Gambot hamleleri başladı: ABD’nin savaş gemileri İran için hazırlanıyor

Hamas’ın 7 Ekim’deki Aksa Tufanı Operasyonu’ndan sonra vekil kuvvetleri (Direniş Ekseni) aracılığıyla çatışmalara dahli olan İran, Ortadoğu’da bölgeye yayılmasından endişe edilen savaşın en çok konuşulan aktörlerinden biri haline geldi. Lübnan Hizbullahı’ndan Kızıldeniz’deki Husilere kadar eğitim ve finansman sağladığı bilinen İran’ın Suriye’nin başkenti Şam’daki büyükelçiliği İsrail tarafından hedef alınmıştı. Ülkesinin misyonu başka bir ülke tarafından hedef alınan Tahran yönetimi intikam açıklamalarıyla manşetlerde öne çıkmış, tartışmaya Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) karışmasıyla Ortadoğu’daki gerilim, kritik seviyeye yükselmişti.

Gambot* diplomasisi masada

İsrail’in güvenliğini kendi güvenliği kadar savunan ABD, şimdi de olası bir İran saldırısında Tel Aviv’i korumak amacıyla savaş gemilerini denkleme sokuyor. ABD’nin yüksek tirajlı gazetelerinden The Wall Street Journal, Washington savaş gemilerini İsrail’ün güvenliğini sağlamak üzere harekete geçirdiğini yazdı. Gazetenin haberinde daha önce konuşan istihbarat kaynaklarının cuma ya da cumartesi günü İran’ın saldıracağı yönündeki bilgileri doğrultusunda Washington savaş gemilerini konumlandırma işini de aceleye getirdiği ifade edildi.

ABD’nin “Ortadoğu’da daha geniş çaplı bir çatışmayı önleme çabası” olarak nitelendirilen bu hamlesinin, ismini vermek istemeyen bir güvenlik kaynağınca verilen bilgi çerçevesinde gündeme alındığı belirtildi. Batılı kaynaklar saldırının yakın olduğu konusunda günlerdir gündemi sıcak tutarken, İran tarafı ise aksini iddia ediyor. WSJ’ye yine ismini vermeden konuşan bir İranlı kaynak da İran yönetimi tarafından saldırı planlarının tartışıldığını ancak zaman ve yer konusunda nihai bir karar verilmediğini söyledi.

Gambot Diplomasisi: Bir devletin diğer bir devlet üzerinde üstünlük sağlamak amacıyla savaş gemilerini ve donanma gücünü kullanmasına verilen isimdir. Bu kavramın bir nevi donanma ile birlikte bir güç gösterisi olduğu söylenebilir.

ABD gemilerinden en az biri Aegis füze sistemi taşıyor

ABD Merkez Kuvvetler Komutanı Orgeneral Erik Kurilla’nın cuma günü gerçekleştirdiği diplomasinin arka planı da tam olarak bu olası saldırı üzerine yoğunlaşmıştı. İsrail’de İsrail Savunma Bakanı Yoav Gallant ile bir araya gelen Kurilla, İsrailli yetkililere ABD’nin hamlesinin biri halihazırda bölgede bulunan ve diğeri oraya yönlendirilen iki destroyerin yeniden konumlandırılmasını içerdiğini belirterek, gemilerden en az birinin Aegis füze savunma sistemi taşıdığı bilgisini verdi.

İsrail Savunma Bakanlığı’na göre Gallant, “Ortaklarımızla yakın işbirliği içinde kendimizi karada ve havada savunmaya hazırız ve nasıl karşılık vereceğimizi biliyoruz” dedi.

‘Kendimizi İsrail savunmasına adadık’

Cuma günü kendisine İran’ın İsrail’e yönelik bir saldırısının ne zaman gerçekleşebileceği sorulan ABD Başkanı Joe  Biden da “Beklentim er ya da geç gerçekleşeceği yönünde” dedi. İran’a bir mesajı olup olmadığı sorulduğunda ise Biden şunları söyledi: “Yapmayın.”

“Biz kendimizi İsrail’in savunmasına adadık” ifadelerini kullanan Biden, “İsrail’i destekleyeceğiz ve İsrail’in savunulmasına yardımcı olacağız. İran da başarılı olamayacak” ifadelerini kullandı. (Biden’ın açıklamalarına dair haberimiz için tıklayın)

‘ABD bir savaşa direkt katılmaktan endişe ediyor’

ABD’li yetkililere göre İran’ın, İsrail’e yönelik bir saldırısının bölgesel bir çatışmanın fitilini ateşleyebileceğinden ve ABD’yi de içine çekebileceğinden endişe ediliyor. Üst düzey bir ABD’li yetkiliye göre Washington, İsrail’den İran’ın herhangi bir saldırısına vereceği yanıtı dikkatle değerlendirmesini ve bunun daha fazla gerilime yol açma potansiyelini göz önünde bulundurmasını istiyor.

Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Kirby Cuma günü, İran’ın İsrail’i vurma tehditlerinin “gerçek” olduğunu söyledi.

ABD’den İsrail’e savunma güvencesi

İsrail Genelkurmay Başkanı Korgeneral Herzi Halevi, İsrail kuvvetlerinin hazırlığı konusunda komutanlarla yaptığı ayrı bir toplantının ardından olası bir İran saldırısı hakkında Kurilla ile görüştü. Perşembe günü geç saatlerde ABD Savunma Bakanı Lloyd Austin, Gallant’ı arayarak Tahran’ın topraklarına saldırması halinde Washington’un bölgedeki en yakın müttefikini savunacağına dair güvence verdi. Bir Pentagon sözcüsü Austin’in Gallant’a “İsrail, Tahran’ın açıkça tehdit ettiği İran saldırılarına karşı İsrail’i savunmak için ABD’nin tam desteğine güvenebilir” dediğini söyledi.

İran-İsrail gerilimi

İsrail, İran’ın Şam’daki büyükelçilik yerleşkesinde yer alan konsolosluk binasına 1 Nisan’da hava saldırısı düzenlemişti. Saldırıda, İran Devrim Muhafızları Ordusundan 2’si general rütbesinde toplam 7 kişi ölmüştü. İran lideri Ayetullah Ali Hamaney, İsrail’in Şam’daki İran konsolosluğuna saldırısının ülkesinin topraklarına saldırı anlamına geldiğini belirterek, “Kötü rejim bir hata yaptı, cezalandırılmalı ve cezalandırılacak.” ifadesini kullanmıştı. ABD Başkanı Joe Biden da İran’ın İsrail’e yönelik saldırı tehditleri karşısında Tel Aviv’e “sarsılmaz” şekilde destek vermeye devam edeceklerini belirtmişti. İsrail Dışişleri Bakanı Yisrael Katz ise “İran topraklarından bize saldırırsa karşılık vereceğiz, İran’a saldıracağız” açıklamasını yapmıştı.

İsrail’in Şam saldırısı konusunda kendilerini bilgilendirmemesinden dolayı hayal kırıklığına uğrayan ABD’li yetkililer, bölgedeki güçlerini korumak amacıyla İsrailli muhataplarını İsrail’in bir İran saldırısına nasıl karşılık verebileceği konusunda bilgi paylaşmaya zorladı. İsrailli yetkililere göre Başbakan Binyamin Netanyahu Cuma günü aralarında Gallant’ın da bulunduğu üst düzey güvenlik yetkilileriyle bir araya gelerek İsrail’in İran’ın olası bir saldırısına karşı hazırlıklı olup olmadığını görüştü.

Tel Aviv’de halk, İsrail hafta sonunun ilk gününde kafelere ve mağazalara akın ederek Cuma gününü geçirdi. Ancak İsrail ordusu olası bir saldırı konusunda kamuoyunu sakinleştirmeye çalıştı. Hagari o sırada “Jeneratör satın almaya, yiyecek depolamaya ve bankamatiklerden para çekmeye gerek yok” demişti.

Her ne kadar halk sakinleştirilmeye çalışılsa da İsrail’de gergin bekleyiş her geçen gün tırmanıyor.

Son günlerde İran Devrim Muhafızları ile bağlantılı sosyal medya hesapları İsrail’e yönelik olası bir saldırıya ilişkin mesajlarını artırdı. Yaygın olarak paylaşılan bazı gönderiler, Ben Gurion Havaalanı gibi İsrail’in önemli yerlerinin uydu görüntülerini içeriyor.

“Hangi yeri seviyorsunuz? Seçim sizin elinizde” şeklinde İbranice ifadelerin yer aldığı paylaşımlar birçok İsrail medyası tarafından da gündemde tutuldu. Bir başka paylaşımda ise İran’ın hipersonik füzesini gösteren bir video ve Farsça “Hayfa ve Tel Aviv’e 5 dakika” yazısının yer alması dikkat çekmişti.

Biden: İran er ya da geç İsrail’e saldıracak ve başarılı olamayacak

İsrail’in ABD’li gaziyi vurduğu gün Biden ‘İsrail’e daha çok bomba’ kararı verdi