Niyet neydi akıbet ne oldu ülkesinden tuhaf manzaralar: Kitap okumak suç, kitap bir suç delili ve nihayet kitaplar gözaltında
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın dizilerle ilgili açıklama yaptıktan sonra RTÜK'ten 'Arka Sokaklar'la birlikte üç diziye gelen yayın durdurma cezasına sinema ve dizi dünyasından 20 meslek birliği ve sendikalar tepkili: 'Bu bir sansürdür. Artık yeter'
Geçen hafta yayınlanan ‘Arka Sokaklar’ dizisinde bir tarikat içerisindeki çocuk tacizi konusu işlenmişti. Dizinin başında ‘Dizideki kişi, kurum ve olaylar tamamen hayal ürünüdür. Gerçek kişi, kurum ve olaylarla doğabilecek benzerlikler tamamen tesadüftür’ yazsa da sosyal medyada birtakım hesaplar ‘Müslümanları sapkın ve tacizci olarak gösteren diziyi protesto ediyoruz’ diyerek diziyi RTÜK’e şikayet edince RTÜK Başkanı Ebubekir Şahin ‘RTÜK: Sansür kurulu değildir’ diyen bir açıklama yapmıştı.
Fakat bu açıklamadan birkaç gün sonra Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan “Son yıllarda film ve diziler aile ile birlikte dini değerlerimizi hedef alıyor. Sarıklı sakallı baş örtülü cübbeli vatandaşlarımıza itibar suikastı yapılıyor” deyince RTÜK harekete geçti ve ‘Arka Sokaklar’, ‘Deha’, ‘Sahipsizler’, ‘Yabani’ dizilerine cezayı kesti. ‘Toplumun milli ve manevi değerlerine ayrıkı’ yayın yaptıkları gerekçesiyle dizilere ikişer kez yayın durdurma ve idari para cezası verdi.
Yaşananlar karşısında sinema ve dizi sektörü tepkili. Sinema Eseri Sahipleri Federasyonu, Sinema Oyuncuları Meslek Birliği, Belgesel Sinemacılar Birliği, Senaryo ve Diyalog Yazarı Sinema Eseri Sahipleri Meslek Birliği, Türkiye Sinema Eseri Sahipleri Meslek Birliği, Sinema ve Televizyon Eseri Sahipleri Meslek Birliği, Sinema Eseri Yapımcıları Meslek Birliği, Sinema Eseri Sahipleri Meslek Birliği Oyuncular Sendikası, Sinema Emekçileri Sendikası, Sinema TV Sendikası, Türk Sinema Vakfı, Çağdaş Sinema Oyuncuları Derneği, Kısa Film Yönetmenleri Derneği, Post Prodüksiyon Çalışanları Derneği, Akdeniz Bölge Tiyatro Kooperatifi Filmmor Kadın Kooperatifi, Güney Marmara Tiyatro Kooperatifi Tiyatro Kooperatifi ve Tiyatromuz Yaşasın İnisiyatifi ortak açıklamasında RTÜK’ün cezasının sansür olduğunu duyurdu:
“Tiyatro, sinema, dizi film gibi sanatın her alanında sıkça gördüğümüz sansür uygulamalarının normalleştirilmesi, sansürün kendisinden daha tehlikeli sonuçlar doğuracaktır. Cezalandırma, yasaklama, soruşturma, hedef gösterme, tehdit etme, korkutma, aşağılama, engelleme, fiziki ve sözlü saldırı, kriminalize etme, ötekileştirme gibi yöntemlerle karşımıza çıkan sansür, tüm yaratıcı alanların varoluşunu tehdit etmekte ve bir korku iklimi yaratmaktadır.
Sansür, evrensel düzeyde tüm yaratıcı alanların ortak mücadele konusu olmuştur. Ülkemizde de Anayasa’nın 64. Maddesi açık ve nettir! ‘Devlet, sanat faaliyetlerini ve sanatçıyı korur. Sanat eserlerinin ve sanatçının korunması, değerlendirilmesi, desteklenmesi ve sanat sevgisinin yayılması için gereken tedbirleri alır.’ Anayasa’da belirtildiği gibi sanat faaliyetleri, bizlerin tabiriyle ‘Sanatsal İfade Özgürlüğü’ yasalarla koruma altındadır.
Sanatsal ifade özgürlüğünün önündeki engellemeler sadece yayın durdurma, para cezası gibi yöntemlerle karşımıza çıkmıyor. Örneğin; yıllardır tadilat var gerekçesiyle son dakika iptal edilen tiyatro oyunları, ‘kamu güvenliği’ gerekçe gösterilerek iptal edilen konserler, gösteriler, sergiler, şehirlere girmesi engellenen ekipler, bakanlık tarafından verilen desteklerin geri çekilmesi, gösterimi durdurulan belgeseller ve sinema filmleri, iptal edilen festivaller…
Sansürün doğurduğu sonuçlar sadece performansların, eserlerin engellenmesi ile bitmiyor! Ekipler hedef gösteriliyor, binlerce çalışan ücretlerini alamıyor ve iş kaybına uğruyor. Artık yeter! Sansür, yasaklar ve engellemelerden dolayı nefes alamıyoruz! Emek ve meslek örgütleri olarak; sahnelerde, sinemalarda, ekranlarda, stüdyolarda her yerde ve her zaman sansürün karşısında olduk, olmaya da devam edeceğiz. Sansür normalleştirilemez. Sansüre ve sansürün yarattığı dolaylı sonuçlar karşısında tüm meslektaşlarımızı bir arada olmaya davet ediyoruz. Yalnız değiliz, bu mücadeleyi hep birlikte vereceğiz. Sanatsal ifade özgürlüğümüzün önündeki engeller kaldırılsın, sanatçı özgür kalsın.”