Türkiye’nin Kolezyum’u İzmir’in orta yerinde yüzünü göstermeye başladı

İzmir’in orta yeri Konak’ta Kubilay Mahallesi’nde tarihi Kadifekale’nin eteğinde yer alan Smyrna Tiyatrosu kazıları 2016’dan bu yana devam ediyor ve her geçen gün tiyatro daha belirgin şekilde gün yüzüne çıkarılıyor. Şimdiye kadar yapılan kazılarda 20 bin kapasiteli antik tiyatronun L şeklindeki seyirci girişi ile 21 basamak ve sahnenin belli kısmı ortaya çıkarıldı.

Kazılar devam ettikçe tiyatronun görkemi ve büyüklüğüne dair tespitler de netleşiyor. Vakti zamanında gladyatör dövüşlerinin de düzenlendiği açık hava tiyatrosunun Akdeniz’in en büyük tiyatrolarından biri olduğunu söylüyor.

Zamanının olimpiyatları burada yapılıyordu

İzmir Katip Çelebi Üniversitesi  Türk İslam Arkeolojisi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi olan kazı başkanı Prof. Dr. Akın Ersoy “Burası yaklaşık 20 bin izleyiciye sahip. Tarihte İzmir metropol kent olduğundan ticari ve ziyaret amaçlı Akdeniz’in her yerinden buraya gelenler oluyor. Roma döneminde Smyrna’da Asya Eyaleti Oyunları gerçekleştiriliyordu ve bunu günümüzün olimpiyatları gibi düşünebiliriz. Tiyatroda drama ve trajedi oyunları sergileniyordu. Dönemin en önemli etkinlikleri olan gladyatör dövüşleri burada da yapılıyordu. Yöneticiler duyurmak istedikleri ve önerdikleri haberi burada halkla paylaşılıyordu” diyerek bu tarihi açık hava tiyatrosunun nasıl kullanıldığını anlatıyor.

Bu yıl 20 kişilik bir ekiple çalışılmış. Önemli bulgular da elde edilmiş. Ersoy “Üç kademeden oluşan tiyatronun ilk kısmının ahşap olarak inşa edilmiş. Tiyatro, Roma İmparatoru Hadrianus döneminde önemli ölçüde büyütülmüş, kapasitesi artırılmış. Bu seneki kazılarda basamakların üstündeki toprak temizlendi. Bazı heykellerin kol, bacak ve parmak gibi kısımlarına ait 165 parça buluntu ortaya çıktı. Bunların çoğu Hadrianus dönemi ait. Buluntularla tiyatronun çok renkli ve hareketli sahne binasını tasavvur ediyoruz. Tiyatronun ilk kademesini iki yıl içerisinde ortaya çıkarmayı hedefliyoruz” diyor.

Smyrna Tiyatrosu için bir modelleme çalışması da yapılmıştı.

Kazılar bitince Kolezyum gibi kullanıma açılabilir

Tiyatronun tamamen ne zaman ortaya çıkarılacağını henüz belli değil ama kazı çalışmaları tamamlandığında burasının İzmir’in gözde yerlerinden biri olması hedefleniyor: “Tiyatro İzmir’deki rotalar içerisinde önemli bir lokasyon olacak. Buranın konservasyonu da gerçekleşirse birçok etkinliklere ev sahipliği yapabilecek. Türkiye’de bu büyüklükte kent içinde böyle bir tiyatro örneği yok. Batı’da bunları çok görüyoruz. İtalya’daki Kolezyum birtakım kültürel etkinlikler için kullanılıyor. Buradan da bu doğrultuda umutluyuz. Yakın gelecekte Smyrna Tiyatrosu da Batı’daki örneklerde olduğu gibi birtakım sosyal ve kültürel etkinliklerde kullanacaktır. İnşallah bunu da başaracağız.”

2024’ün en önemli arkeolojik keşiflerinden biri Türkiye’den