The Guardian 21. yüzyılın en iyi 100 kitabı: 82’si Türkçede, açıklamalı tam liste

Benim Olağanüstü Akıllı Arkadaşım –
Napoli Romanları 1
Elena Ferrante
Çevirmen: Eren Yücesan Cendey
Everest Yayınları, 2024 (21. baskı)
roman, 360 sayfa.
Elena Ferrante’nin muhteşem Napoli Romanları serisinin ilk kitabı New York Times’ın 21. yüzyılın en iyi 10 kitabı listesine ilk sıradan girmişti.
Ferrante, okuyucuları İtalya’nın Napoli kentinde yoksul ve şiddet dolu bir mahallede büyüyen iki kızla tanıştırıyor. Çalışkan, itaatkâr Elena ve keskin zekasına rağmen ailesinin yetersiz imkanları dolayısıyla kısıtlanan arkadaşı Lila. Elena’nın çarpıcı romanı sanat ve politika, sınıf ve toplumsal cinsiyet, felsefe ve kader gibi sularda gezinirken Elena ve Lila arasındaki çatışmalı ve rekabetçi arkadaşlığa odaklanıyor.

Amerika’ya Tuzak
Philip Roth
Çevirmen: Merve Sevtap Ilgın
Monokl Yayınları, 2019
roman, 384 sayfa.
HBO’nun diziye de uyarladığı ‘Amerika’ya Tuzak’, ABD Başkanı’nın Hitler’den övgüyle bahsettiği bir ortamda Amerikalı bir Yahudi ailesi etrafında gelişen dolambaçlı bir roman.
“Kıta Avrupa’sını çoktan istila etmiş olan Hitler, 22 Haziran 1941’de Polonya’dan başlayıp Asya üzerinden ta Pasifik’e kadar uzanan o devasa kara kütlesini fethetme cüretini gösterip doğudaki Stalin kuvvetlerine saldırınca ABD Başkanı Lindbergh, o akşam Beyaz Saray’da yaptığı konuşmada Hitler’in savaşı böylesine geniş topraklara yaymasına değindi ve Almanların Führer’ine düzdüğü samimi övgülerle babamı bile şaşkınlık içinde bıraktı.” Philip Roth
“Olağanüstü ölçüde politik bir roman. Hiç tekin değil, rüya gibi ama capcanlı, korkutucu derecede akla yatkın. Sayfaları çeviriyor, hayran oluyor ve korkuyorsunuz.” The New York Times Book Review
“Büyük olay, patlıyor adeta, coşturuyor ve hüzünle ilerliyor. Roth’un şimdiye kadarki en açık sözlü ve topluma dönük romanı.” The Washington Post Book World

Ustaparmak
Sarah Waters
Çevirmen: Figen Bingül
Nora Kitap, 2016
roman, 576 sayfa.
Orange ve Man Booker ödülleri finalisti Sarah Waters’tan muhteşem bir roman: Ustaparmak. 2016’da Park Chan-wook’un romandan uyarladığı  ‘The Handmaiden’ adlı film, Cannes’da övgüyle karşılanmıştı.
1862 yılı, Londra’nın kirli ara sokakları…
Susan, doğduğundan beri yankesicilerin, kendi deyimleriyle ‘ustaparmakların’ evinde büyümekte.
Bir gün evin kapısını usta bir dolandırıcı olarak bilinen Beyefendi çalar. Büyük vurgun planına Susan’ı dahil eder ve ilk defa bu evden uzaklaşmasına neden olur. Susan’ın görevi oldukça zordur: Karanlık bir malikanede büyüyen zengin bir kızı, sonrasında parasına konmak için Beyefendi ile evliliğe ikna etmek zorundadır.
Peki ya Susan’la kızın arasında bir sevgi gelişirse ve bu vurgun planı pek de göründüğü gibi değilse?

