CHP’nin kayyım tepkisi bu kez çok sert ve net: Siyaset gerildi
Gürcistan'da 'yabancı etkinin şeffaflığı' konulu yasa tasarısı ikinci okumda da meclisten oluru aldı. Başkent Tiflis'te protestolar sürerken ABD ve AB göstericilere polis müdahalesine tepki gösterdi.
Gürcistan’da parlamento haftalardır süren tartışmalar ve olaylı gösterilerin ardından ‘yabancı etkinin şeffaflığı’ adı verilen yasa tasarısını ikinci okumadan da geçti. Kabaca ‘dış güçler’ yasası olarak da tanımlanan tasarı yapılan oylamada 83 lehte, 23 aleyhte oyla kabul edildi.
Rusya’daki ‘acımasız bir sansür ve kontrol yasasını’ yansıttığı gerekçesiyle eleştirilen tasarının onaylandığı oturum sürerken tasarıya karşı çıkan binlerce protestocu parlamento binası önünde gösteri yaptı.
🇬🇪 A massive turnout at #NoToRussianLaw protest after the brutal dispersal of peaceful protest. I couldn’t fully record how many people are here. #Georgia pic.twitter.com/CxEYLa2Wbf
— Medea Ivaniadze (@medeaivan) May 1, 2024
İktidar partisi tasarıyı Mayıs ortasına kadar yasalaştırmak istediğini söylerken meclisteki oylama, polisin gece boyunca onlarca protestocuyu gözaltına almasının ardından yapıldı.
Muhalefeti bastıracağından ve ülkenin Avrupa Birliği’ne (AB) katılma hedefini raydan çıkaracağından korkulan tasarının geri çekilmesi için son günlerde büyük gösteriler düzenlendi.
Protests against Russian law in Georgia are now extending to other cities.
Batumi 🇬🇪
— GAMZIRI24 (@GAMZIRI24) May 2, 2024
Bu gösterilere bir yenisi ve belki de en etkilisi de gece saatlerinde eklendi. Binlerce kişi başkent Tiflis’te parlamento önünde tasarıya karşı gösteri yaparken güvenlik güçleri tazyikli su, göz yaşartıcı gaz ve plastik mermi kullandı. Protestolardaki yoğun kalabalık dikkat çekerken göstericiler “Zafer Ukrayna’nın Olacak” sloganları diye bağırdı, AB yanlısı sloganlar attı.
‘Glory to Georgia! Glory to Ukraine!’
🇬🇪🇺🇦 #NoToRussianLaw protest. pic.twitter.com/6BC0KsVii2— Medea Ivaniadze (@medeaivan) May 1, 2024
İçişleri Bakan Yardımcısı Aleksandre Darakhvelidze olaylarda üç göstericinin tutuklandığını ve altı polis memurunun yaralandığını söyledi. Medyada yer alan haberlerde çok sayıda göstericinin yaralandığı da öne sürüldü.
AB dış politika şefi Josep Borrell polisin şiddetli müdahalesini kınadı. X hesabından yaptığı paylaşımda Borrell “Gürcistan AB’ye aday bir ülke, yetkililerini barışçıl toplanma hakkını sağlamaya çağırıyorum. Bunu bastırmak için güç kullanılması kabul edilemez” dedi.
Gürcistan İçişleri Bakanlığı polisin ‘meşru güç’ kullandığını, protestonun ‘şiddet gösterisine dönüşmesi ve göstericilerin kolluk kuvvetleriyle sözlü ve fiziksel çatışmaya girmesinden’ sonra müdahalede bulunduğunu savundu.
İktidardaki Gürcü Rüyası partisi tasarıyı parlamentodan geçirmeye çalışırken ‘Avrupa Yürüyüşü’ adı verilen protestolar üçüncü haftasına girdi.
Eleştirmenler tarafından Rusya’daki ‘acımasız mevzuatın’ bir kopyası olduğu gerekçesiyle kınanan yasanın onaylanması için geçen yıl yapılan girişim, kitlesel gösterilerin ardından engellenmişti.
