Formula 1’in sesi Serhan Acar: Bir anda telefonuma arama yağmaya başladı!
İstanbul Park'ı uzun süredir işleten firmanın pisti tahliye etmesinin ardından yeni kiracı ve TOSFED tesise girdi. Uzun zamandır beklenen bu devir-teslim sonrası İTO, Intercity, TOSFED ve Fatih Altaylı arasında söylemler sertleşti, gerilim tırmandı.
İstanbul Park’la ilgili uzun süredir devam eden bilmece sona erdi. Geçtiğimiz aylarda yapılan ihale sonucu pist Intercity’den Can Holding’e geçmiş ancak eski kiracı Intercity aradan geçen süreçte pisti tahliye etmemişti. 29 Mayıs günü yaşanan gelişmenin ardından Türkiye Otomobil Sporları Federasyonu (TOSFED) Başkanı Eren Üçlertoprağı sürüncemenin sona erişini “İstanbul Park işgalden kurtuldu” sözleriyle duyurdu.
İstanbul Park’ın eski işletmecisinden yeni kiracısına devrolması sonrası söz alan TOSFED Başkanı Eren Üçlertoprağı İstanbul Park’ta yeni bir dönemin başladığını söyledi. 2 Nisan tarihinde düzenlenen ihaleyi kazanarak pistin 30 yıllığına yeni işletmecisi olan Can Bilim Eğitim Kurumları AŞ, 29 Mayıs 2024 tarihi itibarıyla pisti devraldı.
TOSFED Başkanı Üçlertoprağı tesisin Türk sporu ve halkının kullanımına açılması için yıllardır sürdürdükleri mücadelede kendilerine destek olan herkese teşekkür ederek, “Bu zorlu süreçte yanımızda olan otomobil sporları camiasına, kıymetli basın mensuplarına ve tüm sporseverlere de ayrıca teşekkürlerimi sunuyorum. Bu yeni dönemin hayırlı ve uğurlu olmasını temenni ediyorum” dedi.
Üçlertoprağı cumhuriyet tarihinin en büyük spor tesisi olarak tarif ettiği İstanbul Park’ta ‘işgalin sona erdiğini’ belirterek, “Devletimizin büyük bir vizyonla yaklaşık 20 sene önce hayata geçirdiği ve bugün bile dünyanın en güzel yarış pistlerinden biri olan İstanbul Park’ın, sonunda tüm sporcular ve Türk sporuna açılmasını çok büyük bir mutlulukla karşıladık. İstanbul’un adını taşıyan pistteki işgalin, tam da İstanbul’un fethedildiği 29 Mayıs’ta sonlanması, güzel ve anlamlı bir tesadüf oldu. İstanbul Park’ta yeni bir dönemin başladığı 29 Mayıs 2024 tarihinin, otomobil sporları açısından yeni bir milat olduğunu düşünüyoruz” diye konuştu.
Üçlertoprağı, nisan ayındaki ihalenin şartnamesinde yer aldığı üzere milli sporcu yetiştirilmesini sağlamak amacıyla pistin bedelsiz olarak TOSFED kullanımına açılacak olmasından dolayı gurur duyduklarını dile getirerek, şunları kaydetti:
“Federasyon olarak ilk günden bu yana bizim tek arzumuz, sporcularımızın gelişimlerini sağlayabilmek ve Türkiye’yi yurt dışında daha iyi temsil edebilmek adına sporcularımızın ülkemizdeki tek uluslararası yarış pistini kullanabilmesiydi. Devamında Formula 1 başta olmak üzere ülkemize uluslararası yarış serilerinin getirilmesi vesilesi ile hem Türkiye’nin en iyi şekilde tanıtılması hem de spor turizmiyle memleketimize fayda sağlanması için TOSFED olarak üstümüze düşen her türlü görevi üstlenmeye hazırız. Son olarak 2021’de yapılan F1 Türkiye Grand Prix’sini, sportif açıdan büyük bir başarıyla organize edip Uluslararası Otomobil Federasyonundan (FIA) teşekkür almıştık. TOSFED olarak uzun yıllardır FIA’nın yönetiminde görev yapıyor olmamız sebebiyle hem FIA hem de Formula 1’in ticari hak sahibiyle temaslarımız sürüyor. Tüm fırsatları her daim değerlendirmek için çabalıyoruz”
İstanbul Park’ta uzun süredir devam eden tahliye tartışmasının nihayete ermesinin ardından İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç sosyal medya hesabı üzerinden konuya dahil oldu. İstanbul Park’ın yapılış sürecinde İTO olarak yatırımlar yaptıklarını belirten Acdagiç, TOSFED’i ‘Bugüne kadar tesise en küçük bir katkısı olmayanlar’ şeklinde tanımladı. İTO Başkanı Avdagiç’in açıklamaları şöyle:
“İstanbul’u sporun merkezi haline dönüştüren İstanbul Park’ı ülkemize kazandırma gururu bize aittir. Biz bu yatırımla Türkiye’ye ve İstanbul’a değer kattık. Formula 1’in Türkiye’deki öncüsü olduk. Bugüne kadar tesise en küçük bir katkısı olmayanlar, “En Kahraman Rıdvan” edasıyla ortaya çıkıp, yeni bir ‘Gırgır’ yayınına başlıyorlar.”