Altıncı Yok Oluş
Elizabeth Kolbert
Çevirmen: Nalan Tümay
Okuyan Us Yayınları, 2019
400 sayfa.
Pulitzer ödülü ‘Altıncı Yok Oluş’ New York Tımes’ın yılın en iyi 10 kitabı listesine de girmişti.
Son yarım milyar yılda tam beş kitlesel yok oluş yaşandı; dünyada yaşam çeşitliliği aniden ve dramatik ölçüde azaldı. Peki gözlerimizin önünde yeni bir kitlesel yok oluş yaşanıyor olabilir mi?
Dünyanın dört yanında bilim insanları, dinozorların yok olmasına neden olan asteroit çarpmasından sonra en yıkıcı yok oluş süreci olduğunu öngördükleri altıncı yok oluşu gözlemliyor. Bu kez, felaketin nedeni biziz.
Hem samimi, hem eğlenceli, hem de bilgi dolu bu kitapta, New Yorker yazarı Elizabeth Kolbert, insanın, gezegenimizdeki hayatı, diğer hiçbir türün yapmadığı şekilde değiştirmesinin nedenini ve nasılını anlatıyor. Kolbert, altıncı yok oluşun insanoğlunun en kalıcı mirası olmaya aday olduğunu gösteriyor ve bizleri insan olmanın anlamını yeniden düşünmeye zorluyor.
“Harika bir kitap… Büyük, ani değişikliklerin yaşanabileceğini, bunun olasılık dışı olmadığını açıkça ortaya koyuyor. Bunlar daha önce yaşandı, yeniden yaşanabilir.” ABD Başkanı Barack Obama

Düzeltmeler
Jonathan Franzen
Çevirmen: Füsun Doruker
Sel Yayınları, 2012
roman, 496 sayfa.
Listeye beş numara ile giriş yapan kitap Jonathan Franzen’den ‘Düzeltmeler / The Corrections). Franzen’ın ruh sağlığı, kişisel gelişim ve anlık tatmin konularına hicivle yaklaştığı kitabı, mizahi bir dille bir aile parçalanması romanı. Kitap birbirlerine duydukları güvenle kusursuz bir ‘aile’ olmak isteyen, ama birbirlerini sürekli hayal kırıklığına uğratan, farklı hayatlar içinde çırpınırken ortak bir alanda bir türlü buluşamayan beş kişinin ince ince örülmüş, çarpıcı ve sürükleyici hikâyesi…

Yol
Cormac McCarthy
Çeviren: Sevin Okyay
İthaki Yayınları, 2022
roman, 200 sayfa.
Modern Amerikan edebiyatının büyük isimlerinden olan, Güney gotiği, western ve postapokaliptik türlerde birbirinden başarılı eserler veren Cormac McCarthy’nin 2009 yılında sinemaya da uyarlanan Pulitzer ödüllü romanı ‘Yol’, kıyamet sonrası edebiyatının en önemli örneklerinden.
Bir baba ve oğlu yanıp kül olmuş Amerika topraklarında sonu asla gelmeyecekmiş gibi görünen bir yolculuğa çıkar. Niyetleri orada onları bir şeylerin bekleyip beklemediğini dahi bilmedikleri sahile ulaşmaktır. Bu yıkım sonrası yolculukta kendilerini savunabilecekleri bir tabanca, yağmaladıkları yemekler ve birbirleri dışında hiçbir şeyleri yoktur.
Hiçbir umudun kalmadığı bir gelecekte bir baba ile oğulun hayatta kalmak için verdiği mücadeleyi anlatan ‘Yol’ nihai yıkım, umutsuz azim ve bunlara rağmen kaybolmayan şefkatin anlatıldığı bir şaheser.

Şok Doktrini
Felaket Kapitalizminin Yükselişi
Naomi Klein
Çevirmen: Selim Özgül
Agora Kitaplığı, 2010
674 sayfa.
Naomi Klein’ın bu kitabı, Şili’deki 1973 Pinochet darbesinden 1989’da Çin’de Tiananmen Meydanı katliamına ve 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılışına kadar dünyanın manzarasını değiştiren olaylarda şok doktrini yönteminin nasıl uygulandığını ve ‘büyük şirketlerin çıkarlarını kollayan’ yeni kapitalizm modelinin dünya halkları adına nasıl bir yıkım ve yoksulluğa yol açtığını takip etmek bakımından eşsiz bir kaynaktır.