AB aralık ayında Gürcistan’ın adaylık statüsünü onayladı ancak tasarının kabul edilmesi halinde Tiflis’in Avrupa ile bütünleşme umutlarının suya düşebileceği belirtiliyor. Zira yasa tasarısının ifade özgürlüğünü kısıtlayacağı ve sivil toplum kuruluşlarını bastıracağı öngörülüyor.
Tasarı, fonlarının yüzde 20’sinden fazlasını yurtdışından alan medya ve ticari olmayan kuruluşların ‘yabancı bir gücün çıkarlarını gözeten’ kurumlar olarak kayıt altına alınmasını gerektiriyor.
Milletvekilleri salı günü tasarının onaylanmasına ilişkin ikinci oturumu yarıda bırakmıştı. Gece saatlerinde tartışmalar yeniden başladığında milletvekilleri bir kez daha fiziksel bir kavgaya da tutuştu. Geçen ay tasarı ile ilgili tartışmalar sırasında parlamento koridorlarında yumruklar atılmıştı.
Hükümet yanlısı bir milletvekili Gürcistan televizyonunda, bazıları önceki akşam yaralanan muhalefet milletvekillerine bir kitap fırlatırken kameralara yakalandı.
Gürcistan’ın en büyük muhalefet bloğu olan Birleşik Ulusal Hareket partisinin lideri Levan Khabeishvili parlamentoya şişmiş bir yüz, eksik dişler ve burnunda bir bandajla geldi.
The Chairman of the United National Movement, Levan Khabeishvili, showed up at the parliament just hours after being kidnapped and beaten by Georgia’s police forces.
Tbilisi Protesters #NoToRussianLaw
— GAMZIRI24 (@GAMZIRI24) May 1, 2024
Khabeishvili hastaneden bir fotoğrafını da sosyal medya hesaplarından paylaşmıştı.
— Levan Khabeishvili (@LKhabeishvili) April 30, 2024
İktidar partisinin milyarder kurucusu ve eski Başbakan Bidzina Ivanishvili, Batı’nın Gürcistan’ı Rusya ile bir çatışmaya sürükleme girişimleri olduğunu, tasarının ulusal egemenliği güçlendireceğini iddia ediyor.
Muhalif bir siyasetçi olan Giorgi Vashadze ise Gürcülerin barışçıl protesto hakkına sahip olduğunu ve iktidar partisi ile kolluk kuvvetlerinin davranışlarının ‘tamamen yasadışı’ olduğunu belirtiyor.
Tasarının yasalaşması için parlamentoda üç ayrı turda oylanarak kabul edilmesi gerekiyor. Gürcistan’da bir sonraki parlamento seçimlerinin ekim ayında yapılması planlanıyor.
Gazze’ye destek konulu üniversite eylemlerinde göstericilere sert müdahaleden çekinmeyen Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Gürcistan’daki protestoya polisin müdahalesini kınadı.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Matthew Miller yaptığı yazılı açıklamada, ‘Kremlin (Rusya) esintili’ olarak nitelendirdiği yasanın onaylanmasına karşı düzenlenen protestoya yönelik polis müdahalesine ilişkin şöyle dedi:
“İktidardaki Gürcü Hayali Partisinin Batı karşıtı tutumu, ülkeyi istikrarsızlığa sürüklüyor. Gürcistan hükümetinin açıklamaları Avrupa Birliği (AB) ve NATO üyeliğini destekleyen değerlerle örtüşmüyor. Bu durum da Gürcistan’ı tehlikeye atıyor.”
Gürcü halkının yanında olduklarını savunan Miller “Seslerini duyurmalarını destekliyoruz. Barışçıl protestolarda katılımcı ve gazetecilere yönelik uygulanan şiddeti kınıyoruz” diye belirtti.
Miller ayrıca hükümetin yasayı savunmadaki üslubunu da eleştirerek bu durumun ikili ilişkilere zarara verebileceğine vurgu yaptı.