Suudi Arabistan: Filistin devleti olmadan İsrail ile ilişki kurulamaz

Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığı 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bağımsız bir Filistin devleti tanınmadığı sürece İsrail ile diplomatik ilişkiyi başlatmayacağını ABD’ye bildirdi.

Bakanlıktan yapılan açıklamada Riyad’ın 1967 sınırlarında başkenti Doğu Kudüs olan bir Filistin devletini tanımayan Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) daimi üyelerine bunu yapmaları çağrısını yinelediği belirtildi.

#SaudiArabia to #US: No Israel ties without recognition of independent Palestinian state within 1967 borders https://t.co/n4CNnyrRVh

— Saudi Gazette (@Saudi_Gazette) February 7, 2024

Açıklamada Filistinlilerin uzun zamandır İsrail’in 1967’deki Altı Gün Savaşı’nda işgal ettiği topraklarda Doğu Kudüs dahil Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nde İsrail ile birlikte kurmaya çalıştığı devlete atıfta bulunuldu.

Bakanlığın açıklamasında İsrail’in Gazze Şeridi’ne “saldırganlığının da durdurulması ve İsrail güçlerinin bölgeden çekilmesi gerektiği belirtildi.

ABD Ekim ayında Gazze Savaşı başlayana kadar Suudi Arabistan’ın İsrail’le ilişkilerini normalleştirmesi ve bu ülkeyi tanıması için aylarca diplomasi yürütmüş, ancak İsrail’in saldırıları karşısında Arapların öfkesi Riyad’ın konuyu rafa kaldırmasına yol açmıştı.

Blinken-Selman görüşmesi

Reuters geçen hafta geçtiği haberde Suudi Arabistan’ın bu yıl kasım ayındaki ABD başkanlık seçimlerinden önce Washington ile savunma anlaşmasını onaylatmak için Filistin devleti kurma siyasi taahhüdü almaya razı olacağını bildirmişti.

7 Ekim’de Gazze’de başlayan savaşın ardından Ortadoğu’ya beşinci ziyaretini gerçekleştiren ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ile bu hafta yaptıkları görüşmede Suudi Arabistan’ın normalleşmeyi sürdürme konusundaki “güçlü ilgisini yinelediğini” söylemişti.

Blinken “Ancak bana daha önce söylediği şeyi de açıkça ifade etti; bunu yapmak için iki şey gerekiyor: Gazze’deki çatışmanın sona ermesi ve bir Filistin devletinin kurulmasına yönelik açık, inandırıcı ve zamana bağlı bir yolun oluşturulması” dedi.

Salı günü Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Sözcüsü John Kirby de Biden yönetiminin Suudi Arabistan ve İsrail’in normalleşme görüşmelerini sürdürmeye istekli olduklarına dair olumlu geri bildirimler aldığını belirtmişti.

İki devletli çözüme bakış

Gazze Savaşı müzakereler yıllardır can çekişiyor olsa da İsrail-Filistin çatışmasına iki devletli çözüm fikrine yeniden odaklanılmasına neden oldu. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu Ürdün Nehri’nin batısında İsrail’in tam güvenliğinden taviz vermeyeceğini ve bir Filistin devletinin bu düşünceye aykırı olduğunu söyledi.

ABD ve İngiltere gibi ülkelerse iki devletli çözüme desteklerini yineledi. İngiltere Dışişleri Bakanı David Cameron geçen hafta İngiltere’nin BM dahil bir Filistin devletini tanımaya çalışacağı zamanın geleceğine işaret etmişti.

7 Ekim sonrası yaşananlar

Hamas’ın silahlı kanadı İzzeddin Kassam Tugayları “Filistinlilere ve başta Mescid-i Aksa olmak üzere kutsal değerlere yönelik sürekli ihlallere karşılık verme” gerekçesiyle İsrail’e 7 Ekim 2023’te kapsamlı saldırı düzenledi. İsrail 7 Ekim’deki saldırılarda 1200 İsraillinin öldüğünü, 5 bin 132 kişinin de yaralandığını açıkladı.

Tel Aviv’in 7 Ekim’den bu yana Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda en az 12 bini çocuk, 8 bin 190’ı kadın olmak üzere 27 binin üzerinde Filistinli öldürüldü, 66 binden fazla kişi yaralandı. Enkaz altında halen binlerce ölü olduğu bildirilirken halkın sığındığı hastane ve eğitim kurumları hedef alınarak sivil altyapı da tahrip ediliyor.

İsrail ordusu ise Gazze Şeridi’ne saldırılarının başladığı 7 Ekim’den bu yana 225’i karadan işgal sürecinde olmak üzere 560’tan fazla askerinin öldürüldüğünü duyurdu. Çatışmalara 24 Kasım 2023’te dört günlüğüne verilen ve sonra üç gün daha uzatılan “insani ara”da 81 İsrailli ve 240 Filistinli esir karşılıklı serbest bırakıldı.

Öte yandan İsrail binlerce Filistinliyi alıkoyup hapsetmeye devam etti. İşgal altındaki Batı Şeria ve Doğu Kudüs’te de 7 Ekim 2023’ten bu yana İsrail güçleri ile yasa dışı Yahudi yerleşimcilerin saldırılarında 381 Filistinli hayatını kaybetti.

İsrail ordusu ile Hizbullah arasında 8 Ekim 2023’ten bu yana sınırda devam eden çatışmalarda en az 30 Lübnanlı sivil ve 180’den fazla Hizbullah mensubu ile en az altı İsrailli sivil ve 10 İsrail askeri öldü.

İsrail bu kez Humus’u bombaladı: Ölü ve yaralılar var

Husilerin liderinden İsrail’e: Saldırıları kesmezseniz gerilimi tırmandırırız

ABD Kongresi İsrail’e destek tasarısını reddetti