Pistin Intercity tarafından işletildiği dönemden övgüyle bahseden Avdagiç, “Devletimizin desteği ile 2005-2011 arası 7 yıl Formula 1, MotoGP ve birçok uluslararası etkinlik gerçekleştirdik. Tüm bu süreçleri, o dönemdeki Tosfed yönetimini de dahil ederek yaptık. Daha sonra tesisi Intercity’ye kiraladık. Intercitypark kira döneminde tesisi etkin ve verimli kullandı; iki kez Formula 1 ve birçok ulusal ve uluslararası etkinlik düzenledi” dedi.
TOSFED Başkanı Üçlertoprağı’nın süreci “İşgal” olarak tanımlayıp devir teslimin 29 Mayıs’ta olmasından mütevellit süreci İstanbul’un işgaline benzeten açıklamalarını sert bir dille eleştiren Avdagiç:
“Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne tam mutabakatla devredilen tesise kendilerince ‘konup’, küçük beyinleriyle bu devri, İstanbul’un fethi ile özdeşleştirecek kadar dalalet içindeler. Çocukça ve mafya dizilerine öykünmeci bu yorumları esefle karşılıyor ve kınıyoruz. Kadir kıymet bilmeyenlerin, hakkı teslim etmeyenlerin bu tesislerin kıymetini bilemeyecekleri gün gibi ortada. Ama 29 Mayıs’ı bahane edip bu sözleşme devrini İstanbul’un fethi ile mukayese etme gafletine düşenlere şunu da sormak boynumuzun borcu: İstanbul Park’ı İstanbul Fatihi Sultan Mehmet Han’ın torunları yaptı ve bugüne getirdi. Bugün, ‘İstanbul Park işgalden kurtuldu’ diyenler kendilerini nereye ait hissediyorlar acaba. Elbette, İstanbul’un Fatihi’ni öteki Fatih’le karıştırmıyorlarsa”
Geçtiğimiz günlerde 10Haber’e konuşan FIA Komisyonu üyesi Fatih Altaylı Intercity’nin acilen pisti boşaltması gerektiğini söylemişti. Tahliyenin gerçekleşmesinin ardından kendi internet sitesinde bir yazı kaleme alan Altaylı şunları söyledi:
“Formula 1 ya da otomobil sporu tutkunu gençler sokakta bile karşılaşınca soruyor, “Fatih Abi, İstanbul Park pistinin son durumu ne, Formula 1 ve diğer yarışları İstanbul’da izleme şansımız olacak mı?” diye…
Bunu sormalarının nedeni, benim şimdiye kadar bu konularda hep gerçekleri söylemiş olmam.
Pandemi döneminde, pek çok ülkenin yarışları engellemesi nedeniyle doğan fırsattan yararlanarak, F1 yarışlarının 2 yıl için Türkiye’ye geleceğini de ilk benden duydukları, daha sonra da “Ne yazık ki gelmeyecek, palavracılara inanmayın”ı da ben söylediğim için bana soruyorlar.
