Hasankeyf’teki kazılarda 1600 yıllık Roma kışlası bulundu

İnsanlık tarihinin en eski yerleşim yerlerinden Hasankeyf’te arkeolojik kazılar devam ediyor. Kazılar Hasankeyf Kalesi’nde Mardin Artuklu Üniversitesi (MAÜ) Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Zekai Erdal’ın başkanlığında yürütülüyor.

İlk olarak 1984’te başlayan arkeolojik kazılarda bugüne kadar Asurlular, Sasaniler, Bizans dönemi, Dört Halife dönemi, Emeviler, Abbasiler, Hamdaniler, Mervaniler, Artuklular, Eyyubiler, İlhanlılar, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemine ait çeşitli kültür varlıkları gün yüzüne çıkarıldı.

Roma ve Uygur mirası bir arada

Tespit edilen buluntular arasında Demir Çağı’na ait pişmiş topraktan at figürü, Artuklular döneminden kalma “köpek ısırması ile akrep ve yılan sokmasına karşı şifa tası,” yine aynı döneme ait Orta Asya Uygur tipini yansıtan alçıdan insan yüzü kabartması, 13-14. yüzyıldan kalma renkli ve bitkisel bezemeli alçı parçaları yer alıyor.

Ayrıca Artuklulardan Osmanlı dönemine uzanan sürece ilişkin kulplu ve çivili tabutlarla gömülmüş Müslüman mezarlarına ulaşıldı. Geçen yıl ilk kez sağlık alanında kullanılan, üstünde tılsım, mühür ve ayetlerin olduğu şifa tası ile akik ve kemikten iki zihgire (okçu yüzüğü) ulaşılan kalede bu yıl da arkeolojik kazılar uzman bir ekip tarafından sürdürülüyor. Titizlikle yürütülen çalışmalarda Roma İmparatoru 2. Konstantius dönemine ait olduğu belirlenen 1600 yıllık askeri yapının kalıntılarına ulaşıldı. Kazı başkanı Doç. Dr. Zekai Erdal yaptığı açıklamada Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü desteği ve himayesinde 2024 yılı kazı çalışmalarının temmuz itibarıyla başladığını söyledi.

Hasankeyf’te Roma dönemine ait daha önce tespit edilemeyen buluntulara ulaşıldı.

Daha önce varlığı tespit edilemeyen Roma yapısı bulundu

Kazılarda bugüne kadar Cumhuriyet, Osmanlı, Akkoyunlular, Safeviler, Eyyübiler dönemlerine ait yapı ve malzemelere ulaşıldığını ifade eden Doç. Dr. Zekai Erdal “Aslında şöyle bir müjde verebiliriz. Tarih kaynaklarında Hasankeyf’te Geç Roma dönemine ait bir askeri yapı ve kaleden bahsedilmektedir. Ancak yapılan araştırmalarda bu Geç Roma dönemine ait yapının izine rastlanmamıştı. Sadece arşiv kayıtlarına geçen bir bilgiydi. 2024 yılı itibariyle arşiv kayıtlarında 2. Konstantius döneminde inşa edildiği söylenen ve 4. yüzyılla tarihlenen bir yapı kalıntısı ortaya çıktı” dedi.

Yapı kalıntısının temel özelliklerine değinen Erdal, Roma döneminde görülen İsodom duvar tekniğinde inşa edildiğini, derz aralığının çok ince olduğunu belirtti. Doç. Dr. Zekai Erdal şunları söyledi: “Gerek taşların boyutları gerekse büyük saray ve diğer yapılarla olan inşa teknikleri ve taş ölçüleri karşılaştırıldığında Roma dönemi mimarisi üzerine çalışan hocalarımızla yaptığımız fikir alışverişi sonucu bulduğumuz yapı kalıntısının 2. Konstantius​​​​​​​ dönemine ait olduğu söylenen askeri yapının bir parçası olduğu kazılar sonucu ortaya çıkarılmıştır.”

Anadolu’dan tarih fışkırıyor: İşte yılın öne çıkan 10 arkeolojik keşfi