ilgili onay alındığını bilmekteyim. Bu cihazlar yurt dışından alındığı için alım süreci uzamış olabilir. Normalde belirli aralıklarla rutin patlamalar olmaktadır. Ancak olayın olduğu gün patlama yapılıp yapılmadığını bilmiyorum. Eğer olmuşsa da yığın liç sahasında tehlike arz edip etmediğini bilmiyorum. Konteynerlerin oraya ne şekilde kimin talimatı ile konduğunu bilmiyorum. Çatlaklar ile ilgili patlama birimine bilgi verilip verilmediğini bilmiyorum. O gün solüsyon sisteminin durdurulup durdurulmadığını bilmiyorum. Kimin ne şekilde önlem alıp almadığını sonradan öğrendim. Zaten bu konuda talimat verme yetkim bulunmadığı için bilgim de bulunmamaktadır. Projelerin denetlenip denetlenmediğini bilmiyorum. Üzerime atılı suçlamaları kabul etmiyorum.”

Faciada dokuzuncu gün: Bu kirli toprağı alsınlar çocuğun üstünden