Süper İyi Günler
Mark Haddon
Çevirmen: Övgü Doğangün Olson
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 2024
roman, 232 sayfa.
“İnsanlar kafamı karıştırıyor. Bunun iki temel sebebi var. İlk sebep, insanların hiç kelime kullanmadan bir sürü şey söylemeleri.
Bu komik bir kitap olmayacak. Espri yapmayı bilmiyorum çünkü onları anlamıyorum.”
Esrarengiz bir cinayet ve bu cinayeti aydınlatmaya çalışan, dünyanın en dikkatli dedektifi: Christopher John Francis Boone. 15 yaşındaki dedektifimiz, yaşadığı sokaktan öteye tek başına hiç geçmemiş ama astronot olmak istiyor, dünya üzerindeki bütün ülkeleri ve onların başkentlerini sayabiliyor bir de 7507’ye kadar bütün asal sayıları…
Yayımlandığı günden itibaren satış rekorları kıran ‘Süper İyi Günler’, 15 dile çevrilerek 32 ülkede okurlarıyla buluştu.
“Muhteşem bir başarı. Haddon, nadir rastlanan duygudaşlık yeteneğine sahip, bilge bir yazar. Ian McEwan
“Gerilimli ve yürek parçalayıcı…” The New York Times Book Review

Hayat, Sil Baştan
Kate Atkinson
Çeviren: Duygu Akın
Yapı Kredi Yayınları, 2024 (4. baskı)
roman, 496 sayfa.
Ççılgın, gülünç ve şaşırtıcı derecede dokunaklı…
Bir gün ya da bir gece bir iblis, en koyu yalnızlığınıza kadar gizlice sokulsa ve size, “Şimdi yaşamakta olduğun ve bugüne dek yaşadığın hayatı bir kez daha ve pek çok defa daha yaşayacaksın” dese, ne olurdu?Peki ya bu hayatlardan birinde elinize Hitler’i öldürme fırsatı geçse, ne yapardınız?
Ursula Todd, 1910 yılının soğuk ve karlı bir gecesinde, varlıklı bir İngiliz bankacı ile karısının üçüncü çocuğu olarak doğdu. Bu dünyada daha ilk soluklarını alamamıştı ki, ölüverdi. Aynı soğuk ve karlı gecede, gürbüz ve kanlı canlı bir bebek olarak Ursula Todd doğdu ve en hafif deyimiyle sıradışı bir yaşama adımını attı. Ursula yıllar içinde, tıpkı doğduğunda olduğu gibi, farklı şekillerde yaşayıp ölmeye başladı. İçinde bulunduğu dünya ise bir kıyameti yaşıyordu: Tarihteki en büyük iki savaşın tarifsiz korkunçluğu…
Kate Atkinson’ın bu ilginç romanını bitirdiğinizde başa dönüp yeniden okuma isteği duyacaksınız, çünkü ‘Hayat, Sil Baştan’, ikinci ve belki de üçüncü okumaları hem hak ediyor, hem de gerektiriyor.
“Yaşadığımız yüzyılda okuduğum en iyi romanlardan biri. Kate Atkinson olağanüstü bir yazar.” Gillian Flynn, ‘Gone Girl’ adlı romanın yazarı.

Sapiens: Hayvanlardan Tanrılara – İnsan Türünün Kısa Tarihi
Yuval Noah Harari
Çevirmen: Ertuğrul Genç
Kolektif Kitap, 2017
antropoloji, 412 sayfa.
Homo sapiens neden ekolojik bir seri katile dönüştü?
Para neden herkesin güvendiği tek şey?
Kadınlar üstün sosyal becerilere sahipken, neden çoğu toplum erkek egemen?
İnsanların miadı çoktan doldu mu?
100 bin yıl önce yeryüzünde en az altı farklı insan türü vardı. Günümüzdeyse sadece Homo Sapiens var. Diğerlerinin başına ne geldi ve bize ne olacak?
Çoğu çalışma insanlığın serüvenini ya tarihi ya da biyolojik bir yaklaşımla ele alır, ancak Harari 70 bin yıl önce gerçekleşen Bilişsel Devrim’le başlattığı bu kitabında gelenekleri yerle bir ediyor. İnsanların küresel ekosistemde oynadıkları rolden imparatorlukların yükselişine ve modern dünyaya kadar pek çok konuyu irdeleyen ‘Sapiens’, tarihle bilimi bir araya getirerek kabul görmüş anlatıları yeniden ele alıyor.
Harari ayrıca geleceğe bakmaya da zorluyor okuru.

Satın Al