John Williams zirvede: Eserleri en çok seslendirilen besteci

Bachtrack her yıl olduğu gibi bu sene de klasik müziğin nabzını tutan istatistiği açıkladı. Her sene o yıl eserleri en çok icra edilen bestecileri duyuran kuruluş 2023 verilerini paylaştı. Buna göre John Williams 2023 yılında dünya genelinde eserleri en çok seslendirilen yaşayan besteci oldu. 2013’ten bu yana yapılan liste her yıl 30 bin performansı kapsayan bir araştırma sonucunda açıklanıyor. Son on yılda yaşayan bestecilerin icra edilen eserlerinin yüzdesinde hafif bir artış oldu. 2013’teki ilk sayımda hayattaki bestecilerin toplam seslendirilme oranı sadece yüzde 6’ydı. Bu rakam 2023 itibariyle yüzde 14’e yükseldi. Bir diğer deyişle konserlerde artık daha fazla çağdaş eser seslendiriliyor.

Salonlarda en çok John Williams besteleri seslendirildi

2023 ‘Schindler’in Listesi’ ve ‘Jurassic Park’ın 30, ‘Er Ryan’ı Kurtarmak’ın 25. yıldönümüydü. Tüm bu başyapıtların müziğinde imzası olan John Williams 91 yaşında ve hâlâ sahnede. Sonuncusu geçen yıl olmak üzere tam 53 kez Oscar ödülüne aday olan besteciyi bugüne kadar geçebilen tek isim Walt Disney. ‘Damdaki Kemancı’, ‘Jaws’, ‘Star Wars’, ‘E.T’ ve ‘Schindler’in Listesi’ filmlerinin müzikleriyle Oscar kazanan besteci dünyaca ünlü solistlerle aynı sahneyi paylaşmaya da devam ediyor.

Bachtrack’ın derlediği istatistiğe göre uzun yıllar boyunca birinciliği kimseye kaptırmayan besteciyi sadece geçen yıl Arvo Part geçebilmişti. 2023 yılında John Williams bu unvanı geri aldı. 8 Şubat 1932’de New York’ta doğan besteci eserleri en çok seslendirilen yaşayan besteci konumunda. Araştırmaya göre de ‘Star Wars’ filminin ‘İmparatorluk Marşı’ ya da ‘Schindler’in Listesi’ filminin müziği dünyanın dört bir yanındaki konser salonlarında en çok seslendirilen eserler oldu. Yaşayan besteciler arasında ilk 10’da yer alan bestecilerden dördü kadın: Sofia Gubaidulina, Caroline Shaw, Unsuk Chin ve Anna Clyne listede yer alan besteciler.

John Williams artık film müzikleri yapmayacak olsa da sahnede orkestra yönetme konusunda hâlâ çok istekli. Geçen yıl keman virtüözü Anne-Sophie Mutter ile albüm yayınlayan Amerikalı müzisyen zirvede tek başına başarılarını sürdürürken Bachtrack tarafından açıklanan listenin diğer bölümü de bir hayli dikkat çekici. Zira liste yaşayan besteciler kadar artık hayatta olmayan bestecilere de odaklanıyor. Yine 30 bin konser baz alınarak yapılan sayımlara göre müzik tarihinin üç büyük bestecisinden biri kabul edilen Wolfgang Amadeus Mozart zirvede. Tüm eserler göz önünde bulundurulduğunda zirvede Mozart yer alıyor ama tek eserde işin rengi değişiyor.

150. doğum yıldönümü dünyanın dört bir yanında özel performanslarda kutlanan Rachmaninov bu açıdan zirvede. Sanatçının ‘Senfonik Dansları’ adlı eseri 2023 yılında tüm klasik eserler arasında en çok seslendirilen beste oldu. Müzisyenin bestelediği ‘3 Nolu Piyano Konçertosu’ ikinci, ‘2 Nolu Piyano Konçertosu’ ise dördüncü sırada yer aldı.

Peki artık hayatta olmayan besteciler bazı alınarak yapılan listede Wolfgang Amadeus Mozart dışında kimler var. Avusturyalı bestecinin zirvede yer aldığı listeye sırasıyla Beethoven, Bach, Brahms ve Schubert girdi. Mahler’in eserlerinin icrası araştırmanın yapıldığı 10 yıl içinde neredeyse iki katına çıkarken Verdi eserleri en çok seslendirilen opera bestecisi seçildi.

Beethoven en çok çalınan eserini kaplıcada bestelemişti

Beethoven’in ‘7 nolu Senfonisi’ konserlerde en çok çalınan senfonik eser olarak 2023’ün kayıtlarına geçti. En çok çalınan bir diğer senfonik eser de Beethoven’in ‘5 nolu Senfonisi’. ‘The Fall’ ve ‘Zoraki Kral’ gibi filmlerde de duyduğumuz ‘7 nolu Senfoni’ Beethoven’in de kişisel olarak en sevdiği eserlerden biri olarak biliniyor. 1812’de tamamlanan senfoniyi Beethoven bugünkü Çekya sınırları içinde kalan Teplice’deki kaplıcada ağrılarına derman ararken yazmıştı.

Sanatçılara gelince, yıldız çellist Sheku Kanneh-Mason en çok talep gören çellistliğin yanı sıra 2023’ün en yoğun çalışan konser solistlerinden biri oldu. Keman-çello ile kardeş ikili Renaud ve Gautier Capuçon ile piyanistler Kirill Gerstein ve Daniil Trifonov yılın en çok konser veren müzisyenleri olarak sıralandılar. En çok sahne alan isimler arasındaki Capuçon kardeşlerin genellikle birlikte sahne almadığını da hatırlatalım. Ancak her iki müzisyen hem yoğun konser programları, hem de albüm kayıtlarıyla dikkat çekiyor. Öyle ki her iki kardeşi son yıllarda İstanbul’da çeşitli konserlerde izleme fırsat bulduk.

Yeni Dünya’nın maestrosu Leonard Bernstein