ABD’de mamografi tarama yaşı 40’a indirildi. Türkiye’de son durum ne?
Erzurum'da yaşayan 38 yaşındaki kadın Angelina Jolie yöntemi olarak bilinirlik kazanan operasyonla memelerini aldırıp kansere yakalanma riskini en az indirdi.
Erzurum’da yaşayan iki çocuk annesi 38 yaşındaki çağrı merkezi çalışanı Karslı Yeter Topkaya Tağı’nın ablasına beş yıl önce ileri evre meme kanseri teşhisi kondu.
Bu hastalığın kendisinde de çıkmasından endişe eden Tağı ablasının kaderini yaşamamak ve şüphesinden kurtulmak için Atatürk Üniversitesi Tıp Fakültesi Genel Cerrahi Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Müfide Nuran Akçay’a başvurdu.
Hastanedeki genetik test sonucu pozitif çıkınca Akçay ve ekibince yapılan başarılı ameliyatla ünlü oyuncu Angelina Jolie gibi memeleri alınan Tağı hem kanser olma ihtimalini en aza indirdi, hem de şüpheyle yaşamaktan kurtuldu.
Jolie annesini yumurtalık ve meme kanseri, anneannesi ile teyzesini meme kanseri nedeniyle kaybetmişti. Bu nedenle 2013 yılında New York Times için kaleme aldığı yazıda kadınlarda meme ve yumurtalık kanserini riskini büyük ölçüde artırdığı bilinen BRCA1 testi yaptırmaya karar verdiğini yazmıştı. Testin pozitif çıkması üzerine önleyici bir hamle olarak her iki memesini de aldırmıştı.
Meme ve endokrin cerrahı Prof. Dr. Akçay meme kanserlerinin yüzde 5 ila 10’unun genetik olarak aileden geçtiğini anlattı. Hastanelerinde genetik testlerin yapıldığını söyleyen Akçay “Hastamızın test sonucu birkaç ay içinde pozitif geldi, bu hastamızda meme kanserine yakalanma ihtimalinin yüksek olduğunu gösteriyordu” dedi.
Akçay, Jolie’nin de genetik mutasyon çıkınca memelerini aldırıp kansere yakalanma ihtimalini en aza indirdiğini ve tüm kadınlara rehberlik ettiğini anımsattı.
Jolie’nin deneyimini paylaşmasının ardından sonraki iki haftada Harvard Üniversitesi’nin araştırmasına göre 18-64 yaş arası kadınlarda test yaptıranların sayısı yüzde 64 oranında arttı.
Plastik cerrahi kliniğiyle yaptıkları operasyonda hastanın iki memesini alıp yerine protez silikon meme yerleştirdiklerini anlatan Akçay “Bu operasyon hastamızın meme kanseri olma riskini yüzde 95 azalttı. Dünyada en iyi risk azaltan yöntem budur. Tıptaki adı bilateral mastektomi. İki memeyi aldık, hastamızın kanser riski azaldı, ameliyat güzel geçti. Zaman zaman kontrole gelecek” dedi.
Akçay bu ameliyatın kemoterapi, radyoterapi ve hormon gibi uzun tedavi süreci gerektirmediği için avantaj sağladığını vurguladı. Prof. Dr. Akçay ailesinde meme kanseri olanlara genetik testi yaptırması çağrısında bulunarak sonucu pozitif çıkanların memelerini aldırıp kanser riskini en aza indirebileceklerini söyledi
Profesör 2022 verilerine göre dünyada her yıl iki milyon, Türkiye’de ise 17 ila 25 bin kadına meme kanseri tanısı konduğuna da dikkat çekti.
Her kadına 40 yaşından itibaren mutlaka yılda bir mamografi öneren Akçay kadınların geç yaşta doğum yapması, şişmanlık, sigara kullanımı, çok yağlı gıdalarla beslenme, hareketsizlik, hormon ilaçları ve doğum kontrol hapları, menopoz sonrası kadınlık hormonu içeren ilaçların fazla kullanılmasının kanser nedenleri arasında olduğunu dile getirdi.
Yeter Topkaya Tağı da ablasının sürekli yanında olduğunu belirterek “Hasta ve yakınları için kanser çok zor süreç. Ablamda çok geç fark edildiği için kanser vücuduna yayılmıştı, o süreç ablam için çok zordu. Kemoterapi aldıktan sonra ablamın tek göğsü alındı ve tedavi süreci devam ediyor. ‘Bu süreci yaşamamalıyım’ diye düşündüm” dedi.
Test sonucu pozitif çıkınca ameliyata karar verdiğini söyleyen Tağı, Angelina Jolie’nin de kanser riskini en aza indirmek için memelerini aldırdığını hatırlattı, ancak ameliyata karar verme süreci çok zor olduğunu anlattı. Şimdi psikolojik olarak çok iyi olduğunu söyleyen Tağı ‘Ameliyat olmayıp kansere yakalanırsam’ gibi endişem vardı ama şimdi ameliyat sonrası o süreci tamamen atlatmış ve sağlığıma kavuşmuş gibiyim” dedi.