İstanbul Park pistinin bir oto kiralama firmasının otoparkına dönüştürülmesi, otomobil sporcularına kapısının kapatılması, milyar dolarlık pistin kiracı ve arkadaşlarının oyun bahçesine dönüştürülmesi nedeniyle Uluslararası Otomobil Federasyonu FiA İstanbul Park’a bir otomobil sporları merkezi olarak bakamıyordu.
Ancak geçtiğimiz günlerde yeni bir ihale yapılmış ve ihaleyi şartnamedeki Formula 1 yarışını Türkiye’ye getirme şartını yerine getirmeyi kabul eden bir firma kazanmıştı.
Bu yüzden de otomobil sporu meraklıları için yeni bir umut doğmuştu.
Ancak pistteki işgalci bir yıla yakın bir süre devletle alay edercesine işgali sürdürdüğü ve ihale sonrasında da pistten çıkmamak için direndiğinden F1 yarışını getirmek için gereken takvim daralıyordu.
Neyse ki dün itibarıyla ilgili Bakanlığın hukuki tabiriyle işgalci ve o işgalcinin üst kiracısı pistten çıktı
İşgalcinin hamisi İTO Başkanı’nın hangi rantı engellendi ya da hangi çıkarına dokunulduysa, ihaleye girmediği ve artık konunun tarafı bile olmadığı halde ağır hakaretlerle Türkiye Otomobil Sporları Federasyonu’na (TOSFED) ve bu pistin Türk sporuna kazandırılması için uğraş verenlere saldırmaya başladı.
Gelelim piste.
İstanbul Park Pisti eski TOMSFED zamanında yapıldı. (Ben de o TOMSFED yönetiminde idim)
Devletin verdiği görev gereği inşaatı İTO yaptı ve bunun karşılığında pisti belirli bir süre kullanma hakkı aldı. Yani sonuçta kamu parası ile yapıldı.
Daha sonra F1’in İstanbul’dan çekilmesiyle birlikte İTO pisti kiraya verdi.
İTO’nun süresi bitince yeni ihale yapıldı ve şimdi yeni bir kiracı var.
Yeni kiracı, pisti, eski kiracının aksine yılın belirli günlerinde Türkiye Otomobil Sporları Federasyonu’na verecek.
Burada Türk sporcular yarışabilecek.
Bunun dışında yeni kiracı kendi imkanları ile buraya F1 yarışının da aralarında olduğu pek çok yarışı getirecek.
Yeni kiracının temsilcisi avukat Lale Cander’in da aralarında bulunduğu yönetim iki hafta önce Formula 1 Group CEO’su Stefano Domenicali ile bir araya geldi.
Bunun dışında başta Formula olmak üzere pek çok otomobil yarışı ve Moto GP gibi yarışlar İstanbul Park’a gelmeye hazırlanıyor.
Ve dediğim gibi dün itibarıyla işgal sona erdi, pist yeni kiracısına ve TOSFED’e teslim edildi.
Ancak teslim sırasında ilginç bir durum ortaya çıktı.
Pisti teslim almaya giden yeni yönetim, Race Control yani Yarış Kontrol odasına girince büyük bir sürprizle karşılaştı.
Kiracı pisti boşaltırken pistin ön önemli parçalarından biri olan “time keeping” sistemini de söküp götürmüştü”
Intercity’nin tahliye esnasında ‘time keeper’ cihazlarını alıp götürmesine ek olarak pist çevresindeki bazı binaları da yıktığını belirten Altaylı:
“Elbette yenisi takılabilirdi ama birkaç milyon dolar para ve ciddi bir zaman kaybı demekti.
Durum bir tutanakla kayda geçirildi.
Eski kiracı time keeper’ı söküp götürmekle yetinmemişti.
Pistin çevresindeki bazı binaları da yıkıp kullanılamaz hale getirmiş, pist alanına bir moloz yığını bırakmıştı.
Ancak tüm bunlara rağmen en kısa süre içinde burada uluslararası yarışlar başlayacak ve Formula 1 yarışları da çok beklenmedik bir aksilik olmaz ise İstanbul’a gelecek.
