2024 Türkiyesi’nde yoksulluk faciası: Beş kardeş barakada yandı
31 Mart Yerel Seçimleri'nin muhalefetin zaferiyle sonuçlanması dünya basınında da yankı uyandırdı. New York Times "Acı verici bir seçim zaferi" başlığını atarken AFP "Bir sonraki cumhurbaşkanlığı maçı iki Karadenizli arasında olabilir" dedi.
Türkiye yerel seçimlerde belediyeleri yönetecek isimleri belirlemek için sandık başına gitti. Sürpriz sonuçların çıktığı seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi 1977’den sonra ilk kez ipi göğüsleyen parti oldu.
Katılım oranının son yıllara kıyasla düşük olduğu seçimlerde Anadolu Ajansı’nın (AA) aktardığı sonuçlara göre CHP ülke genelinde il genel meclisleri için verilen oyların yüzde 34,47’sini almayı başardı. İkinci parti konumuna düşen AK Parti ise yüzde 32,42’de kaldı. Bu iki partiyi yüzde 6,96 ile Yeniden Refah Partisi (YRP), 6,58’le MHP ve yüzde 5,77 ile DEM takip etti.
Başkent Ankara, İstanbul ve Bursa dahil birçok kentte açık ara zafer kazanan CHP’nin elde ettiği sonuçlar dünya basınında da “Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yıllar sonra gelen yenilgisi” olarak geniş yer buldu. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı bu haberleri derledi:
İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun güçlü performansı, onu Erdoğan’ın AK Parti’sine karşı üçüncü zaferini kazanma yoluna sokarken muhalefetteki yıldız statüsünü de sağlamlaştırdı. Çok sayıda Türk, İmamoğlu’nu cumhurbaşkanlığı için potansiyel bir aday olarak görüyor.
İmamoğlu cumhurbaşkanı ve hükümetin geniş çaplı kampanyasını yenerek ve Türkiye’nin en büyük şehri ile ekonomik dinamosunu muhalefetin elinde tutarak Erdoğan ve iktidar partisine karşı acı verici bir seçim zaferine ulaştı.
Seçim Türkiye içinde kutuplaştırıcı bir figür olan ve küresel siyasi meselelerde büyük bir rol oynayan Erdoğan için bir yenilgi oldu. Erdoğan son yıllarda Ukrayna’daki savaşta arabuluculuk yaparken Türkiye’yi küresel bir güç statüsüne geri döndürmeyi hedefliyordu. Muhafazakar bir dini partinin lideri olan Erdoğan kendisini dünya çapındaki Müslüman toplulukların lideri olarak konumlandırmaya çalışıyor.
Seçimin Türkiye için ve 20 yılı aşkın süredir ülkenin en üst düzey lideri olarak muazzam bir güç elde eden Erdoğan için sonuçları olacaktır. Muhalefetin elde ettiği sonuçlar Erdoğan’ın iktidarını çözme çabalarını güçlendirecektir.
Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yirmi yılı aşkın bir süre önce iktidara gelmesinden bu yana görülen en yüksek borçlanma maliyetleri ve yüksek enflasyon ortamında ana muhalefet partisi karşısında sandıkta benzeri görülmemiş bir yenilgi aldı.
Gazeteye konuşan Eurasia Group Avrupa Direktörü Emre Peker, Erdoğan için “Seçmenler yerel seçimlerde partisini ve adaylarını ekonomik zorluklar nedeniyle cezalandırmış görünüyor” dedi.
Tarihi bir yenilgi… Recep Tayyip Erdoğan ve AK Parti’si yerel seçimlerde İstanbul’da kaybetti üstelik sadece bu kentte değil, diğer birçok kentte. Seçmenler bununla Türkiye Cumhurbaşkanı’na açık ve net bir mesaj gönderiyor.
Türkiye’de gerçekleştirilen yerel seçimler Cumhurbaşkanlığı seçimlerinden yaklaşık bir yıl sonra Erdoğan için bir nabız yoklaması olarak görülebilir ve bu nabız da oldukça kötü görünüyor. Seçimin odak noktasında öncelikle İstanbul vardı. Siyasi kariyerine burada Belediye Başkanı olarak başlayan Erdoğan için şehrin özel bir önemi var. Ülkenin tamamında genel olarak “İstanbul’u kazananınülkenin gelecekteki cumhurbaşkanı olma şansının oldukça yüksek olduğu” sürekli olarak tekrar edilen bir cümle.
Bu nedenle de Erdoğan için partisinin şehri geri alması çok önemliydi. Adayı Murat Kurum ile birlikte defalarca alenen seçmen oyları için kampanya yürüttü. Görünüşe bakılırsa bu pek işe yaramamış ki, cumhurbaşkanının şahsen ve kabine üyelerinin birçoğunun seçim kampanyasına müdahil olup adayı desteklemesine rağmen -ya da tam olarak bu nedenle- aday profili oldukça silikti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın partisi Türkiye’deki yerel seçimlerde ağır bir yenilgi aldı. Pazartesi sabahı erken saatlerde alınan ilk sonuçlara göre İslami muhafazakar AK Parti ülke genelinde ağır kayıplar yaşadı. En büyük muhalefet partisi CHP ülkenin en büyük beş şehrinde, -özellikle de başkent Ankara ve siyasi açıdan önemli metropol İstanbul’da- belediye başkanlığı seçimlerini kazandı.
Turkish President Recep Tayyip Erdoğan has expressed disappointment with the results of local elections that showed a major setback for his ruling Justice and Development Party (AKP).https://t.co/24SNeZpH4d
— dpa news agency (@dpa_intl) April 1, 2024
Bu arada seçim geçen yıl yeniden Cumhurbaşkanı seçilen Erdoğan için de nabız testi olarak görüldü. Erdoğan’ın partisine yüksek enflasyon oranı ve ekonomik durumun oy kaybettirmiş olması muhtemel.
