Menderes’in yıktırdığı camiyi İmamoğlu yeniden yapacak

Bir zamanlar Karaköy’de Galata Köprüsü’nün girişinde sağda Aziziye Karakolu, solda Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii vardı. Ta ki Adnan Menderes’in burada caddeyi genişletmek için yaptığı imar operasyonuna kadar. Birçok mimar, şehir plancısı ve sanat tarihçisinin karşı çıkmasına karşın bu imar operasyonu yapıldı ve iki tarihi yapı, Aziziye Karakolu ve Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii 1957/1958’de yıkıldı.

Aziziye Karakolu’nun tam karşısındaki Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii’nin kaderi hayli dramatiktir. Fatih Sultan Mehmed zamanında Karaköy’de yaptırılan tekke 200 yıl içinde bakımsızlıktan harap olunca yerine iki katlı bir mescit yaptırılır. Fakat bu mescit de 1894’teki depremde tamamen yıkılır. 1903’te 2. Abdülhamid buraya cami yaptırmayı kararlaştırılır ve 1908’de mimar Raimondo d’Aronco sekizgen mimarili bu camiyi inşa eder.

Prof. Azize Batur’un “mücevher gibi” dediği caminin müezzini özel olarak seçilirmiş Prof. Semavi Eyice’nin anlattığına göre. Öyle bir ezan okumuş ki o da, İstanbul’da yaşayan yabancılar Galata Köprüsü üstünde durup onu dinlermiş. Fakat bu yapı 1957-1958’deki Menderes yıkımlarının kurbanı olur. Yıkım komitesinin gönlü caminin yok edilmesine razı gelmez, sökülerek taşınmasına karar verilir.

Cami parçalarının tek tek numaralanıp Kınalıada’ya götürülmek üzere gemiye yüklendiği biliniyor. Ancak o cami Kınalıada’ya inşa edilmedi. Caminin parçalarının peşine Afife Batur düşmüştü. Numaralandırılan parçaları İstanbul Vakıflar Bölge Müdürlüğü’ne sorduğunda gelen cevap, çoğunun taşındığı mavnadan kayıp Marmara Denizi’ne düştüğü oldu.

1957 yılında yol genişletme çalışmalarında yok edilmiş İstanbul’un mimari değeri Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii’ni altında kuracağımız Karaköy Meydanı kütüphanesi ile birlikte yeniden İstanbul’a kazandırıyoruz.

1957 yıkımlarından sonra kentsel değeri hasar gören birçok… pic.twitter.com/NzbCPW9gWA

— Ekrem İmamoğlu (@ekrem_imamoglu) November 20, 2024

İşte Menderes’in yıktırdığı bu cami yeniden yaptırılacak. Dün akşam müjdeyi İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu verdi. Yaptığı paylaşımda “1957 yılında yol genişletme çalışmalarında yok edilmiş İstanbul’un mimari değeri Merzifonlu Kara Mustafa Paşa Camii’ni altında kuracağımız Karaköy Meydanı kütüphanesiyle birlikte yeniden İstanbul’a kazandırıyoruz” dedi. Projenin detayları henüz belli deği.

20 yılda her gün neredeyse iki tarihi eser Türkiye’ye iade edildi