Yunanistan’dan normalleşmeye Deniz Parkı çelmesi: Ankara tepkili

Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın “Bir gece ansızın gelebiliriz” çıkışıyla zirve yapan Türkiye – Yunanistan gerilimi 6 Şubat’ta yaşanan Kahramanmaraş merkezli depremlerden sonra yumuşamıştı. Ancak Yunanistan’ın Ege ve İyon Denizi’ndeki Deniz Parkı projesiyle ipler yeniden gerileceğe benziyor. Hürriyet’in Atina Temsilcisi Yorgo Kırbaki’nin haberine göre Yunanistan, Türkiye’nin uyarısına rağmen biri Ege Denizi’nde, diğeri ülkenin batısındaki İyon denizinde iki yeni deniz parkı oluşturacağını açıkladı. Bu açıklamanın Türkiye’nin 9 Nisan’daki tepkisine rağmen yapılması da dikkat çekti.

Yunanistan Başbakanı Atina’da “Okyanuslarımız Konferansı”nda konuştu, projesinin detaylarını aktardı. Buna göre oluşturulacak iki yeni deniz parkı sayesinde Yunanistan’ın karasularının üçte birinin deniz kirliliği ve kontrolsüz avlanmaya karşı koruma altına alınmış olacak. Kırbaki haberinde bu alanın Ege’de 6 mil, İyon Denizi’nde de 12 mil olacağını ifade etti. Miçotakis de projesini açıklarken “Bu iki park sayesinde deniz koruma alanlarımızı yüzde 80 oranında genişleteceğiz. Zararlı balıkçılık uygulamalarını yasaklıyor ve burada verdiğimiz taahhütleri izlemek ve uygulamak için yeni teknolojiler kullanıyoruz” dedi.

Dışişleri tepki göstermişti

Yunanistan’ın Ege Denizi’nde İlan Edeceğini Duyurduğu Deniz Parkı Hk. https://t.co/XVMzfPFOSF pic.twitter.com/GgddlC0z8h

— T.C. Dışişleri Bakanlığı (@TC_Disisleri) April 9, 2024

Dışişleri Bakanlığı Miçotakis’in projesini açıkladığı Okyanuslar Konferansı’ndan önce 9 Nisan’da “Yunanistan’ın Ege sorunları bağlamında öteden beri hemen her platformdan istifade etme çabası içinde olduğu bilinmektedir. İlişkilerimizde son dönemde görülen yumuşamaya rağmen Yunanistan’ın bu defa da çevreyle ilgili hususları istismar ettiği görülmektedir” demişti.

Açıklamanın devamında “Ege sorunlarını ve egemenliği uluslararası anlaşmalarla Yunanistan’a devredilmemiş bazı ada, adacık ve kayalıkların statüsüne ilişkin hususları kendi gündemi çerçevesinde kullanmamasını tavsiye ederiz. AB dahil üçüncü tarafları da Yunanistan’ın çevre programlarına yönelik siyasi hamlelerine alet olmaması konusunda ikaz etmek isteriz. Öte yandan, uluslararası deniz hukukunun kapalı ya da yarı kapalı denizlerde kıyıdaş devletler arasında çevre konuları dahil işbirliğini teşvik ettiğini, bu bağlamda ülkemizin Ege Denizi’nde Yunanistan’la işbirliğine her zaman hazır olduğunu hatırlatırız. Bu vesileyle, Yunanistan’ın statüsü tartışmalı coğrafi formasyonlar üzerinde yaratması muhtemel fiili durumları kabul etmeyeceğimize tekraren dikkat çekeriz. Söz konusu Deniz Parklarının Ege Denizi’nde iki ülke arasındaki sorunlar bağlamında hukuki açıdan hiçbir sonuç doğurmayacağını yineleriz” dendi.

Savunma Bakanından çıkış: Türkiye’den izin mi alacağım?

İyon Denizi ve Ege Denizi

Kırbaki haberinde Savunma Bakanı Nikos Dendias’ın Skai televizyonuna verdiği demece de değindi. Habere göre Dendias Türkiye’nin tepkisinin kabul edilemez olduğunu öne sürdü. Dendias “Antipaksoi adasında (İyon denizi) avlanacaksam Türk büyükelçisini arayıp izin mi isteyeceğim? Ege’deki Deniz Parkı Siklad (Batı ve Orta Ege) bölgesini kapsıyor. Türkiye istediğini söyleyebilir. Türkiye beğense de beğenmese de Yunanistan’ın Ege’de hakları vardır” dedi.

