Galatasaray, Fenerbahçe, Beşiktaş… Hareketli perşembe
Olaylı Fenerbahçe-Trabzonspor maçının ardından gelecek cezalar, adli süreç ve ihmal iddiaları gündemde. Eski savcı Ruşen Gültekin, emekli Emniyet Müdürü Feramuz Erdin ve spor hukukçusu Aysu Melis Bağlan tüm soruları 10Haber için yanıtladı.
Fenerbahçe’nin Trabzonspor’u 3-2 mağlup ettiği maç sportif rekabetten çok maç sırasında ve sonrasında yaşanan olaylarla gündemde. Maç sırasında tribünden yağmur gibi yağan su şişeleri, demir paralar, Fenerbahçe ceza sahasına düşen meşale adeta maç sonunda yaşanacakların habercisi gibiydi. Maç bitti, Fenerbahçeli futbolcular orta yuvarlakta sevinmeye başladı. O anda sahaya giren maskeli bir kişi futbolculara saldırdı ve arkasından yüzlerce kişi daha. Tribünden inenler ciddi bir güvenlik ya da polis engellemesiyle karşılaşmayınca futbolcularla taraftar tekme tokat birbirine girdi. Teknik heyetler ve sahaya girme yetkisi olanlar da kavgaya karıştı. Birçok futbolcu dövüldü, olaylar soyunma odasında da sürdü.
Yaşananların ardından şimdi kulüplerin, futbolcuların, saldırgan holiganların alacakları cezalar ve yaşananlarla ilgili yetkililerin ihmalleri gündemde. İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya 12 holiganın gözaltına alındığını duyurduğu sosyal medya paylaşımında içeri giren maskeli kişinin Passolig sahibi olmadığını söyleyerek bir ihmali duyurdu. Çünkü Türkiye’deki tüm statlara girmek için kimlik bilgilerinin tanımlı olduğu bu karta sahip olmak gerekiyor. Bu kişinin içeri nasıl girdiği soru işareti. Öte yandan maçtan sonra bazı taraftarların ‘Yeterince aranmadık’ sözleri de böyle bir maç için dikkat çekici. Ayrıca Yerlikaya gözaltına alınan kişilerin evlerinden, otelden ya da yoldan alındığını duyurdu. Yani olay anında bu kişilerle ilgili bir gözaltı kararı uygulanmadığını buradan öğrendik.
10Haber’e konuşan eski Cumhuriyet Savcısı ve Hukuk Doktoru Av. Dr. Ruşen Gültekin Türkiye’deki esas problemin şiddetin övülmesiyle ilgili olduğunu belirterek “Daha hakem dövmenin mürekkebi kurumadan böyle bir şey yaşanması hiç akıllanmadığımızı, ceza hukukunun ya da spor hukukunun yetersiz kaldığını gösteriyor. İnsanlar cezasına bakıp suç işlemiyor. Maçta sürekli su atılıyor, bununla ilgili saha kapatma, ilgili kulübe ceza gibi yaptırımlar var ama durdurulamıyor. Saha içinden ya da tribünden edilen küfürlerle, tehditlerle, yaralama, mala zarar verme suçlarıyla ilgili bir adli soruşturma yürüyecek. Ancak bunların hepsi ikinci planda kalacak. Çünkü bizde bu cezaların caydırıcılığı yok. Bu soruşturmaların hepsi göstermelik olacak” dedi.
Yargının sosyal medyadaki tepkilere göre hareket ettiğini söyleyen Gültekin “Bunun sebebi yargının siyasallaşması. Daha önce de Trabzon’da bu olaylar yaşandı, ama önü alınamıyor. Stada çakıların, meşalelerin girdiğini görüyoruz. Kapıda güvenlik noktaları var, üstleri aranıyor bu insanların. Bir zafiyet gösterilmese bu aletlerin içeri girme şansı yok. Önü alınabilecek sorunlarla ilgili önlem alınmadığını gösteriyor bunlar. Evet ceza kanununa göre bir soruşturma yürütülecektir ama çoğunluğu kaybolup gidecek. ‘O ben değildim’ diyecekler. Yığınlar arasında kaybolacaklar” diye konuştu.