Sandıkların kapanmasından iki buçuk saat sonra ilk sonuçlar açıklandığında Anadolu Ajansı’nın internet sitesinde ülkenin batısının tamamının kırmızıya boyandığı bir harita yer alıyordu. Kırmızı muhalefet partisi CHP‘nin rengiydi. Bunun ardından ise ajansın sunucusu çöktü.
CHP önceki yerel seçimlerden farklı olarak sadece kıyı illeri ve büyükşehirlerde değil, aynı zamanda daha önce Erdoğan’ın seçmen tabanı olarak görülen İç Anadolu’daki bazı muhafazakar illerde de zafere ulaştı. Dolayısıyla yerel seçimler Türkiye’nin siyasi manzarasını değiştirme potansiyeline sahip.
Yerel seçimlerde Şırnak, Kars, Iğdır, Ağrı, Siirt, Hakkari ve Mardin’de oy manipülasyonu iddiaları var. 47 bin askerin oy kullanmak üzere otobüslerle Kürt illerine götürüldüğü söyleniyor. Kürt yanlısı DEM Parti Sözcüsü Ayşegül Doğan, Mezopotamya haber ajansına yaptığı açıklamada partisinin 31 il ve ilçede “taşımalı seçmen” kaydettiğini açıkladı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan bugünkü yerel seçimleri sadece kendisi için değil tüm Türkiye’nin geleceği açısından var oluşsal bir tercih olarak nitelendirdi.
Özellikle partisi AK Parti’nin 2019’daki bir önceki yerel seçimlerde belediye başkanlığını muhalefet partisine kaptırmasının ardından İstanbul ve Ankara’yı geri kazanmaya yoğun bir şekilde odaklanmıştı. Erdoğan daha önce de “İstanbul’u alan tüm Türkiye’yi alır” demişti.
Yirmi yılı aşkın süredir iktidarda olan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 1990’larda belediye başkanlığını yaptığı ve 2019’da muhalefete geçen ülkenin ekonomik ve kültürel başkenti İstanbul başta olmak üzere tüm ağırlığını seçim kampanyasına verdi. Ancak sonuçlar göz önüne alındığında Erdoğan’ın gösterdiği kararlılık yeterli gelmedi.
İmamoğlu’nun ülkenin en büyük şehrinin başına yeniden seçilmesi onu şimdiden 2028 cumhurbaşkanlığı seçimi yarışına sokacaktır. Bir sonraki Cumhurbaşkanlığı maçı ortak Karadeniz kökenlerini ve aynı futbol tutkusunu paylaşan iki adam arasında oynanabilir.
Yeniden seçilen İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Türkiye Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın saltanatının başlıca rakibi olarak ortaya çıktı. Ancak bazı açılardan 1990’larda şehri yöneten Türk liderin izinden gidiyor.
Ülkenin en büyük şehrini yönetmiş olmanın yanı sıra her ikisinin de aile kökleri Doğu Karadeniz’e dayanıyor ve her ikisinin de siyasi kariyerleri Türkiye’deki mahkemeler tarafından engellendi. Gençliklerinde her ikisi de hevesli birer futbolcuydu. Pazar günü yapılan belediye başkanlığı seçimlerinde oyların büyük çoğunluğunun sayılmasıyla rahat bir zafer elde eden ve görevini koruyan 53 yaşındaki İmamoğlu pek çok analistin gözünde geleceğin potansiyel cumhurbaşkanı.
İmamoğlu ile Erdoğan arasındaki rekabet önümüzdeki yıllarda ulusal sahnede kızışabilir ancak Belediye Başkanı geçtiğimiz günlerde yollarının ilk kez kesiştiği daha sıradan bir ortamı hatırlatmıştı. Erdoğan Belediye Başkanı olduktan sonra 1990’ların ortalarında genç İmamoğlu’nun İstanbul’un Güngören ilçesinde işlettiği köfteciyi ziyaret etmişti. İmamoğlu “Belediye Başkanlığının ilk aylarında onu ağırladım. Benim lokantamda köfte yedi. Ben onun parasını almadım. Yaşadığı sürece o hesabı ödeyemeyecek” demişti.
Türkiye’nin ana muhalefet partisi yapılan yerel seçimlerden büyük bir zaferle çıkarak Erdoğan iktidarına beklenmedik bir darbe indirdi. Başkent Ankara ve Ekrem İmamoğlu’nun ikinci kez Belediye Başkanı seçildiği İstanbul gibi büyük şehirlerin kontrolünü elinde tuttu.
Sonuçlar geçen yıl cumhurbaşkanlığını kazanan Erdoğan’a karşı duyulan memnuniyetsizliğin simgesi haline geldi. Seçim önce İstanbul’da mitingler düzenleyen ve son gece Ayasofya Camisi’nde namaza katılan Erdoğan, partisinin İstanbul’u geri alma kampanyasında ön planda yer almıştı.
Türkiye’nin ana muhalefet partisi yerel seçimlerde İstanbul ile Ankara’da zafer elde ederek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Adalet ve Kalkınma Partisi’ne 20 yıldan fazla bir sürenin en büyük yenilgisini yaşattı.
İstanbul’da sandıkların yüzde 95’ten fazlasının açılmasıyla CHP’nin adayı Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu bir milyondan fazla oy farkla Erdoğan’ın iktidar partisinin adayını yendiğini açıkladı. Pazar günkü yerel seçimler, gözünü kentlerin kontrolünü geri almaya diken cumhurbaşkanına yeni bir darbe oldu.