Filenin Sultanları için ekran başına… Tarih yazmak için rakip Çin
Arjantin'le Türkiye bu kez de borsa benzerliğinde buluştu. Yatırımcılar enflasyona karşı parasının değerini korumak için borsaya koşunca Arjantin'de Merval endeksi ve Türkiye'de BIST 100 endeksi son bir yılda dünyada yerel para birimi cinsinden en çok kazandıran endeksler oldu.
Ekonomik göstergelerdeki son gelişmeler üzerine Türkiye-Arjantin kıyaslaması yapan ekonomistlerin sayısı hızla artıyor. Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in başarısız olması halinde Türkiye’nin, Arjantin’in borçlarını ödeyemediği 2001 yılındaki haline benzeyeceği uyarısında bulunan ekonomistler, bir an önce istikrar programının belirlenerek gerekli tedbirlerin alınmasını istiyorlar. Türkiye’nin Arjantin’le benzer olduğu bir konu da, parasını yüksek enflasyona karşı koruyamayan vatandaşların yöneldiği borsa oldu.
Yıllık yüzde 100’ü aşan yüksek enflasyonla mücadele eden Arjantin’de Merval endeksi son bir yılda yüzde 382’ye yakın yükseldi. Böylece Merval endeksi, 2022 Haziran ayı sonundan itibaren geçen bir yılda, dünyada önde gelen endeksler arasında yerel para cinsinden en çok kazandıran endeks olarak dikkati çekti.
Haziran ayını 5 bin 759,11 puandan tamamlayarak tüm zamanların en yüksek aylık kapanışını gerçekleştiren BIST 100 endeksi de son bir yılda TL bazında yüzde 140’a yakın kazançla Arjantin’in ardından ikinci sırada yer aldı.
Yılın ikinci yarısında da yükselişine devam eden BIST 100 endeksi, geçen cuma gününü yüzde 0,75 artışla 6 bin 187,09 puandan tamamlayarak tüm zamanların en yüksek günlük ve haftalık kapanışını gerçekleştirirken, gördüğü en yüksek seviye rekorunu da 6 bin 223,26 puana taşımıştı. Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, bu haftaya da yüzde 1,25 artışla rekor seviye olan 6 bin 264,34 puandan başladı.
Almanya’da DAX endeksi bir yılda yatırımcılarına yüzde 26’nın üzerinde kazandırdı, Japonya’da Nikkei 225 endeksi de yüzde 26’ya yakın artış kaydetti. ABD’de New York borsası, 3 bölgesel bankanın iflası, borç limiti açmazı ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) yüksek enflasyonu dizginlemek amacıyla yaptığı faiz artışlarının resesyon endişelerini tetiklemesi gibi aşağı yönlü risklere rağmen son bir yılda yükseldi. Nasdaq endeksi, yaklaşık yüzde 25 artışla yüksek oranda kazandıran endeksler arasında yer alırken, S&P 500 endeksi yüzde 17’yi ve Dow Jones endeksi yüzde 11’i aşkın artış kaydetti.
Hindistan’da Sensex endeksi, yerel para birimiyle 2022’nin haziran ayı sonundan itibaren geçen bir yılda yüzde 22 artış kaydederken, Brezilya’da Ibovespa endeksi yaklaşık yüzde 20 yükseldi.
Son bir yılda Güney Afrika’da FTSE South Africa endeksi yüzde 15’e, Güney Kore’de Kospi endeksi de yüzde 10’a yakın değer kazandı.
Avustralya’da ASX 200 endeksi bir yılda yaklaşık yüzde 10’a, Kanada’da S&P TSX endeksi yüzde 7’ye yakın artış kaydetti.
İngiltere’de FTSE 100 ile İsviçre’de SMI PR endeksleri, bir yılda yerel para cinsinden yüzde 5’in üzerinde kazandırdı.
Çin’de Şanghay bileşik endeksi, son bir yılda Çin Yuanı cinsinden yaklaşık yüzde 6 değer kaybetti, Hong Kong’da Hang Seng endeksi de yüzde 13’ün üzerinde düştü.