Bilim açıklıyor: Karar vermeden önce neden ‘bir gece üstüne yatmalıyız’

Önemli kararları alelacele almamamız gerektiğini biliriz. Bunun için "bir gece üstüne yatmak" diye deyim bile var. Yeni bir araştırma uykunun isabetli karar almada ne kadar etkili olduğunu gösterdi.

Bilim Teknoloji 19 Mart 2024
Bu haber 2 ay önce yayınlandı

İnsan doğru kararı nasıl verir? Yunan mitolojisine göre tanrılar içinde biri var ki en isabetli kararları almamız için günde ortalama sekiz saat çalışıyor. Kendimizi her gece kollarına bıraktığımız uyku tanrısı ‘Hypnosis’ten bahsediyoruz. Uykuyla uyanıklık arasındaki hali tanımlayan ‘hipnoz’ ve ‘hipnotizma’ sözcüklerinin kökeni de ona dayanıyor.

Uykunun yaşamsal önemini kanıtlayan çok sayıda araştırmaya bir yenisi eklendi. Nature’da yayımlanan yeni bir makale uyku sırasında beynin yapısal veya fizyolojik değişikliklere uğrama kapasitesini ifade eden beyin plastisitesi ile duygusal sıkıntıların uyum sürecinin detaylı bir modelini sundu.

Ömrümüzün üçte biri “uyku tanrısı” Hypnosis ile geçiyor

Uyku yaşadıklarımızı temize çekiyor

ABD, Hollanda ve Avustralya’dan bir grup bilim insanının yaptığı çalışmaya göre beyin uyku sırasında sinir bağlantılarını yeniden düzenliyor.

Uyku, beynin “bakım zamanı” ve bu süreçte, gün boyunca yaşananlar beyinde düzenlenip işleniyor. Uykunun iki ana evresi vardır: NREM (Hızlı Olmayan Göz Hareketi) ve REM (Hızlı Göz Hareketi). Her iki uyku evresi de, beynimizde farklı kimyasal değişikliklere yol açıyor ve bu değişiklikler, hafızanın depolanma ve işlenme sürecini etkiliyor.

NREM uykusu sırasında, beyinde öğrenme ve hafıza ile bağlantılı olan asetilkolin adlı bir kimyasalın seviyesi düşer. Bu düşük seviye, beynin özellikle matematik formülü, bir şehrin haritası ya da yemek tarifi gibi duygusal yük taşımayan kayıtları düzenlemesine ve sağlamlaştırmasına yardımcı olur.

Tepki hızımız azalınca olumsuz duyguların etkisi de hafifliyor

REM uykusu sırasında ise dikkatimizi ve tepki verme hızımızı etkileyen noradrenalin adlı kimyasalın seviyesi düşer. Noradrenalinin düşük olması duyguları harekete geçiren yaşanmışlıklarla başa çıkmak ve onları daha sağlıklı bir şekilde işlemek için fırsat sunar. İşte bu süreçte gün içinde yaşadığımız olayların yarattığı olumsuz duygular hafifler.

Bu süreçler sayesinde, uyandığımızda kafamıza takılan bir konuda daha rahat düşünebiliriz.”Üzerine bir gece yattıktan” sonra daha sağlıklı kararlar alabiliriz.

10Haber bültenine üye olun, gündem özeti her sabah mailinize gelsin.