Motor Sporları Federasyonu resmî bir yazı ile FiA Pist Komisyonu üyesi olarak benim piste giderek pistte bir ön inceleme yapmamı ve daha sonra FiA’nın uzmanlarının gelerek pistle ilgili bir rapor hazırlamasını ve Grade 1 lisansının devamını talep etti
Açık konuşmak gerekirse benim Türkiye’deki bu pistin yapılması için büyük emek ve zaman vermiş olmam dışında mevcut durumla bir bağlantım yok.
25 yıl önce bu pist için uğraşırken buranın Türk sporunun emrinde olması için çabalamıştık, birilerinin otoparkı ve oyun parkı değil.
O yüzden bu konuda çaba gösterdim.
Pisti işgal ederek Türk motor sporcularına kapıları kapatanların şimdi ağızlarından salyalar akıtarak saldırdıklarını görünce ne kadar doğru bir iş yaptığımı anlıyorum.
Ama bundan sonrasının benimle alakası yok.
Artık orası yeni kiracının ve TOSFED’in sorumluluğunda.
Umarım projelerini gerçekleştirmelerinin önüne bir engel çıkarılmaz.
NOT: Şu anda FiA Pist Komisyonu’nun önünde Suudi Arabistan’da yeni bir pistin, Qiddiyah Speed Park ve Macaristan’daki Hungaroring ile Avusturya’daki Red Bull pistinin yenilenme projeleri onay bekliyor. Umarım eski kıracı İstanbul Park’ta böyle bir duruma gerek duyulacak bir hasar bırakmamıştır”
İstanbul Park’ın eski işletmecisi Intercity’nin yönetim kurulu başkanı Vural Ak, Patronlar Dünyası‘na konuştu. Son bir ay içinde kendisine getirilen eleştirilere karşı çıkan Ak, “Önce pist teslim edilsin ki Formula 1 sözleşmesi yapabilelim” cümlesinin kötü niyetli olduğunun en büyük ispatı bizim tarafımızdan yapılmış olan Formula 1 sözleşmeleridir. İlk Formula 1 sözleşmemiz, son yarışın üzerinden 8 sene geçmiş olmasına rağmen herhangi bir tesis incelemesi gerçekleşmeden imzalanmıştır. Tesis incelemesi sözleşmeler imzalandıktan sonra gerçekleşmiştir. Bu iddilara göre, biz 8 sene yarış yapılmamış bir tesis için incelemesiz Formula 1 sözleşmesi yapabilmişiz ancak son yarışı sadece 3 sene önce gerçekleşmiş bir tesis için, tesis incelemesi olmadan, Formula 1 sözleşmesi yapılması şu anda becerilemiyor. Sırf bu durum dahi bu kişilerin yeteneklerini ve ehliyetlerini göstermektedir” dedi.
Soru: CHP milletvekili Oğuz Kaan Salıcı sizin Berat Albayrak’ın yakın bir arkadaşı olduğunuzu, bu sebeple pistin zamanında size verildiğini ve sizin de bundan güç alarak pisti tahliye etmediğinizi iddia etti. Ayrıca ihaleyi yeni kazanan şirketin de Beştepe talimatıyla ihaleyi aldığı ve çeşitli suçlardan sabıkalı olduğunu öne sürdü. Bu iddialara bir cevap vermek ister misiniz?
Vural Ak: “Biz açılmış olan ihaleye girdik ve ihaleyi kazandık. İhaleyi yaklaşık KDV dahil 6 milyon dolarlık yıllık kira bedeli vererek kazandık. Ancak bugünkü ihale bedeline bakarsanız yeni ihaledeki kira bedelinin bunun yaklaşık yarısı olduğunu görürsünüz. Aradan geçen 12 yıla, Türkiye ekonomisinin her sene rekorlar kırarak büyümesine rağmen tesisin kira bedeli ne hikmetse bizim aldığımızdan 12 yıl sonra, yeni sözleşmesinde dolar üzerinden neredeyse yarı yarıya azalmış.
Siyasi konular ve polemikler ise bizim ilgi ve bilgi alanımızın dışındadır. Biz her zaman olduğu gibi sadece işimizi yaptık, en iyi şekilde yaptık ve yapmaya da devam edeceğiz”