Nükleer enerjiye talep patladı ama uranyum üretiminde tehlike çanları çalıyor
Ukrayna savaşı yeniden kızışırken Rusya'nın hedefi Chasiv Yar'ı ele geçirerek askeri altyapıya sahip üç Ukrayna kentini baskı altına almak. Peki savaşta son durum ne?
Ukrayna’nın doğusundaki Ocheretyne köyü gece geç saatlerde Rus dronlarıyla hedef alındı. Saldırılardan basına yansıyan görüntülerde saldırılardan etkilenmeyen tek bir ev bile olmadığı görülüyor. Yıkılmayan binalar onarılamayacak kadar hasar gördü. Ocheretyne Rusya’nın son birkaç haftadır artan saldırılarında hedef alınan köylerden yalnızca biri.
Drone footage of a devastated Ocheretyne pic.twitter.com/sL06ykmkim
— Greyskull (@FreudGreyskull) May 5, 2024
Sene başında Avdiyivka’yı ele geçirerek moral kazanan Rusya üçüncü yılına giren savaşta kendi yıpranmışlığın da etkisiyle yavaş ilerleme kaydetse de durum çok geçmeden değişti. Özellikle Amerikan Kongresi’nden geçen 61 milyar dolarlık yardım paketi Rusya’yı harekete geçirici etki yarattı. Ukrayna ordusu savaştan önce üç bin nüfusa sahip Ocheretyne’de Rusya’nın “zemin kazandığını” kabul etse de köydeki çatışmaların devam ettiğini söylüyor. Rusya geçen hafta birçok köy ve kasabayı ele geçirdi. Rusya’nın saldırıları özellikle Harkiv bölgesinde yoğunlaştı. Harkiv Valisi Oleh Sinegubov cumartesi günkü saldırıların ardından dört kişinin yaralandığını ve iki katlı binanın gece boyunca yandığını söyledi. Aralarında 13 yaşında bir çocuğun da bulunduğu dört kişi düşen enkaz nedeniyle yaralandı.
Ocheretyne’nin ele geçirilmesi Moskova’nın önüne birden çok seçenek koymak demek. Hrodivka üzerinden batıya, Ukrayna’nın önemli askeri üssü Pokrovsk’a ilerleyebilir. Ya da güneye yönelebilirler. Rusya Bahmut ve Avdiyivka’dan sonra Chasiv Yar’ı da ele geçirmeyi başarırsa güneyden ilerleyerek Ukrayna topraklarının daha büyük bir kısmını ele geçirebilir. Ukrayna öncekilerde de olduğu gibi Chasiv Yar’ı elinde tutmaya çalışıyor.
Zaten başka seçeneği de yok. Chasiv Yar düşerse Moskova elde ettiği avantajı çok sayıda askere sahip Kostyantynivka, Kramatorks ve Slovyansk’ı vurmakta kullanabilir. Özellikle Ukraynalı güçlerin doğudaki ana ikmal noktası Kostyantynivka’nın Rusların vuruş alanının içine girmesi tedarik zincirine ağır darbe vurabilir. Ruslar bu yıl ana istasyonu füzelerle vursa da trenler çalışmaya devam etmişti. Zelenski Rusya’nın Chasiv Yar’ı 9 Mayıs’a kadar ele geçirmeyi planladığını düşünüyor. 9 Mayıs önemli çünkü Ruslar o gün Sovyetler Birliği’nin Nazi Almanyası’na karşı kazandığı zaferi kutluyor.
Rus ordusu 2022’de Kiev’i ele geçirmedeki başarısızlığından ders alarak dron üretimini artırdı. Rusya artık Ukrayna’nın iki ya da üç katı drona sahip ve bunları gece gündüz Ukrayna semalarında uçuruyor. Bu da cephelere ikmal yapmayı ve birlikler arasındaki rotasyonu zorlaştırıyor. Asker bakımından da Ukrayna’ya baskın gelen Rusya asker ve zırhlı araçlarını feda etmeye Ukrayna’dan daha hazır.
Avdiyivka kaybedildikten sonra Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ülke genelinde 1200 mil uzunluğunda savunma amaçlı tahkimatlar yapıldığını açıkladı. Ancak Rus askeri Ocheretyne’de bu tahkimatları aşmayı başardı. Ukrayna ordusu Rus güçlerinin her bir ilerlemenin ardından hızlıca sığınak ve siper yapan uzman mühendislik birimlerinden mahrum olduklarını söylüyor.
Öte yandan Rusya tarafında Ukrayna’ya karşı başka bir adım atıldı. Rus basını İçişleri Bakanlığı’nın veri tabanına dayandırdığı haberinde Kremlin’in Zelenski’yi arananlar listesine aldığını bildirdi.
Veri tabanında yer alan bilgiye göre sadece Zelenski değil, selefi Petro Poroşenko ve Kara Kuvvetleri Komutanı Oleksandr Pavlyuk da nedeni açıklanmayan şekilde arananlar listesine eklendi. Bağımsız haber kuruluşu Mediazona, Zelenski ve Poroşenko’nun zaten şubat sonundan beri listede olduğunu iddia etti. Moskova daha önce Ukrayna’nın Askeri İstihbarat Başkanı Kirilo Budanov’u Rus altyapısını hedef alan dron saldırıları nedeniyle “terörist” faaliyetlerle suçlayarak arananlar listesine almıştı.
Ukrayna Dışişleri Bakanlığı Zelenski’nin arananlar listesine alınmasına dair haberleri “Rus devlet aygıtının çaresizliğinin ve propagandanın bir kanıtı” olarak değerlendirdi.
Rusya’nın arananlar listesinde Ukrayna’nın dışında NATO ülkelerinden de çok sayıda yetkili ve milletvekili yer alıyor. Bunlar arasında Kiev’e yardımların artırılmasını ve Moskova’ya karşı daha güçlü yaptırımlar uygulanmasını isteyen Estonya Başbakanı Kaja Kallas da var.
Gerçi Kallas’ın aranma sebebi en azından belli. Rus yetkililere göre Kallas Estonya’daki Sovyet döneminden kalma Kızıl Ordu anıtlarını kaldırma girişimleri nedeniyle aranıyor. Benzer şekilde Letonya, Litvanya ve Polonya da “Sovyet işgalinin istenmeyen mirası” olarak niteledikleri anıtları kaldıran ülkelerden. Rusya’da savaş anıtlarına saygısızlık edilmesini cezalandıran yasalar var.