Gültekin yargı bağımsızlığını kaybettiği için bu tip durumlarda talimat beklediğini söyledi ve devam etti:
“Siyaset ‘Burada biraz sert davranın’ demediği sürece yargı topa giremez bile. Trabzonspor, Fenerbahçe, Galatasaray ya da Beşiktaş fark etmez. Bu konularda savcı-hakim kim? İşaret gelmezse yarım yamalak yürüyecek. Burada da önceki örnekler gibi olacak. Yapanın yanına kâr kalacak aslında. Yargının ve futbolun siyasallaşması bitmediği sürece de bu sorunların önüne geçemeyeceğiz.”
Yaşananlarla ilgili iki farklı süreç işleyeceğini belirten Gültekin “Sporcuların etik kurallarıyla ilgili konular Tahkim Kurulu’na gidiyor. Mesleki etik, disiplin dediğimiz meselelerle ilgili yaptırımları bu kurul uygulayacak. İşin adli kısmında da yumruk atan futbolcu, birbirine giren teknik adam ya da taraftar için adli soruşturma yürüyecek” dedi.
Spor hukukçusu Aysu Melis Bağlan ise 10Haber’e “Artık kimsenin bu cezaları merak ettiğini düşünmüyorum. Bir yanda Türk Ceza Kanunu var bir yanda 6222 sayılı Sporda Şiddet yasası var bir yanda da Futbol Disiplin Talimatları var. Üçü de işleyecek. Kulübe biraz ceza gelecek, futbolculara ceza gelecek, talimatlara aykırı sahaya girenlere ceza gelecek. Gelecek de gelecek. Futbol Disiplin Talimatı’nın da 6222 sayılı yasanın da o kadar çok maddesi ihlal edildi ki bir sürü sevk maddesi ve soruşturma konusu var” dedi.
Türkiye Futbol Federasyonu’nun bu tip olaylarda hiçbir zaman gerekçeli karar vermediğinden yakınan Bağlan “Biz de istatistiki veri bulamıyoruz. ‘Burada şu olay olmuştu, TFF böyle yorumlamıştı’ diyemiyoruz. TFF’nin olayları nasıl yorumlayacağını bilmiyoruz. Bu ne hukukçuların, ne taraftarların ne de gazetecilerin eksikliği. TFF senelerdir kararları gerekçeli vermeyerek milleti yalnız bırakıyor. Bunun günün koşulları nasıl elverirse öyle bir karar çıkacak. Müsabakanın raporu yazılacak ama onu da göremeyeceğiz. Sadece bir haber olarak görebiliyoruz” diye konuştu.
Saldırgan holiganlarla ilgili görüşü ise şöyle: “Saldırganlarla ilgili seyirden yasaklama diye bir ceza var. Bir yıl stada giremiyorlar. Maç günü imza veriyorlar. Adli cezalar da para cezasına çevriliyor genelde. Hatırladığım kadarıyla böyle bir olayla ilgili Türkiye’de hapse giren yok” dedi.
10Haber’e konuşan emekli Emniyet Müdürü Feramuz Erdin maçtan önce güvenlikle ilgili yürütülen prosedürü “Böyle önemli derbi müsabakalarından önce valilik ilgili kolluk birimleriyle bir toplantı yapıyor. Hangi tedbirlerin alınacağı burada öngörülüyor. Müsabaka sabahında da TFF, il yöneticileri, kulüp yöneticileri bir toplantı daha yapıyor. Orada da alınacak önlemler detaylı olarak görüşülüyor. Yani olağan olarak en az iki toplantı yapılıyor öncesinde. Tüm riskler değerlendirilip önlemler alınıyor” şeklinde anlattı.
Olay anında polisin olayları ateşlememek adına stratejik olarak gözaltı yapmayabileceğini belirten Erdin “Sonrasında takip üzerine gözaltılar yapılmış, önemli olan bu” dedi.
İçeri giren yasaklı maddelerle ilgili ise “Küçük yerlerde genelde güvenlik personeli ve kolluk yerel halkı tanıyor. İçeriye giren yasaklı maddeler birilerinin yardımıyla sokulmuş olabilir” dedi.
Olayların büyümeden önlenebileceğini belirten Erdin “Normalde maç sırasında gerginlik olduğunda maç biter bitmez çevik kuvvet orta sahaya kadar gidip hakem heyetini ve gerekiyorsa takımları alması gerekiyor. Fenerbahçe takımı orta sahada toplandığı sırada bir yandan tribün önlerinde önlem alınıp diğer taraftan takımın oradan güvenli şekilde ayrılmasının sağlanması gerekiyor. Polis orada bu tedbiri almıyorsa tabii ki ihmal var” diye konuştu.