ABD: Netanyahu’nun koltuğu sallantıda, Hamas’ı bitirmesi zor

ABD’nin karşı karşıya olduğu ulusal güvenlik tehditlerine ilişkin yıllık rapor dün sunuldu. Raporda Rusya’dan İsrail’e kadar dikkat çekici birçok bilgi vardı. Bunlardan biri savaş başladığından beri uzmanların ve analistlerin sıkça dile getirdiği, hakkında uzun uzun analizler yazılan “Netanyahu’nun akıbeti” konusuydu.

Hamas’ın 7 Ekim’deki sürpriz saldırısında 1200 İsrailli hayatını kaybetti ve 200’den fazla İsrailli rehin alındı. Bunun üzerine halk ilk olarak “Nasıl olur da dünyanın önde gelen istihbarat ağlarından birine sahip olan İsrail saldırıya hazırlıksız yakalanabildi?” sorusunu sordu. Netanyahu cevap olarak kendisini dışarıda tutup istihbarat ve ordu şeflerine işaret etti. Bu zamana kadar sorumluluk üstlenmediği için yaşananlarla ilgili özür de dilemedi.

Bu da halk arasında tepkilere yol açtı. Bir yandan İsrailli rehinelerin sağ salim ailelerine dönmesi için ateşkesin imzalanması yönünde protestolar düzenlenirken diğer yandan da “Netanyahu istifa” sesleri yükseldi. Netanyahu’nun işaret ettiği ordu ve istihbarat yetkilileri de sırtını Netanyahu’ya döner gibi oldu. Örneğin Savunma Bakanı Yoav Gallant savaşın ikinci ayındayken Netanyahu ile ortak basın toplantısı düzenlemek istememiş, Genelkurmay Başkanı Herzi Halevi’nin bir savaş kabinesi toplantısından önce üstünün aranması askeri elitin tepkisini çekmişti. 

İstihbarat raporu: Koltuğu tehlikede

ABD’nin istihbarat raporu da Netanyahu’nun “lider olarak koltuğunun tehlikede olduğunu” teyit ediyor. Raporda “Netanyahu’nun yönetme kabiliyetine duyulan güvensizlik, savaştan önce zaten yüksek seviyedeydi ama savaştan sonra daha da derinleşti. Dolayısıyla Netanyahu’nun istifasının ve yeni bir seçimin isteneceği daha büyük protestolar bekliyoruz. Farklı, daha ılımlı bir hükümet olasılık dahilinde” diye yazıyor.

İsrail beş ayı aşkın bir süredir Gazze Şeridi’ni ağır bombardımana tutuyor, güneydeki Refah hariç bütün büyük yerleşim yerlerine tanklarla ve askerlerle girdi. Saldırılar sonucunda şimdiye kadar 31 binden fazla insan hayatını kaybetti. Netanyahu bu saldırıların Hamas üstünde caydırıcı etki yaratarak rehineleri eninde sonunda teslim etmesine neden olacağını söylüyor. Ne var ki kamuoyu yoklamaları rehinelere vaktinde ulaşılamayacağından endişe duyulduğunu, ordunun yönteminin rehinelerin mevcut durumuna faydasını sorgulattığını gösteriyor.

İstihbarat raporuna göre İsrail halkı Hamas’ın yok edilmesini büyük ölçüde destekliyor. Ama halkın öncelikleri arasında esirlerin kurtarılması geldiği için sorun halkla hükümet arasındaki öncelik farklılığından kaynaklanıyor.

Bu arada New York Times’ın haberine göre oturum birkaç kez bölünmek zorunda kaldı, çünkü İsrail’in Gazze’yi bombalamayı bırakmasını isteyen protestocular savaşın Filistinlileri yok ettiğini haykırdı. Arkansaslı Cumhuriyetçi Senatör Tom Cotton CIA Direktörü William Burns’e protestocuların sözlerine katılıp katılmadığını sordu. Burns soruya İsrail’in Hamas’ın saldırısına yanıt verme hakkının olduğu, ancak savaşın Gazze’de masum siviller üstünde yarattığı büyük bilançonun göz önünde tutulması gerektiği cevabı verdi.

Netanyahu’nun geleceğinin tehlikede olduğunu gösteren rapor akıma Netanyahu ve ABD Başkanı Joe Biden arasında son dönemlerde artan gerginlik de göz önüne alındığında epey dikkat çekici. Sivil kayıplar artmaya devam ederken bölgeye giren yardımların azalması Biden yönetiminin Netanyahu hükümetini sıkıştırmasına neden oldu. Malum ABD kasımda başkanlık seçimlerine gidiyor ve Biden’ın İsrail’e yaptığı her yardım Arap Amerikalılar başta olmak üzere tüm savaş karşıtlarının tepkisiyle karşılanıyor ve bu da hem anketlere hem de ön seçimlere yansıyor. Son anketlere göre Trump Biden’ın beş puan önünde ve Biden’ın ön seçimlerdeki oy pusulasında en büyük rakibi “kararsızım”a basanlar.

Biden son olarak “Netanyahu’nun İsrail’e fayda yerine zararı olduğunu” söyledi. Bunun üzerine Netanyahu da “Biden yanlış düşünüyor” yanıtı verdi. İki liderin kamuoyu önünde atışması sık rastlanan bir durum değil.

‘İsrail’in Hamas’ı yenmesi zor olabilir’

ABD’nin istihbarat raporunda başka bir ilginç nokta daha var: İsrail Hamas’ı yenmekte zorlanabilir. Raporda “İsrail muhtemelen önümüzdeki yıllarda da Hamas’ın silahlı direnişiyle karşılaşacak. Ordu direnişçilerin saklanmasına, güç kazanmasına ve İsrail ordusunu şaşırtmasına olanak tanıyan yeraltı altyapısını etkisizleştirmekte zorlanacak” deniyor.

Uzmanlar ve askeri analistlerin de benzer değerlendirmeleri var. İsrail’in agresif bombardımanlarının yalnızca gelecek nesillerin İsrail’e karşı daha büyük bir öfke duyarak direniş örgütlerine katılmasına yol açabileceği konusunda uyarıda bulunuyorlar.

İstihbarat raporunda “terör örgütleri El Kaide ve IŞİD’in Hamas’tan ilham alarak destekçilerini İsrail ve ABD’ye saldırılar düzenlemeye yönlendirdiği” de belirtiliyor. FBI Direktörü Chris Wray pazartesi günü İstihbarat Komitesi’nde raporla ilgili olarak oturumda ABD içinde terör saldırısı tehdidinin 7 Ekim’den bu yana “bambaşka bir düzeye ulaştığını” söyledi. Wray “7 Ekim’den önce bile komiteye terörist saldırılar açısından karşı karşıya olduğumuz tehlikenin yüksek olduğunu yine söylerdim. Ama uzun zamandır ilk kez şiddet yanlısı aşırılıkçıların, yabancı terör örgütlerinin ve devlet destekli terör örgütlerinin hepsi birden yüksek tehdit yaratıyor” dedi.

Ancak şimdiye kadar IŞİD ABD ya da İsrail’e saldırı düzenlemediği gibi Hamas’ı destekleyen ülkelerin başında gelen İran’a 3 Ocak’ta terör saldırısına uğradı. Saldırıda 80’den fazla İranlı öldü.

Orban’a göre Trump seçimleri kazanırsa, Ukrayna’ya zırnık koklatmayacak

Ramazan geldi, ateşkes gelmedi… Biden-Netanyahu atışmasında yeni perde