Instagram’a Haniye engelinde son durum: BTK engelletti, mahkeme karar verecek

Dünya çapında iki milyardan fazla kullanıcısı olan Instagram bu sabah Türkiye’de engellendi. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) verdiği kararla fotoğraf ve video paylaşma platformunu engelleyince sebebi merak konusu oldu. Çünkü Twitter daha önce böyle engellemelerle karşılaşsa da Instagram sansürü bir ilk.

CNBC-e tarafından edinilen bilgiye göre BTK Başkanlığı, Instagram’ı erişime engellerken resen kapatma yetkisini kullandı. Buna göre; BTK Başkanlığı Filistin ve İsmail Haniye suikastı sonrası paylaşımlara getirilen engeller nedeniyle bu kararı aldı. Resen kapatma kararlarında 24-48 saat arasında mahkeme kararı alınması gerekiyor. CNBC-e’ye bilgi veren BTK kaynakları “Mahkemeden kararın bugün alınmasının beklendiğini” söyledi. BTK’nın neden bunu istediğine dair dilekçeye ulaşan yok. Yani neden erişim engeli getirildiği net değil. Ancak NTV canlı yayınında aktarılana göre BTK, kapatma kararını ‘katalog suçlara uyulmadı’ diyerek açıklıyor.

AYM paylaşımını sildi

Bu gelişme konuşulurken Anayasa Mahkemesi (AYM) bir açıklama yapmıştı ama bu paylaşım kısa sürede silindi. AYM’nin X hesabından yaptığı paylaşımda “İletişim Başkanlığının Basın Özgürlüğü ve İfade Özgürlüğüne Müdahale Etmesine İmkan Tanıyabilecek Kuralların İptali” ifadeleri yer alıyordu.

Açıklamanın değerlendirme kısmında “Sonuç olarak kuralların CBK ile düzenlenemeyecek yasak alana ilişkin düzenlemeler içerdiği anlaşılmıştır” denmişti.

Söz konusu paylaşımın ardından AYM’nin resmi internet sitesine de erişim sağlanamadı. AYM erişim sağlanamaması üzerine X hesabından açıklama yaptı. Açıklamada, “66 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi’nin bazı kurallarını iptal eden 2020/88 esas sayılı kararımız 2/8/2024 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanmış olup erişime açıktır. İnternet trafiğindeki yoğunluk nedeniyle sitemize erişim şu anda sağlanamamaktadır” dendi. Konuyla ilgili ayrıntılı haberimize bu linkten ulaşabilirsiniz.

Altun’dan Instagram’a tepki gelmişti

Bu kararın ilk yorumu Filistin ve İsmail Haniye suikastıyla ilgili olduğu yönündeydi. Çünkü İletişim Başkanı Fahrettin Altun, 31 Temmuz tarihinde “Heniye’nin şehadetinden dolayı insanların taziye mesajını yayınlamamasını herhangi bir sebep göstermeden sosyal medya platformunu Instagram’ı da ben de kınıyorum. Bu, çok açık ve net bir sansürdür” demişti.

Haniye paylaşımları engelleniyordu

Peki Altun bunu neden demişti? Oyuncu Sinan Albayrak da şahsi Instagram hesabından Haniye ile ilgili üzüntü içeren paylaşımını yayınladı. Sosyal medya uygulaması, paylaşımı çok hızlı bir şekilde kaldırdı. Albayrak’a bir gerekçe sunmadan ‘fotoğrafını kaldırdık’ demişti. Malezya Başbakanı’nın gönderisi de silinmişti. Başbakan Enver İbrahim’in Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Haniye ile görüşmesine dair paylaşımını kaldırdığı için Malezya Başbakanlık Ofisi, bir açıklama yapmış ve İbrahim’in 14 Mayıs’taki Katar ziyareti esnasında Haniye ile görüşmesine dair paylaşımını kaldırdığını belirtmişti. Bu olay henüz Haniye ölmeden önce yaşanmıştı.

Erdoğan önce paylaştı sonra sildi

Erişim engeli sürerken Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Instagram hesabından paylaşım yaptığı ortaya çıktı.

Erdoğan’ın Instagram hikayesinde ‘Hayırlı Cumalar’ mesajı paylaşıldı. Paylaşım bir süre sonra sosyal medyada gündeme gelmesiyle kaldırıldı.

Erdoğan’ın önce paylaşıp sonra sildiği paylaşım

Ulaştırma ve Altyapı Bakan Yardımcısı Ömer Fatih Sayan engelleme kararından saatler sonra bir açıklama yaptı ve “Batılı ülkeler söz konusu olduğunda, sosyal medya platformlarının Katalog Suçlar başta olmak üzere birçok konuda hızlıca tedbir aldıklarını görüyoruz. Biz de baştan beri aynı hassasiyeti ve adil duruşu talep ediyoruz. Bu platformlar, kurallarına uydukları ülkelerde sundukları güvenli, temiz ve adil içerik mekanizmasının Türkiye’de de geçerli olmasını istiyoruz. Sağlayıcıların uyguladığı bu çifte standart, tüm dünya için ortak bir sorun. Şöyle bir hatırlayalım; gelin ülkemizde temsilcilikler açın, insanımızın hak ihlallerinin önüne geçelim dedik” dedi.

Instagram yetkilerinin Türkiye’ye gelmek istemediğini söyleyen Sayan sözlerini şöyle noktaladı:

“Gelmek istemediler. Kendilerine bildirilen suçlara karşı gereken adımları yerine getirmediler. Birlikte daha temiz bir internet inşa edelim, milletimiz muhatap bulsun dedik, bir takım sanal ofislerle göstermelik işler yaptılar. Yaptığımız kanun değişiklikleri ile tüm bu arkadan dolanmaların önüne geçtik. Görüyoruz ki aynı anlayışı hala sürdürmeye çalışıyorlar. “Bildiğimi okurum, istediğimi yayınlarım, istediğimi yayınlamam” diyorlar. Biz bunu kabul etmedik, etmeyeceğiz. Değerlerimize saygı duyan, dezenformasyonsuz, daha temiz ve güvenli bir sosyal medya tesis etmek için ne gerekiyorsa yapacağız.”

AYM gerekçeli kararı yayınlandı, Can Atalay’ın avukatları tahliye için başvurdu