Yunan medyasında yer alan haritalara göre Ege’de oluşturulacak deniz parkı Atina yakınlarındaki Spetses adasından başlayarak On İki Adalar bölgesindeki İncirli (Nisiros) adasının açıklarına kadar yaklaşık 45 adacık ve kayalığı da içeren bir sahayı kapsıyor.

Türkiye’den tepkiler gelmeye devam ediyor

Milli Savunma Bakanlığı (MSB) düzenlediği basın bilgilendirme toplantısında gazetecilerin sorularını yanıtladı. Yunanistan’ın kuracağını açıkladığı Deniz Park’lara ilişkin bir soruya şöyle cevap verildi: “Yunanistan Dışişleri Bakanlığı tarafından 8 Nisan 2024 tarihinde Ege Denizi ve İyon Denizi’nde iki büyük deniz parkı ilan edileceği duyurulmuştur. İlan edilmesi planlanan parklar hakkında Dışişleri Bakanlığımız diplomatik olarak gerekli girişimlerde bulunmuş, EGAYDAAK’lar üzerindeki tek taraflı fiili durumların kabul edilmeyeceğini ve herhangi bir hukuki sonuç doğurmayacağını ifade etmiştir. Bakanlık olarak Ege Denizi’nde hak, alaka ve menfaatlerimizi korumak ve Yunanistan’ın tek taraflı statü oluşturma çabalarını engellemek maksadıyla teyakkuz halinde bulunmaktayız. 22 Nisan’da Atina’da gerçekleştirilecek Güven Artırıcı Önlemler (GAÖ) toplantısında 2024 Yılı GAÖ Uygulama Planı gözden geçirilecek ve 2025 Yılı Uygulama Planı’nda yer alabilecek faaliyetlere ilişkin teklifler görüşülecektir.”

‘Diplomasi yolundan ayrılmayın’

AK Parti Sözcüsü Ömer Çelik de Yunanistan’ın kararına tepki gösterdi. Son zamanlarda Yunanistan ile Türkiye arasında normalleşme yaşandığına işaret eden Çelik Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Yunanistan ziyaretinden sonra bunun iyi bir ivmeyle gittiğini söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “aynı denizi, aynı coğrafyayı paylaşan iki komşu ülkeyiz, kardeşler arasında bile sorun olabilir, bizim aramızda da sorun olması normaldir. Bunları aramıza kimseyi karıştırmadan beraber çözelim” dediğini anımsatan Çelik normalleşme çabaları güzel bir şekilde devam ederken Yunanistan’ın 16-17 Nisan’da “Okyanuslar Konferansı” düzenleyerek çevre faaliyeti adı altında Ege ve İyon Denizi’nde iki bölgeyi ‘deniz parkı’ ilan etme yaklaşımı sergilediğini hatırlattı.

Çelik bunun hem normalleşme sürecini sabote eden hem de çevre hassasiyetini tek taraflı bir iradeyle, deniz parkı ilan etme yoluyla istismar eden bir durum olduğunu vurgulayarak “Yunanistan’a bir kere daha diplomasi yolundan ayrılmaması gerektiğini, normalleşmeye zarar verecek herhangi bir adım atılmaması gerektiğini ve bu çerçevede de İyon Denizi ve Ege Denizi’ndeki yaklaşımlara Türkiye’nin hiçbir şekilde müsaade etmeyeceğini ifade ediyoruz. Umarız sağduyulu davranırlar ve normalleşme sürecini devam ettirme konusundaki irademizi kuvvetlendiririz” dedi. Çelik bölgede bu kadar çok çatışma, sıkıntı varken Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu sorunları azaltma, komşular başta olmak üzere bütün bölgede tansiyonu düşürme siyasetinin yansımasının Ege Denizi’nde de görülmesi, Yunanistan’ın her türlü istismardan kaçınması gerektiğini söyledi.

Akropolis’e 5 bin euroluk özel tur Yunanistan’ı ayağa kaldırdı